1. Pojęcie i istota Samorządu Terytorialnego

Samorząd terytorialny stanowi wyodrębniony w strukturze państwa. powstały z mocy prawa związek lokalnego społeczeństwa (korporacja,), powołany do samodzielnego wykonywania administracji publicznej, wyposażony w materialne środki umożliwiające realizację nałożonych na nie zadań. Jest to forma zdecentralizowanej władzy publicznej. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządowa. Istota samorządu jest to że zarządza sprawami publicznymi przez samych zainteresowanych.

Osobowość publiczne - prawna samorządu to wykonywanie zadań we własnym imieniu i na własną odpowiedzialność. Jednostki samorządu terytorialnego posiadają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe. Samodzielność JST podlega ochronie sadowej. Wyróżnia się 3 szczeble samorządu terytorialnego : gmina, powiat, województwo.

2. Cechy Samorządu terytorialnego

• korporacyjny charakter samorządu ( polega to na zabezpieczeniu określonym grupom społecznym - w drodze przepisów prawnych - prawa do zarządzania ich sprawami);

• obligatoryjny udział w wykonywaniu samorządu ( członkiem korporacji samorządowej staje się z mocy ustawy, a nie na podstawie własnego aktu woli );

• samorząd i jego organy wykonują zadania z zakresu administracji publicznej;

• samorząd jest strukturą zdecentralizowaną, nadzór nad działalnością samorządu jest możliwy jedynie w formach określonych ustawą i nie naruszających zakresu przyznanej samodzielności w działaniu

3. Formy demokracji bezpośredniej

• referendum, inicjatywa ludowa,

• weto ludowe,

• konsultacja ludowa,

• zgromadzenie ludowe

4. Konsultacje społeczne

Instytucja demokracji bezpośredniej .Polega na wyrażeniu przez członków zbiorowości opinii w przedstawionej sprawie. Tworzy się w ten sposób dwustronna relacja, powstająca z inicjatywy administracji państwowej. W odróżnieniu od referendum wyniki konsultacji nie sa wiążące dla organów władzy publicznej.

5. Zasada pomocniczości

Zasada pomocniczości (inaczej zasada subsydiarności) - jedna z najważniejszych zasad pracy socjalnej, która sprowadza się on do poglądu, że obowiązkiem społeczności jest wspomaganie jej części składowych w naturalnym rozwoju. Istotnym założeniem jest zakres tej pomocy: społeczność nie może ingerować w sprawy, z którymi poszczególne jednostki są w stanie poradzić sobie same, lecz jedynie tam, gdzie pomoc jest niezbędna. Kluczową rolę zasada subsydiarności odgrywa w gospodarce, gdzie oznacza ona wyważenie pomiędzy leseferyzmem a interwencjonizmem państwowym. Wyrazem zasady pomocniczości w stosunkach międzynarodowych był Traktat o Unii Europejskiej w Maastricht z 1992 roku, na mocy którego określono, że Unia ma prawo działać tylko w interesie wszystkich państw wspólnoty i tylko w takich przypadkach, gdy dany kraj nie jest w stanie samodzielnie zrealizować postawionego zadania. Zasada pomocniczości wymieniona jest w Preambule Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej jako zasada, na której oparte są prawa opisane w Konstytucji RP.

---