Leki układu współczulnego.
I. Leki pobudzające układ współczulny.
Leki α- i β-adrenomimetyczne.
Adrenalina (Epinefryna)
Wywiera najsilniejsze działanie na układ krążenia. W dużych dawkach i stężeniach zwęża tętniczki i naczynia włosowate oraz drobne żyły. Najsilniej kurczy naczynia jamy brzusznej, skóry i nerek, w dawkach leczniczych nie wpływa na naczynia mózgu i mięśni prążkowanych, a rozszerza naczynia wieńcowe. W małych dawkach przeważa działanie rozszerzające. Adrenalina działa na mięsień sercowy pobudzając układ bodźco - przewodzący. Powoduje krótkotrwałe przyspieszenie akcji serca i zwolnienie wskutek odruchowego pobudzenia nerwu błędnego. Wzmaga siłę skurczu mięśnia sercowego i znacznie, choć krótko podnosi RR ( ↑ RR jest spowodowany wzrostem objętości minutowej). Działanie adrenaliny na serce jest niekorzystne ponieważ wytwarza ona nieekonomiczny rytm pracy serca (przyśpieszony) o mniej wydajnych skurczach i dużym zużyciu energii.
Oprócz działania na układ krążenia wywołuje wiele objawów charakterystycznych dla sympatykotonii. Poraża mięśnie gładkie oskrzeli, rozszerza światło oskrzeli, zmniejsza wydzielanie śluzu i soków trawiennych oraz hamuje ruchy perystaltyczne jelit. Wzmaga przemianę materii.
Zastosowanie:
w stanach alergicznych (wstrząs anafilaktyczny),
zapaść pochodzenia sercowego z NZK.
Preparat:
Iniectio adrenalini 0,1%,
Fastject.
Noradrenalina (Norepinefryna).
Jest chormonem wytwarzanym w zakończeniach nerwów współczulnych oraz częściowo łącznie z adrenaliną w nadnerczach. Działa głównie na receptor α. W odróżnieniu od adrenaliny nie pobudza układu bodźco - przewodzącego serca i nie przyśpiesza jego czynności, a nawet zwalnia. Powoduje znaczny skurcz naczyń krwionośnych (z wyjątkiem wieńcowych), wskutek czego wzrasta RR.
Zastosowanie:
zapaść naczyniowa,
wstrząs.
Preparat: Levonor.
β-adrenomimetyki naczyniowe (mają powinowactwo do β1)
Dopamina we wlewie dożylnym wzmaga kurczliwość mięśnia sercowego, zmniejsza opory obwodowe powodując zwiększenie objętości minutowej serca ze zwiększeniem RR i przepływu nerkowego. W większych dawkach ma działanie kurczące na naczynia. Wzrost RR większy, zwiększa zapotrzebowanie mięśnia sercowego na tlen.
Preparat: Dopamina.
Dobutamina - pochodna dopaminy.
Zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego. W porównaniu z dopaminą powoduje zwiększenie objętości minutowej bez wzrostu RR. Może być podawana z dopaminą.
Preparat: Dobutrex hydrochloricum.