Ekologia w gospodarce leśnej.
Las traktowany jako ekosystem to nie tylko zbiór drzew który stanowi najbardziej znaczącą pod względem biomasy część, ale także wszystkie inne rośliny i pozostałe organizmy żyjące w tym środowisku.
Las w takim ujęciu to obiekt dynamiczny w którym wzrost i rozwój drzew wraz z ich zamieraniem nadaje rytm i określa przestrzenny ład nieustannie zachodzącym różnorodnym procesom.
Lasy są najbardziej skomplikowanym i najobfitszym w organizmy środowiskiem lądowym na ziemi. Spośród lądowych organizmów ponad połowa znajduje się w lasach.
Lasem pierwotnym nazywać będziemy las w którym nie zostały poddane bezpośrednim wpływom człowieka. Taki pierwotny ekosystem będzie się charakteryzował:
-biologicznym datowaniem składu gatunkowego organizmów do typu siedliska
-zwykle będzie się cechować niską różnorodności biologiczną co z kolie zapewnia równowagę ekologiczną(homeostaza).
Przykłady reliktów lasów pierwotnych:
-złotak;
-pysznik Dębowiec;
-gracz;
Główne fazy rozkładu drewna:
-kolonizacja(zasiedlanie przez organizmy twardego drewna);
-dekompozycja(proces rozkładu substancji organicznych na proste związki mineralne);
-humifikacja(procesy przekształceń materii organicznej gleb polegające na częściowym rozkładzie pierwotnych związków organicznych i wtórnej syntezie. W wyniku humifikacji powstaje humus glebowy, nadający ciemne zabarwienie górnym poziomom genetycznym profilu glebowego.
Grzyby spełniają w lesie różne funkcje:
-grzyby saprofityczne dzięki rozkładowi mas dostarczają niezbędnych składników pokarmowych;
Grzyby jak jedne z niewielu organizmów są wstanie rozkładać związki budulcowe drewna celulozę i ligninę.
Grzyby zasiedlają dolne fragmenty martwego drewna jak też krzewy w różnych stadiach rozkładu.
Grzyby rozdzielają martwe drewno w określonej kolejności.
Rozwój olszy na kłodzie:
-pojawienie się siewek i rozwój młodych drzewek;
-formowanie nowej kępy i stopniowy rozkład kłody;
-tworzenie olsy na kępie;
-wytworzenie nowej kępy gotowej do zasiedlenia prze nowe drzewo;
Las naturalny różni się od pierwotnego tym że człowiek pobiera z niego ograniczony użytek jednak poza tym skład gatunkowy lasu pozostaje taki jak w lesie pierwotnym. Lasy naturalne cechują się nadal znaczną odpornością biologiczną, a ich odtwarzanie odbywa się pod wpływem sukcesji ekologicznej.
Pinetyzacja - wprowadzanie gatunków drzew iglastych na siedliska lasu liściastego bądź eliminowanie drzew liściastych z drzewostanów mieszanych prowadzące do powstania monokultur borowych. Taka uprawa preferuje gatunki drzew cechujące się szybkim przyrostem i małymi wymaganiami siedliskowymi. Stosowanie monokultur przynosi wiele niekorzystnych następstw. Tego typu lasy wykazuje słabą odporność na silne wiatry, są bardziej podatne na choroby i niszczące działania szkodników.
Lasy gospodarcze (użytkowe) - stanowią główne zaopatrzenie w surowiec drzewny dla przemysłu budowlanego, meblarskiego, zapałczanego. W obecnych czasach gospodarowanie w lasach uwzględnia się pełnione przez nie funkcje ekologiczne.
Podział lasów gospodarczych z względu na funkcje:
-lasy ochronne;
-lasy gospodarcze;
Gospodarka leśna lasów ochronnych nie chronionych prawem:
- zachowanie trwałości lasów(preferowane naturalne odnawianie);
-zachowanie i ochrona lasów(kształtowanie struktury gatunkowej i przestrzennej zgodnej z TSL);
Gospodarka leśna - gałę gospodarki narodowej obejmująca użytkowanie lasu oraz działania związane z utrzymywaniem trwałości drzewostanów w warunkach ich eksploatacji a także powiększenie zasobów leśnych i ochrona ich.
Gospodarkę leśną prowadzi się według zasad:
-powszechna ochrona lasów;
-trwałość utrzymania lasów;
-ciągłość użytkowanego lasu i wykorzystywanie wszystkich funkcji lasu;
-powiększenie zasobów leśnych;
Typ siedliskowy lasu TSL - podstawowa jednostka w klasyfikacji siedlisk leśnych, obejmująca wszystkie powierzchnie leśne o zbliżonych warunkach siedliskowych wykazując podobne możliwości produkcyjne. Diagnoza typów siedliskowych lasu jest wykorzystywana przy planowaniu i doborze gatunków drzew preferowanych w danych warunkach siedliska. Typy siedliskowe lasu mogą się różnić składem florystycznym, strukturą, trwałością, żyznością i wilgotnością gleby, klimatem, ukształtowaniem terenu i jego budową geologiczną.
Żyzność:
Bory[B]- siedliska o najmniejszej żyzności dobre dla lasów iglastych;
Bory mieszane[BM] - średnia żyzność dobre dla lasów mieszanych;
Wilgotność:
Suche[S] na glebach mineralnych;
Świeże[ŚW]na glebach mineralnych;
Wilgotne[W] na glebach mineralnych;
Bagienne[B] na glebach organicznych;
Położenie geograficzne
Nizinne[od 3 do 300m npm]
Wyżynne[wyż]od 300 do 600 m npm;
Górskie[G]od 600 do 1100 m npm;
Wysokogórskie [Wg] powyżej 900 w sudetach oraz powyżej 900-1150 w Karpatach
LF- lasy łęgowe;
OL-olsy;
OLJ- olsy jesionowe;
BW- bory łęgowe