Skuteczne wychowanie - prawidlowe i nieprawidlowe postawy rodzicielskie

 

Uwaza sie, ze rodzina jest najlepszym srodowiskiem wychowawczym dzieki mozliwosci zapewnienia dziecku opieki i realizacji potrzeb emocjonalnych tj. minimum potrzeby bezpieczenstwa, milosci, kontaktu spolecznego, szacunku, uznania i samorealizacji.
W rodzinie ksztaltuje sie u dziecka postawa wobec samego siebie, moze to byc postawa samoakceptacji lub samoodtracenia. Samoakceptacja czyli wiara we wlasne sily, umiejetnosc wykorzystania wlasnych mozliwosci. Samoodtracenie czyli niedocenianie tego, co sie osiagnelo, odczuwanie poczucia winy, poczucia krzywdy, negatywna ocena siebie i otoczenia.
Stabilny i pozytywny obraz samego siebie jest warunkiem dobrego przystosowania sie dziecka
w srodowisku szkolnym, zadowolenia z zycia, twórczego dzialania i wewnetrznego spokoju.
Duze znaczenie w ksztaltowaniu sie obrazu wlasnego „ja” u dzieci odgrywa sposób wychowania dziecka przez rodziców. Wyróznia sie nastepujace style wychowania w rodzinie:
1.Niekonsekwentny.
2.Autokratyczny.
3.Demokratyczny.
4.Liberalny.

Ad.1. Styl niekonsekwentny charakteryzuje zmiennosc i przypadkowosc oddzialywan na dziecko. Zaleznie od chwilowego samopoczucia rodzice sa dla dziecka bardziej lub mniej wyrozumiali. Czasem nie zwracaja uwagi na jego wybryki, kiedy indziej surowo za nie karza. Okazuja mu czulosc i darza
je zainteresowaniem, to znów w podobnej sytuacji zachowuja sie wobec dziecka obojetnie lub nawet wrogo. Traki sposób postepowania wywoluje u dziecka poczucie krzywdy i niesprawiedliwosci, nie prowadzi do ksztaltowania pozytywnych cech charakteru, ale uczy egoizmu. Dziecko czuje sie osamotnione, bezradne, gdyz nie znajduje stalego oparcia i zyczliwej pomocy u najblizszych mu osób.
U niektórych dzieci doprowadza to do poczucia niepewnosci, leku lub agresji.

Ad.2. Styl autokratyczny polega na tym, ze od dzieci wymaga sie bezwzglednej karnosci
i posluszenstwa, podporzadkowania sie wszelkim poleceniom i nakazom rodziców. Decyzje
w sprawach rodziny i dzieci podejmuja wylacznie rodzice. W takiej rodzinie dziecko zna jednak swoje prawa i obowiazki. Wie, co mu wolno, a czego - nie. Kary i nagrody stosuje sie konsekwentnie.Ten styl wychowania jednak nie sprzyja osiaganiu pozytywnych efektów w ksztaltowaniu osobowosci dziecka. Dzieci przyzwyczajone do bezwzglednego posluszenstwa czesto zachowuja sie despotycznie
i okrutnie wobec mlodszych i slabszych kolegów. Inne z kolei moga byc zastraszane i ulegle, niezdolne do samodzielnego dzialania i myslenia.

Ad.3. Styl demokratyczny. Rodzice dopuszczaja dzieci do wspólnego podejmowania decyzji, ucza dziecko liczyc sie ze zdaniem innych. Wiez emocjonalna dziecka z rodzicami jest silna, przewazaja zdecydowanie uczucia pozytywne, wzajemne zaufanie, sympatia i zyczliwosc.Dostosowuje sie wymagania do mozliwosci dziecka. Jako srodki wychowawcze czesciej stosuje sie nagrody niz kary, rodzice posluguja sie perswazja, tlumaczeniem niewlasciwego postepowania odwoluja sie do uczuc
i ambicji dziecka, stosuja zachety, okazuja mu zyczliwosc i zaufanie.

Ad.4. Styl liberalny pod pewnym wzgledem przypomina wychowanie niekonsekwentne czyli ingerowania w sprawy dziecka i jego zachowanie od przypadku do przypadku lecz rózni sie tym, ze takie postepowanie z dzieckiem jest w pelni swiadome i zamierzone. Rodzice przyjmuja, ze dziecku nalezy pozostawic calkowita swobode, nie trzeba hamowac jego aktywnosci, wystarczy zapewnic mu dobre warunki materialne i uczuciowe oraz okazywac zainteresowanie jego sprawami tylko wtedy, gdy samo tego zada. Dziecko przyzwyczajone w ten sposób do tego, ze rodzice zaspokajaja niemal wszystkie jego zachcianki i niczego mu nie zabraniaja, nielatwo wyzbywa sie w pózniejszym okresie egocentryzmu i z trudem przystosowuje sie do grupy rówiesniczej.

Za najbardziej korzystny dla rozwoju osobowosci dziecka uwaza sie demokratyczny styl kierowania rodzina, jednoczesnie nie uwaza sie go za jedynie prawidlowy, bo dopiero w powiazaniu z postawami rodziców wobec dzieci, z wiezia emocjonalna laczaca czlonków rodziny i z ogólna atmosfera w niej panujaca czynnik ten nabiera wlasciwego znaczenia.

 

---