NIESTEROIDOWE LEKI PRZECIWZAPALNE(NLPZ)- dawna nazwa nienakrotyczne leki przeciwbólowe.

I.Główne działania farmakologiczne:

• 
  Przeciwzapalne

• przeciwbólowe

• przeciwgorączkowe(podwyższona temperatura: przeszczep, choroby nowotorowe, stany zapalne, infekcje, reakcje alegiczne)

• przeciwpłytkowe(głównie kwas acetylosalicylowy)

II.Zastosowanie:

1.Jako leki przeciwzapalne- w schorzeniach zapalnych i po urazach stawów(w tym schorzeniach reumatycznych), mięśni, korzonków nerwowych.

2.Jako leki przeciwbólowe(słabe analgetyki)- w ostrych i przewlekłych bólach o małym i średnim natężeniu szczególnie gdy źródłem bólu jest stan zapalny np. w bólach głowy, zębów, menstruacjach, bólach towarzyszących zwyrodnieniu i zapaleniu stawów i kości.W terapii skojarzonej z lekami opiodowymi dają silniejsze działanie przeciwbólowe.

3.Jako leki przeciwgorączkowe- np. w leczeniu gorączki w przebiegu infekcji i chorobach nowotworowych:

• kw.acetylosalicylowy aspiryna nie stosuje się jej dla dzieci poniżej 14 roku życia

• metamizol(Pyragina) do jednorazowego stosowania przy bardzo wysokich temperaturach nie do przewlekłego stosowania

• ibuprofen lek I rzutu dostępny dla dzieci po 3 miesiącu życia dobrze tolerowany rzadko daje działania niepożądane

• paracetamol lek I rzutu bardzo bezpieczny

4.Jako leki przeciwpłytkowe- Aspiryna w małych dawkach hamuje agregacje płytek krwi(zapobiega zakrzepom naczyń krwionośnych[zwłaszcza mózgu i serca] u osób zagrożonych zawałem serca i udarem)

III.Podział:

1.Pochodne kwasu salicylowego(Salicylany):

a)stosowane jako leki przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowe a także jako przeciwagregacyjne(tylko kw.acetylosalicylowy)

b)w małych dawkach stosunkowo bezpieczne, choć łatwo podrażniają błonę śluzową żołądka(ostrożnie z chorobą wrzodową) dawka kardiologiczna(przeciwpłytkowa) to 75-150mg 1x dziennie dawka przeciwgorączkowa, przeciwbólowa to 500mg 5-6x dziennie.

• Kw. Acetylosalicylowy- Aspiryna, Polopiryna, Calcipiryna małe dawki Acard, Polocard, Acesan, Bestpirin

• Salicylany- preparaty złożone Scorbolamid(zawiera dodatkowo wit.C i rutozyd)

2.Pochodne kwasu octowego:

a)silne działanie przeciwzapalne stosowane głównie w chorobach reumatycznych

b)dość często dają istotne działania niepożądane(podrażnienie przewodu pokarmowego, zaburzenia ośrodkowego układu nerwowego):

• Indometacyna- Metindol, tabletki, czopki, maść, iniekcje

• Diklofenak- Diclofenac, Voltaren, Naklofen

3.Pochodne kwasów arylopropionowych:

a)stosowane jako środki przeciwzapalne, przeciwbólowe, przeciwgorączkowe

• Ibuprofen- dobrze tolerowany mało działań nieporządanych, polecany także w stanach gorączki u dzieci(Ibuprofen, ibuprom)

• Ketoprofen- Profenid, Ketonal

• Naproksen- Naproxen, Apranax

4.Oksykamy:

a)główne działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe stosowane głównie w leczeniu schorzeń reumatycznych

• Piroksykam- Piroxicam, Feldene

• Meloksykam- Movalis

5.Pochodne kwasu antranilowego:

a)działanie głównie przeciwbólowe i przeciwzapalne

b)często występują działania nieporządane(uszkodzenie szpiku, działanie nefrotoksyczne)

• Kwas mefenamowy- Mefacit

6.Pochodne pirazolu:

a)stosunkowo silne działanie przeciwbólowe i przeciwzapalne

b)często powodują poważne działania nieporządane- oprócz typowych także uszkodzenie szpiku(nie należy stosować przewlekłe) uszkodzenie nerek.

• Metamizol(Noramidopirydyna)- oprócz typowych działań wykazuje działanie spazmolityczne(rozkurcza mięśnie gładkie) i może być stosowany w kolkach.Uważa się, że nie wykazuje działania przeciwzapalnego, a jedynie przeciwgorączkowe(polecany także w leczeniu gorączki u dzieci) i przeciwbólowe(stosunkowo silne) Pyraginum- tabletki czopki roztwory do iniekcji

• Fenylobutazon- Butapirazol, Rheumanol(preparat złożony)

7.Pochodne aniliny:

• Paracetamol- działanie przeciwbólowe i przeciwgorączkowe nie działa przeciwzapalnie(Paracetamol, Panadol, Acenol, APAP) oraz wiele preparatów złożonych stosowanych w przeziębieniach(np.Coldrex, Thomapyrin) oraz preparaty przeciwbólowe(np.Efferalgan)

8.Wybiórcze(selektywne) inhibitory cyklooksygenazy 2[inhibitory COX2](produkcja prostagladyn nie wywołuje podrażnienia przewodu pokarmowego efekt przeciwzapalny, przeciwbólowe):

a)działają tylko w tkankach chorobowo zmienionych

b)mają mniej działań nieporządanych- nie powodują podrażnienia przewodu pokarmowego.Stosowane przewlekłe sprzyjają zakrzepom w naczyniach krwionośnych

• Celekoksyb- Celebrex krótkie stosowanie

• Refekoksyd- Vioxx już wycofany

IV.Przeciwskazania:

a)podrażnienie przewodu pokarmowego(nadżerki,wrzody zołądka lub dwunstnicy) mogą być krwawiące

b)podwyższona dawka 2 lub 3 może być toksyczne

c)z lekami nadciśnieniowymi zmniejszają ich skuteczność

d)niektóre mogą powodować uszkodzenie nerek

e)przewlekłe stosowanie niektórych leków powoduje uszkodzenie szpiku

f)nadmierne czy przedłużające się krwawienia(z dziąseł, przewodu pokarmowego, menstruacja i zabiegi chirurgiczne)

g)reakcje alergiczne(skórne, skurcz oskrzeli, u dzieci kilku letnich z infekcjami wirusowymi ZESPÓŁ DE REY'A[ uszkodzenie wątroby i mózgu przeżywalność 60% i rzadko występuje 1/10000 zachorowań jeśli przeżyje to dochodzi do poważnych uszkodzeń mózgu])

Działanie synergistyczne(nasilające się wzajemnie)