Stanisław Reymont (1867 - 1925) - właściwe nazwisko Rejment. Podejmował szereg różnych prac i zawodów, ale ostatecznie poświęcił się pisarstwu. Był znakomitym obserwatorem życia. Wydał powieści, nowele i opowiadania.
- powieści - "Komediantka", "Ziemia obiecana", trylogia historyczna - "Rok 1794", oraz epopeja życia wiejskiego "Chłopi", za którą otrzymał w roku 1924 nagrodę Nobla.
"Chłopi" - powieść dzieli się na cztery części - cztery pory roku (Jesień, Zima, Wiosna, Lato). Reymont zastosował naturalistyczną koncepcję ukazując związek losów ludzkich z rytmem przyrody. Fabuła jest wielowątkowa, wielu jest też bohaterów, dlatego można przyjąć, że mamy w powieści bohatera zbiorowego - wieś Lipce.
Utwór ma szeroki rozmach epicki -- ukazuje obraz życia chłopów na przełomie XIX i XX wieku. Jednak trudno ustalić dokładną datę akcji w sensie historycznym. Możemy tylko uczynić to w przybliżeniu (wzmianka o grobach powstańców, w powieści żyje już drugie pokolenie po powstaniu, lub działalność Rocha we wsi polegająca na oświecaniu chłopów, nauczaniu wiejskich dzieci, walce chłopów o polską szkołę - takie wypadki miały miejsce np. we Wrześni, o czym pisała wcześniej Maria Konopnicka).
Powieść mimo koncepcji naturalistycznej (człowiek jako część przyrody) ma charakter realistyczny, a więc wiernie ukazuje życie wsi i występujący w niej podział. Mamy tu zatem gospodarzy-bogaczy, jak: Maciej Boryna, Wójt, Kowal, średnich jak Dominikowa Pacześ, Kłębowie, Płoszkowie, biednych chłopów jak Kozłowie, najuboższych - Gołębiowie (Dominikowa nie chce zgodzić się na ślub Szymona z Nastką Gołębianką, gdyż jest biedna), Weronka - siostra Hanki Borynowej, ojciec Hanki - Bylica. Są też niziny w tej hierarchii społecznej np. Jagustynka wypędzona przez rodzinę, wysługująca się u gospodarry, Jagata chodząca po prośbie, aby zarobić na godny "pochówek", "jak gospodyni", Kuba i Witek służący u Boryny.
Rodziną, mającą największe znaczenie jest ród Macieja Boryny, który choć nie piastuje żadnego we wsi urzędu jest przez wszystkich powaiany. Do niego przychodzą po radę wójt i kowal, gdy wieś dowiaduje się o projektowanej przez dziedzica sprzedaży lasu, z którego wszyscy korzystali (tzw. serwituty, czyli korzystanie z chrustu i runa leśnego). W domu Boryny mieszka syn Antek z żoną Hanką i dziećmi oraz Józia - córka z drugiego małżeństwa (najstarszy syn Boryny służy w wojsku, córka wyszła za mąż za kowala). Jednak między Maciejem a Antkiem dochodzi często do spięć. Antek czuje się u ojca parobkiem, domaga się swojej części majątku. Kością niezgody jest również Jagna, córka Dominikowej, w której kocha się Antek. Maciej jako wdowiec jest partią bardzo atrakcyjną, mimo iż ma ponad 50 lat. Dominikowa doprowadza do małżeństwa Jagny z Maciejem, zabezpieczając majątek Jagny, której Boryna zapisuje przed ślubem 6 morgów. Po odkryciu romansu Jagny z Antkiem, ojciec wypędza go z domu. Młodzi Borynowie przenoszą się do rozwalającej się chałupy Bylicy, gdzie w atmosferze ciągłych awantur z Weronką i jej dziećmi i biedy (Hanka musi sprzedać krowę) ciężko jest iyć. Antek, co prawda, pracuje w tartaku, ale rozpija się, ma też bójkę z Mateuszem, który obelżywie wyraził się o Jagnie.
Do pojednania ojca z synem dochodzi w czasie walki o las. Chłopi lipeccy wypędzają mierniczych, ale wywiązuje się bójka. W jej wyniku zostaje postrzelony Maciej Boryna a Antek widząc to rzuca się w wir walki i zabija karbowego. Uczestnicy zajścia zostają aresztowani i osadzeni w więzieniu. Hanka z dziećmi przenosi się do Boryny i dogląda ciężko chorego starca. Boryna w przypływie przytomności wtajemnicza Hankę, gdzie ukrył pieniądze i poleca jej wydostać Antka z więzienia. Odsunięta na bok Jagna, nie czując nic do starca, z którym ją połączon6, prowadzi tryb życia niezgodny z normami moralnymi przyjętymi we wsi. Romansuje z Wójtem, a nawet organistą Jasiem, co oburza wieś. Jagna kończy tragicznie. Wywieziona na kupie gnoju na taczkach zostaje wyrzucona poza nawias społeczny.
Wcześniej umiera Maciej Boryna, co Reymont opisał symbolicznie i naturalistycznie. Maciej wstaje przed śmiercią z łoża i idzie siać. Sieje ziemię jakby to było ziarno, które zawsze na wiosnę tak rozrzucał. Obok niego, wierny pies Łapa, który przeczuwa, że jego pan kończy swój żywot. W tyrn mornencie Boryna urasta do symbolu gospodarza Fiasta, jest też częścią przyrody (śmierć i zasiew symbolizujący nowe życie).
Chłopi powracają z więzienia (jeszcze przed śmiercią Boryny) do swych chałup, tak więc wszystkie wątki zostają doprowadzone do końca.