WYCHOWANIE PRZEZ PRACĘ

WYCHOWANIE PRZEZ PRACĘ - zamierzony i celowo zorganizowany rodzaj działalności wychowawczej, wykorzystujący pracę przy oddziaływaniu na jednostkę i dokonywania zmian w jej osobowości.

Wychowanie przez pracę następuje w:

• rodzinie

• okresie przedszkolnym i wczesnoszkolnym

• szkole podstawowej, gimnazjalnej i licealnej

• placówkach opiekuńczo-wychowawczych

• organizacjach młodzieżowych

• okresie kształcenia zawodowego

• okresie studiów wyższych

• okresie aktywności zawodowej

Prace wykonywane w wychowaniu przez pracę:

• samoobsługa (jedzenia, ubieranie się, czynności fizjologiczne

• porządkowe

• usługowe z myślą o innych

• wytwórcze (produkcja wyrobów)

• badawcze i twórcze (produkcja wartości tzw. duchowych)

• organizacyjna - warunkująca prawidłowy i skuteczny przebieg czynności

Zadania wychowania przez pracę

1. doprowadzenie dzieci, młodzieży i dorosłych:

• zdobycia podstaw wiedzy o pracy człowieka, jej istocie i złożoności

• zrozumienia roli pracy w życiu każdego człowieka

• przekonania, że praca to nieodłączny element życia człowieka zdrowego psychicznie i fizycznie

2. włączenie dzieci i młodzieży w nurt codziennej pracy ludzkiej i kształtowanie w ten sposób:

• podstawowych umiejętności pracy, zwłaszcza praktycznych

• motywacji do pracy społecznie użytecznej

• odpowiedniego stosunku do pracy innych, pracy własnej i wytworów pracy

3. kształtowanie cech charakteru jednostki, takich jak: pracowitość, systematyczność, dokładność, uczciwość, zaradność, uczciwość, zaradność i innych warunkujących prawidłowe działanie relacji:

• pracownik - pracownik

• pracownik - przełożony

• pracownik - zadanie do wykonania

• pracownik - warunki materialne i społeczne pracy

4. kształtowanie kultury pracy jako składnika kultury człowieka i kultury cywilizacji

Spełnienie tych zadań zależy od wielu czynników, np. wychowawcy i systemu motywacyjnego pracujących.

Motywy prawidłowego uczestnictwa młodzieży w procesie pracy:

1. motywy poznawczo - kształcące:

• rozwijanie własnych zainteresowań

• pogłębianie szkolnej wiedzy

• uczenie się prawidłowej organizacji pracy

• doskonalenie posiadanych umiejętności

• uzyskanie warunków do przejawiania własnej inicjatywy

2. m moralno - społeczne:

• obywatelski obowiązek

• działalność odpowiedzialna

• osobisty wkład w rozwój społeczności

3. m ambicjonalne:

• nie chcą do bycia wyjątkiem

• lubią imponować nauczycielom i kolegom

• chcą zasłużyć na dobrą opinię w szkole

4. m praktyczno - osobiste:

• praca to szkolny obowiązek

• obawa przed karą za niewykonanie polecenia

• osobista korzyść

• szkoła nagradza pracę

EDUKACJA PROZAWODOWA - celowo zorganizowany proces edukacyjny, realizowany głównie w nowym typie szkoły średniej, zakładający przygotowanie ogólnozawodowe w powiązaniu z wybranym układem zawodów i specjalności. To etap wstępny w dążeniu do kwalifikacji i kompetencji zawodowych.

Kształcenie prozawodowe to pośrednia sytuacja edukacyjna między kształceniem przedzawodowym, a kształceniem zawodowym.

Zadania edukacji prozawodowej:

• doprowadzenie kształconych do rozpoznania ogólnych właściwości działalności zawodowej, zawodów specjalności i zadań zawodowych

• ukazanie całej złożoności pracy zawodowej, zwłaszcza w produkcji oraz w masowych usługach

• zapoznanie uczących się ze współczesną organizacją pracy zawodowej, jako realnej i prawnej możliwości zdobycia środków do życia, oraz kształtowania i wzbogacania własnej osobowości

• kształtowanie charakteru i systemu wartości sprzyjających w pracy

• zbliżanie kształconych do rzeczywistych sytuacji działalności zawodowej, traktowanej jako powinność człowieka

• kształtowanie przekonania wśród młodzieży, iż działalność zawodowa współczesnego człowieka może i powinna sprzyjać stawaniu się podmiotem w każdej sytuacji pracowniczej

• przygotowanie młodzieży do dalszego kształcenia specjalistycznego i w efekcie zdobycia zawodu oraz ustawicznego kształcenia w całym okresie dorosłości

---