Bóg czlowiek szatan, SZKOŁA, język polski, romantyzm


Bóg, człowiek, szatan. Refleksja o istocie zła i cierpienia w literaturze romantycznej:

Refleksja nad dobrem i złem, ukazana w kategoriach walki o duszę człowieka złych i dobrych mocy jest motywem często powracającym w literaturze romantycznej. Już w prologu "Dziadów" cz. III A. Mickiewicza dowiadujemy się, że o duszę bohatera walczą anioły z diabłami. W "Wielkiej Improwizacji" Konrad , który pozwolił szatanowi opętać swą duszę, staje do walki z Bogiem. Wydaje mu się, że jest równy Bogu mocą swego uczucia i geniuszu poetyckiego. Utożsamia się w cierpieniu z całym swym narodem, żąda od Boga władzy, gdyż chce uszczęśliwić swych rodaków. Konrad cierpi, ale jest jednocześnie pełen szatańskiej pychy. W momencie, gdy ma posunąć się do bluźnierstwa i nazwać Boga carem - pada zemdlony. Przed potępieniem ratuje go modlitwa Ewy, egzorcyzmy ks. Piotra i to, że bronił imienia Matki Boskiej. Bóg nie odpowiada pełnemu pychy Konradowi, za to nagradza widzeniem pokornego ks. Piotra. W proroczej wizji zsyła mu ideę mesjanizmu, która ma pocieszyć Polaków w ich cierpieniu. Poprzez analogię męczeństwa Chrystusa i Polski nadaje poeta sens martyrologii narodu i zapowiada jego zmartwychwstanie. Kreując te dwie postaci: ks. Piotra i Konrada, romantycznemu buntowi przeciwko bogu, który zsyła na Polaków nadmiar cierpień, Mickiewicz przeciwstawił postawę bezwzględnej pokory i akceptacji wyroków bożych.

Złe moce wystawiają także na próbę bohatera kolejnego dramatu " Kordiana " Juliusza Słowackiego . Kordian podobnie jak Konrad z "Dziadów" części III . Jest opętany szatańską ideą samotnej walki o swoją ojczyznę . Z resztą również powstanie i jego przywódców ukazuje Słowacki jako intrygę diabelską . Kordian - patriota - spiskowiec postanawia sam , wbrew decyzji innych spiskowców zabić cara , aby uwolnić swój naród od cierpień . To , że jego idea powstała pod wpływem działania szatana widać w scenie w domu wariatów , gdzie doktor ( przebrany Mefistofeles ) porównuje ideę Konrada do tych , w które wierzą dwaj wariaci : jeden - krzyż , drugi - kula ziemska na ramionach . Szatańskie zło ukazane w " Kordianie " polega na tym , że te właśnie złe moce piekielne tworzą polską historię . O przyszłości kraju decydują sztańskie siły , które plączą drogi wytyczonego przez Boga porządku . Narzędziem w ich rękach stają się ludzie , którzy kierując się żądzą czynu nie troszczą się o to , czy ich działania są zgodne z wolą Boga . Mimo że w dramacie występują aniołowie , Bóg , który mówi " wola moja się stanie " , to błiżej Polaków jest idea szatana . Determinuje on łatwo wolę walki , zemsty .

Problem zła , cierpienia i ingerencji szatana także w " Nie - Boskiej Komedi " Zygmunta Krasińskiego . Głównemu bohaterowi , hrabiemu Henrykowi , szatan podsuwa trzy zjawy , które mają go sprowadzić na złą drogę . Jest to widmo dziewicy - uosobienie romantycznej poezji , kochanki , muzy ; wypchany orzeł - symbol dążenia do władzy ; widmo Edenu - krainy wiecznej szczęśliwości. Hrabia Henryk - fałszywy poeta doprowadza do tragedii rodzinnej , odrzuca opiekę anielską i kierując się żądzą sławy staje na czele okopów Świętej Trójcy . Obraz rewolucji stylizowany na obraz piekłą Dantego z " Boskiej Komedii " to skondensowane zło , piekielny świat mordu i żądzy zemsty . W " Nie-Boskiej Komedii " szatan owładnął nie tylko umysłem hrabiego , ale kieruje także zbuntowanym motłochem . Nie pozostał nikt , kto mógłby bronić dawnych wartości . Dlatego też , aby przywrócić stary porządek , zniszczyć dzieło nie-boskie potrzebna jest ingerencja Boga . Zwycięski wódz rewolucji - Pankracy , ginie porażony wizją Chrystusa , ze słowami na ustach " Galilejczyku zwyciężyłeś " .

W trzech wielkich dramatach romantycznych wyraźnie widać , iż romantycy uważali , że historia jest dziełem Boga. W związku z tym rodziło się jednak wiele wątpliwości : dlaczego Bóg , jeśli kieruje losami świata dopuszcza do istnienia zła i cierpienia , tak jak w przypadku narodu polskiego . W utworach romantycznych bardzo często pojawia się szatan , który walczy nie tylko o duszę bohatera , ale opętuje ludzi i stara się pomieszać wyroki boskie , wnosząc chaos do historii .



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Bóg i człowiek w utworach Kochanowskiego, Język polski
Świat pojęć i zainteresowań człowieka średiowiecza, Szkoła, Język polski, Wypracowania
Portret romantycznego młodzieńca poety boh Byroniczny i Weterowski, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja poety i poezji w utworach romantycznych, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Martyrologia narodu polskiego, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja bohatera III cz Dziadów dlaczego ponosi klęskę, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Granice czasowe, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Ewolucja bohatera romantycznego, SZKOŁA, język polski, romantyzm
01DZIADY jako dramat romantyczny, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Koncepcja patriotyzmu w ujęciu romatyków Mickiewicz Slowacki Norwid, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Cechy gatunkowe ballady na przykładzie kilku ballad Mickiewicza, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Historiozofia dziejów w Nie Boskiej Komedii, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Dziady jako dramat romantyczny, SZKOŁA, język polski, romantyzm
KONCEPCJA POETY I POEZJI W UTWORACH ROMANTYCZNYC1, SZKOŁA, język polski, romantyzm
CHARAKTERYSTYKA NARODU POLSKIEGO W dziadach3, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Mesjanizm prometeizm prowidencjalizm, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Ocena postawy społeczeństwa polskiego w III cz Dziadów, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Bohater romantyczny i jego poprzednic1, SZKOŁA, język polski, romantyzm
Bohater romantyczny i jego poprzednicy, SZKOŁA, język polski, romantyzm

więcej podobnych podstron