Milena Zalewska Chomań
OPIS I ANALIZA PROBLEMU EDUKACYJNEGO
Uczeń z trudnościami w stosowaniu zasad
ortograficznych w praktyce
KURS PEDAGOGICZNY
Warszawa, 2010
Jestem fizjoterapeutą i prowadzę zajęcia korektywy z przedszkolakami. Specyfika mojej pracy jest odmienna niż nauczycieli, dlatego nie mogę zanalizować przypadku ze swojej praktyki. Moje zajęcia są stosunkowo krótkie i systematyczne. Dlatego analiza przypadku dotyczy chłopca, którego uczyła moja koleżanka.
Analiza przypadku dokonana jest przeze mnie na podstawie notatek opisujących chłopca sporządzonych przez tę nauczycielkę i broszurki wskazanej w bibliografii. Opis przypadku sporządzony jest w pierwszej osobie liczby pojedynczej.
TEORIA |
ANALIZA PRZYPADKU |
IDENTYFIKACJA PROBLEMU |
|
Identyfikacja problemu to dostrzeżenie niepokojącego zjawiska, stwierdzenie istnienia jakiejś dysfunkcji. W tym miejscu należy:
|
Poniższa analiza dotyczy Marcina, obecnie już ucznia klasy czwartej szkoły podstawowej. Uczyłam chłopca przez trzy lata w kształceniu zintegrowanym, ale problem jego bardzo wyraźnie dał się zauważyć w połowie klasy drugiej. Zauważyłam, że w jego dyktandach bardzo często wyraz, który występował kilka razy jest przez niego pisany w różny sposób, tak jak gdyby on nie znał zasad ortograficznych i „strzelał”. Ale wiedziałam, że chłopiec zasady ortograficzne na poziomie swojej klasy znał bardzo dobrze. Wtedy też podjęłam stosowne działania. Marcin pochodzi z rodziny pełnej, warunki materialne tej rodziny są bardzo dobre. Chłopiec ma młodszą o pięć lat siostrę. W jego dużym domu mieszkają również dziadkowie, którzy zajmują się wnukami. Kontakt ze szkołą rodziny jest systematyczny, najczęściej matki. Pani ta należy do osób o wysokich wymaganiach, nie krępuje się w wyrażaniu swoich opinii na różne tematy, w tym o szkole również. Ma wysokie wymagania wobec swoich dzieci i rodziny. Marcin zawsze starał się sprostać tym wymaganiom, miał dobre oceny, zawsze był przygotowany do zajęć.
|
GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA |
|
Ten fragment opisuje historię powstawania problemu. W tym miejscu należy wykorzystać analizę dostępnych dokumentów, obserwacje, wywiady z rodzicami, innymi nauczycielami. Na tej podstawie formułuje się wnioski dotyczące powstawania problemu. Ma tu miejsce opis sytuacji na przestrzeni jakiegoś czasu oraz dynamika zjawiska (czy się nasiliło czy osłabło). |
Z danych z wywiadu z matką wynikało, że w rozwoju chłopca, pierwszego dziecka w rodzinie nie działo się nic nieprawidłowego. Marcin od zawsze miał dużo do powiedzenia jego mowa była prawidłowa, zaczął mówić bardzo szybko, już jako dwulatek mówił pełnymi zdaniami. Podobne spostrzeżenia miała wychowawczyni Marcina z klasy „zerowej” - chłopiec jest dobrze rozwinięty, wypowiada się bardzo ładnie, z nim rozmawia się tak jak z dorosłym. Zawsze jest chętny i aktywny do wszystkich działań na rzecz klasy i szkoły. Jedynymi zajęciami, za którymi chłopiec nie przepadał to były zajęcia plastyczno-techniczne. Jego prace wykonywane były niestarannie, było w nich mało szczegółów, widać było, że chłopiec wykonuje je niechętnie. Matka również zwróciła uwagę, że już od najmłodszych lat musiała go do zajęć plastycznych zawsze namawiać. W klasie pierwszej znał wszystkie litery, czytał sylabami i zawsze rozumiał czytany tekst. Pisał niestarannie, czasami przy przepisywaniu popełniał błędy. W pisaniu ze słuchu i z pamięci zdarzały mu się również niewielkie błędy. Marcin zawsze błyszczał przy wypowiedziach ustnych, mówił pełnymi zdaniami na każdy temat, nie widać było u niego skrępowania, zawsze był bardzo aktywny. Na zajęciach pracował w bardzo dobrym tempie, był zawsze przygotowany do zajęć. Trudności u chłopca w opracowywaniu materiału ortograficznego bardziej się uwidoczniły w połowie klasy drugiej, gdy zaczęło przybywać ćwiczeń ortograficznych różnego rodzaju. Nie miał on problemu z czytaniem, gdyż zawsze czytał dużo i robił to chętnie. Natomiast z poczynionych obserwacji jego pisania wynikało, że:
Postanowiłam, że problem ten powinien być skonsultowany z Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną.
|
ZNACZENIE PROBLEMU |
|
To inaczej określenie w jaki sposób dana sytuacja wpływa na funkcjonowanie ucznia, grupy lub szkoły. Można w tym miejscu odnieść się do własnych doświadczeń lub wybranej teorii pedagogicznej. |
W edukacji Marcina problem ten nie pozwalał osiągnąć mu sukcesu, a niepowodzenie w tym zakresie decyduje o dalszych losach dziecka. Trudności w dziedzinie wpłyną niekorzystnie na efekty uczenia się ze wszystkich przedmiotów. Miałam również na uwadze przyszłe egzaminy, które trzeba zdać po szkole podstawowej i gimnazjum. Widziałam, że tak ambitny i pracowity chłopiec nie może sobie z tym poradzić, mimo że uczy się coraz więcej.
|
PROGNOZA |
|
Na podstawie literatury i/lub własnych doświadczeń formułuje się wnioski co do skuteczności zainicjowanych działań. Mówi się o prognozie negatywnej, czyli co stanie się, gdy zaniechamy jakichkolwiek działań i pozytywną - jakie mogą być spodziewane efekty po wdrożeniu działań. |
W przypadku, gdybym nic nie zrobiła w tej sprawie- nierozpoznana i nie podjęta praca z nim mogłaby doprowadzić do:
Wiem, że wczesna diagnoza i wcześnie rozpoczęte ćwiczenia z dzieckiem mogą przynieść pozytywne rezultaty. W związku z występującymi trudnościami w zakresie ortografii, zdecydowałam się skierować Marcina do Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, w celu poznania przyczyny niepowodzeń i podjęcia odpowiednich działań.
|
PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ |
|
W tym miejscu należy sformułować cele, do których dążymy oraz przedstawić plan działania zapobiegawczego lub naprawczego. Należy również ustalić osoby odpowiedzialne, zadania, formy i termin realizacji. |
Miałam wiele obaw przed rozmową z matką dziecka, gdyż chciałam w niej mieć sojusznika w tej sprawie, ale wiedziałam, że nie jest ona osobą łatwą w kontaktach. Moje przypuszczenia okazały się słuszne - matka całkowicie zignorowała problem dolegliwości Marcina zaczęła tłumaczyć to tym, że ona ostatnio mniej z nim pracowała i dlatego jego prace pisemne wypadały nieco gorzej. Obiecała, że więcej będzie z nim ćwiczyć i to się zmieni. Na nic się zdały moje zapewnienia, że Marcin pracuje solidnie i ta dysfunkcja nie jest zależna od niego. Dopiero po pewnym czasie, przy kolejnym naszym spotkaniu pani przyznała mi rację, że rzeczywiście - jej dziecko zna zasady pisowni na pamięć i nie potrafi ich właściwie zastosować. Matka zgodziła się na udział chłopca w zajęciach wyrównawczych, przebadała go również w poradni.
|
WDRAŻANIE ODDZIAŁYWAŃ |
|
Jeśli mają miejsce działania naprawcze, to w tym miejscu należy je opisać. |
Po przebadaniu chłopca poradnia zaleciła udział w zajęciach wyrównawczych, ocenianie prac pisemnych pod względem ich wartości merytorycznej, a nie poprawności ortograficznej, nie oceniać również jego pisma. Wskazała też na konieczność ponownego przebadania chłopca. Marcin systematycznie uczestniczył w zajęciach wyrównawczych, gdzie innymi technikami poznawał prawidłowe zasady ortograficzne np. uczenia się wielozmysłowego, aby zapamiętać pisownię wodząc palcem po wyrazie wyklejonym z plasteliny lub uczenie się przez skojarzenia z obrazem (piórnik ma kształt litery „ó”), miewał również dyktanda z komentarzem.
|
EFEKTY ODDZIAŁYWAŃ |
|
Efekty oddziaływań to inaczej skutki wdrożonych przedsięwzięć. Należy opisać skutki wdrożonych czynności (zarówno zamierzonych jaki i niezamierzonych) oraz porównać prognozę pozytywną z osiągniętymi wynikami. |
Już po upływie kolejnego semestru można było zaobserwować niewielkie zmiany u chłopca, nawet innym pokazywał swoją „ortografię w rysunkach”, był z nich dumny i one pomagały mu w pracy. Stał się pewniejszy, lepiej pisze, bez obaw, że znów „narobi błędów”. Zajęcia wyrównawcze i odpowiednia praca w domu z chłopcem przynoszą coraz lepsze efekty. Gdy Marcin przeszedł do klasy czwartej obserwowałam jego poczynania, zwłaszcza naukę języka polskiego i myślę, że chłopiec robi coraz większe postępy. Wciąż chodzi na zajęcia, mimo, że oceny ma bardzo dobre. Po kolejnym badaniu, jeśli zostanie uznany dyslektykiem będzie mu przysługiwało obniżenie wymagań zgodnie z Rozporządzeniem MEN z dnia 19 kwietnia 1999r. w sprawie zasad oceniania.
|
Bibliografia:
1) Składanowski H., Opis i analiza przypadku teoria i praktyka z przykładami..., Wydawnictwo BLEJA 2001
5/5
Milena Zalewska Chomań