Zestaw 4
Pytanie 1: wyjaśnij pojęcia.
a)Denitryfikacja azotu z uwzględnieniem warunków sprzyjających denitryfikacji
Proces denitryfikacji azotu związany ze stratami form dostępnych azotu glebowego dostępnego. To proces mikroredukcji azotanów który zachodzi w lokalnych warunkach beztlenowych, w tych miejscach nastapiło intensywne zużycie tlenu. Kationami są bakt. denitr. które uzywają azotany jako źródło O2, jest niekorzystny bo z jednej strony nast. straty utlrni/ formy przysfajalnej formy azotu, a z drugiej strony są tlenki i wodorotlenki są toksyczne dla środ. Glebowego(NO3--NO2--NON2ON2
b) Proces immobilizacji azotu glebowego.
IMMOBILIZACJA AZOTU:odwrotny do mineralizacji, łagodzący wedrowanie N wgłab.Polega na włączanie N(form przyswajalnych pochodzących z nawożenia min. I mikrobiologicznych przemian) a następnie zw. Próchnicowe stos. łatwo włączane są w pr. miner. i tym samym łagodzimy wymywanie tych form poza dostępność. Produkty immobilizacji: zw. próchnicowe, łatwo ulegają miner., wracają do obiegu, migracja wgłębna, nie zachodzi w tych glebach gdzie immobiliz. jest znaczna .Proces immobiliz. azotu jest przykł. sorbcji biolog., zależy od pH, warunków powietrzno-wodnych,aktywnością biolog gleby.
c) zrównoważone nawożenie mineralno organiczne.
Zrównoważone - stosowanie dawki według gatunku gleby dawki dostosowane do potrzeb.zróżnicowane ze względu na uziarnienie, wymagania pokarmowe podstawowych gatunków a także dostosowane do zasobności i odczynu gleby.
Pytanie 2: Wymień formy występowania fosforanu glebowego spośród tzw. ogólnej zawartości fosforu glebowego
a.)aktywna:jony fosforanowe które wyst. w roztworze gl., formy przyswajalne: H2PO4-, HPO42-. H3PO4↔H2PO4-+H+↔ HPO42-+2H+↔PO43-+3H+ lub pH<2↔pH<7↔pH>7↔pH>12 (trzeci stopień dysocjacji w zakresie pH wyst. naturalnie w glebach praktycznie nie zachodzi), b.)ruchoma: świeżo strącone, bezpostaciowe, fosforany glinowe, żelazowe, wapniowe(produkty sorbcji chem.), fosforany zaabsorbowane wymiennie w wyniku sorbcji anionowej specyficznej i niespecyficznej(część aktywnej frakcji materii org.), c.)zapasowa: przekrystalizowane minerały fosforowe ustabilizowane(trudno ulegają mineral.). Formy przyswajalne nie należą do form labilnych(nie są szybko migrujące w profilu glebowym).
Pytanie3:
a)przyczyny przekształceń typu geomechanicznego
Zniekształcenie rzeźby terenu - kolejny czynnik degradacji. Jakakolwiek modyfikacja powoduje zniekształcenie warunków ekologicznych. Zniekształcenia mogą być powodowane przez: - odkrywkową, podziemną i otworową eksploatację kopalin, - przemieszczanie gleby w skutek różnego rodzaju prac inżynieryjnych, - składowanie odpadów, - osiadanie torfów w skutek melioracji torfowisk, - pozyskiwanie powierzchniowe mas ziemnych na różne cele. - osuwanie gruntów ze zboczy (erozja wawozowa) - wypiętrzanie gruntów na przedpolach zwałowisk. - małoobszarowa eksploatacja torfu i surowców mineralnych do celów ceramicznychb)optymalny zakres ph z uwagi na bioprzyswajalność fosforu glebowego z wyjaśnieniem przyczyn tak niskiego zakresu
- pH b.silnie kwaśnym Al.3+ wyst. Kat. Hydroksyżelazowe.Proces polega na tym że przed nawożeniem tymi kationami kompensowane jest gł przez jony OH- Wprowadzenie do gleb silnie kwaśnych w formie jonów H3PO4- powoduje pr. wymian jonów OH na H2po4- W zakresie pH5,5-6,5 s.chem. ma największą aktywność.,Zjawisko uwsteczniania P powoduje że przy jednorazowym jego wprowadzeniu rośliny wyk. Max.20%;pozostała cześć przechodzi w formy ruchome i następnym działaniem nawozów fosf.trwających długo
c)formy aktywne azotu, fosforu, potasu, wapnia i magnezu
Pytanie 4: wyjaśnij dlaczego mączek fosforowych nie zaleca się na gleby węglanowe??
Mączka fosforytowa otrzymtwana po zmieleniu m,iękkich fosf.Zal. jest do nawozów wolnodziałających wymaga wymieszania z glebą w glebach zasadowych węgl. Jest nieskuteczne. Dostępność P jest tym większa im niższy odczyn i wys. wilg.,następuje pr. przemiany pod wpływem kw. glebowych i następuje przem. w ortofosforan jednowapniowy.
Pytanie 5: Porównaj działanie nawozowe, nawozów potasowych typu siarczanowego i chlorkowego. Podaj przykłady dla każdej grupy nawozów.
Sole potasowe skoncentrowane mają barwę różową import z białorusi i niemiec , dobrze rozp. W H2O , nie różnicują odczynu glebowego, wpływają na zasolenie. Jest potrzeba prod . nawozu bezchlorkowego
Siarczan potasowy- eliminuje duże stęż. Działania anionu chlorkowego. Otrzymanie: 2KCl+MgSO4K2SO4(kalimagnezja ) * MgSO4 + MgCl2 ; K2SO4*MgSO4+2KCl2K2SO4+MgCl . zaw.potasu ok. 50% K2O , nawóz ten można otrzymać z langbanitu
Pytanie 6: Wymień:
a)yrodnicze, podstawowe źródło form aktywnych wapnia w srodowisku glebowym
4 źródła Ca i Mg w glebie:: - dolomit -kalcyt - gips -apatyt
b) optymalne warunki odczynowe podstawowych gat. leśnych.
Sosna i świerk 3,6-4,5
Liściaste 4,6-5,5
Topola 4,6-7 w kcl
c) degradacyjne skutki przenawożenia
Degradacja poprzez wapnowanie:nie uwzględnianie pH wyjściowego gleby , gat. Gleby, kwasowości hydrolitycznej. zmiana odczynu gl.powodująca niekorzystne wł. Biolog. Gleb ,zmiana odczynu glebowego, zakłócenie w odżywianiu żelazowym(formy przysw. Przechodzą w nieprzyswajalne-chloroza żelazowa), dostępność org., przysw. Fosforanów działa antagonistycznie na pobieranie K.wyst. prawdopodobieństwo wyst. Jednostronnego.
Pytanie 7. wymień pozytywne skutki obserwowane w wyniku wapnowania
Pozytywne skutki biologiczne:zmiana składu mikroflory glebowej i uaktywnienie pr. min. i humifikacji mat. organicznej, stymuluje się udział bakterii wiążących Azot.
Pozytywne skutki chem. wapnowania:-wprowadzenie kat.Ca najbezpieczniej reguluje odczyn glebowy.W jaki sposób wapnow. Zmniejsza kwasowość?:-niezależnie od formy naw. Wapniem wszystkie z różną szybkością ulergają reakcjom z wodą glebową w wyniku których powst. Jony ca2+ i oh- CaOH)2 CO2Ca(HCO3)2 Ca2+ + 2OH- + 2H2CO3 CaSiO3+H2OH2SiO3+Ca(OH)2Ca2+ + 2OH
Pytanie 8: przedstaw kryteria nawożenia mineralno organicznego z uwzględnieniem wytyczne nawożenia szkółek leśnych??
Wytyczne naw. Szkółek leśnych:A- wymagania pok. Materiału sadzeniowego w stosunku do N,P,K,Mg. Zależą one od gat. I od wieku.
B- aktualny stan zasobności gleby w formy przyswajalne jest on powiązany z uziarnieniem, poj. sorpcyjną z odczynem. Jest to podstawą do nawożenia.
C- zawartość skł. Pok. W aparacie asymilacyjnym. Jest to kryterium pomocnicze a analiza tego jest czasochłonna. Należy je uwzględniać gdy B jest ok., a są problemy z materiałem sadzeniowym. Można po nim wnioskować o zasobności w skł. Pok. Gleby, oraz o ich faktycznym pobraniu.
D-obserwacja wizualna wzrostu i rozwoju sadzonek pozwala na uchwycenie zmian we wzroście i rozwoju morfologicznym w aparacie asymilacyjnym
Szkółka powinna spełniać określone właściwości :
- warunki terenowe - powinien być równy, dopuszczalny jest niewielki spadek
- warunki klimatyczne - utrzymywanie szkółek leśnych w d-stanach dla zapewnienia korzystnego mikroklimatu
- warunki skł. Granulometrycznego- wyk. Przy zakładaniu szkółek optymalne uziarnienie w warstwach powierzchniowych: piaski słabo gliniaste, piaski gliniaste lekkie.
Gdy warstwa podściełająca jest dobra to wówczas podnosimy jakość warstw powierzchniowych
- warunki wodne nie powinny gleby wskazywać cechy wyraźnego oglejenia w poziomach powierzchniowych dopuszczalne są ślady opadowego oglejenia na utworach piaszczystych od 40 cm w dół na utworach gliniastych nie płycej jak 100cm
-poziom wody gruntowej wiosną w okresie zwiększonych opadów nie powinien być wyższy od 60 cm od pow. Gleby
-ważne jest zapewnienie stałego i wydajnego źródła wody dla deszczowni np. gleby rdzawe, rzadziej płowe i brunatne.
Typy siedliskowe- BMśw, rzadziej Lśw, i Bśw,
pH mierzymy metodą kolorymetryczną lub potencjometryczną
Dla szkółek pobiera się śr. próbkę glebową-z kwatery o śr. uziarnieniu pobieramy min. 10 próbek(np. met. Spiralną,”Z” lub losową) Przed analizą należy usunąć części szkieletowe mając oznaczone skł. pokarm. I węgiel w warstwie 20cm należy oszacować zasobność gleby w skł pokarm. I na jej podstawie dawki naw. min. i organicznych
Pytanie 9: porównaj kryteria obliczania dawek nawożenia azotowego w szkółkach leśnych wg wytycznych z '74 i '90 Obowiązują 2 sposoby obl.:1prostrze stare wytyczne zaproponowane w 74r.2.młode wytyczne w latach 90-tych.Oblicza się wymagając większych nakładów finansowych na analiz.Bardziej można zmniejszyć dawki naw. a w starych osobno jest prowadzone naw. min. i organiczne. W starych naw. azotowe prowadzone jest naw. ogółem a w nowych jest to suma form min. azotu czyli pewnych form aktywnych.
Kryterium naw. org. jest zaw. C organicznego i obl. go mnożąc C*1,724.
ilość C org. powinna być ytrzymana:1,5% w piaskach słabo gliniastych tj. ok. 2,5% próchnicy; -1,8% w piaskach gliniastych lekkich tj ok. 3% próchnicy; -2-2,3% w piaskach gli. mocnych i glinach; -należy też określić gat. gleby powierzchniowej
--grupa A gat. iglaste bez Md(małe wymagania)
--gat. liść.B z Md.
W starych wytycznych dawki nawozów min. w przeliczeniu na formy tlenkowe obliczamy, że od poziomu docelowego, odejmujemy oznaczoną aktualną zasobność i tę różnicę mnożymy razy 10, mamy wówczas w przeliczeniu na ha.
Pytanie 10: porównaj na konkretnych przykładach proces degradacji względnej i bezwzględnej.
Degradacja względna - polega na tym, że układ dotychczasowy funkcjonujący w środowisku przyrodniczym przeobraża się stopniowo lub skokowo nowy układ, którego aktywność biologiczna nie jest mniejsza od poprzedniego stanu. Jedynie w okresie przejściowym stwierdzić możemy spadek aktywności biologicznej całego środowiska w tym pokrywy glebowej w szczególności, obejmuje zamierzone lub częściowo niezamierzone przeobrażenia, które zmierzają w kierunku bardzo często pożądanym pomimo że zniszczeniu ulegają niektóre cechy gleby. Np. regulacja stosunków wodnych gleb bagiennych, zmiana odczynu gleb przez wapnowanie.
Degradacja bezwzględna (rzeczywista) - polega na trwałym zniszczeniu lub obniżeniu aktywności biologicznej środowiska (wszystkich jego elementów składowych) pogorszeniu produkcyjności i ekologicznych walorów szaty roślinnej i gleby, obniżenie wartości pokarmowej i technologicznej plonów, a także pogorszenie higienicznego stanu środowiska.