Geostata krok po kroku…

Info techniczne:

• Gslib, Sgems- nie może być w treści danych żadnych znaków tekstowych, VARIOWIN mogą być znaki tekstowe

• W danych nie może być pustych miejsc. Muszą być zakodowane kodem braku danych(najlepiej to zmieniać w danych, w Excelu).

VARIOWIN- liczba większa niż 1.0e+31

Gslib- liczby powyżej lub poniżej jakiegoś progu są traktowane jako brak danych

SGems- kod braku danych określa się przy imporcie danych!!! Np. -9999

Jeśli pracujesz w VARIOWINIE i zakodujesz sobie brak danych jako 1.0e+31 to ażeby móc pracować na tych danych w SGems należy w notatniku zmienić te liczby na bardziej zjadliwe np.: -9999

• Gdy już przygotujesz plik w Excelu zmień rozszerzenie z .prn na .dat

• Dane czasem trzeba zapisać w siatce gridowej i przyjmuje się że nie ma tam współrzędnych dlatego trzeba dobrze posortować nasze dane:

1. Z od min do max 2. Y od min do max 3. X od min do max

Co zrobić najpierw:

1. Opisać typ próbkowania.

2. Min i max w danych, gdzie są i warum (dedukcja z kosmosu)

3. Opisać histogramy (można je zrobić w geostatystycznych programikach albo w R albo w Exelu, co kto lubi i Umi)

Przygotowanie do Variovina (Exel-skrypt by Buczu)

1. Obliczyć ze skryptu starszego kolegi lag spacing i Number of lag.

2. Dobra rada: zrobiony plik .dat najlepiej wsadzić do folderu Variowin (jak zrobić plik .dat pierwsza prezentacja Ani->tam jest jasno pokazane i wytłumaczone)

Sill- wariancja progowa, określa nam do jakiej odległości dane są podobne, a kiedy już ni chu nie są.
Prevar

Tu robimy plik .pcf który jest potrzebny bardzo do dalszych obliczeń

Vario 2D

1. Ustalić limity na dane (jak? Obejrzeć histogram i na łoko wywalić punkty odstające, nie pasujące do reszty)

Directional variogram

Wpisujemy L.S. i NOL i gapimy się co wyszło. Wyszedł nam semiwariogram.
Uwaaagi do semiwariogramu:
1. Pierwsze dwie liczby nie powinny być super małe np. 1,4. Powinny być przynajmniej dwucyfrowe.

2. Nie może być pików ( czyli krzyży i innych dziwactw)

3. Nie powinno być olbrzymich liczb nad punktami (6-8cyfrowych)

4. Powinien być w „miarę” wygładzony

Jeżeli nie jest wygładzony lub punkty 1-4 nie są spełnione to:

- zmniejsz lag spacing
-zwiększ NOL (Number of lags)

uwaga: pomnożyć L.S przez NOL, wyjdzie liczba, którą trzeba podzielić przez nową zwiększoną liczbe NOL no i wyjdzie L.S. czyli lepiej żeby semiwariogram wyszedł ładny

Aktywne czyszczenie semiwariogramu:

Można usunąć odstające dane klikając na punkt i maskując go- wywalamy te punkty, które leżą najdalej od linii semiwariogramu-> na oko znowu

Dalej czeka nas ocena anizotropii i przygotowanie modeli kierunkowych:

Calculate-> Variogram Surface: wychodzi siatka wesołych, kolorowych kwadracików. Wpisujemy te same LS i Nol co były w przypadku bezkierunkowego i tych liczb będziemy się trzymać

Zapisujemy dziada, to znaczy grida.

Przechodzimy do Surfera
Surfer-> Map Countur map-> New Countur map (jakoś tak to było :P)

Otwieramy grida i sobie patrzymy, bo to się przyda do modelowania później bowiem:
Modelowanie robisz na:

-najdłuższej przekątnej
-najkrótszej przekątnej
- na dwóch kierunkach pośrednich
Jakby nie było ZAWSZE trzeba mieć te 4 kierunki!!

Semiwariogramy kierunkowe

Mamy nasze 4 wybrane kąty ( zwykle robiliśmy dla 45, 90, 135 i 180 stopni, no ale to zależy od anizotropii i jej kierunku…znowu na oko )

Calculate-> Directional Variogram
L.S. i Nol te same co w przypadku bezkierunkowego

Directional-> to nasze po kolei wpisywane 4 kąty

Agular Tolerance-> 22.5 (nie grzebać przy tym )

Max bandwith- trzeba samemu ocenić , czyli otworzyć mapę w surf erze i zobaczyć jak szeroki jest pas anizotropii.

Robimy sobie te 4 modele, potem zaś SAVE AS -> nazwa(kierunek), a przy trzech kolejnych kierunkach SAVE AS na tym samym kierunku i APPEND (doda się do pierwszego i potem będziemy mieli w programie MODEL takie 4 ładne wykresiki razem)

Program MODEL

Sill= range x anis (jakby ktoś nie wiedział )

Bezkierunkowy:

Otworzyć zapisany wcześniej bezkierunkowy semiwariogram
Modelujemy::

1. Nugget

2. Directional- 0 (bo bezkierunkowy)

3. Typ modelu: spherical ( sferyczny i zwykle są dwa)

4. Range: jest to miejsce przegięcia, czyli miejsce gdzie punkt wyraźnie skacze

5. Sill- tu należy to dokładnie dopasować

6. Anis- bez zmian.

Zapis: jako .mod i jako grid.
Grida otwieramy w surf erze Map->Surface (taka fajna mapka wychodzi)

Otworzyć zapisany wcześniej semiwariogram kierunkowy i PATRZ instrukcja nr 1

Kriging w SGEMS:

Trzeba otworzyć plik .mod z notatnika i tam sobie odczytać parametry do krigingu. Jak dobrze zrobić kriging? Prezentacja z zajęć: krok i kroku i powinno wyjść.

Pamiętaj by sobie stworzyć w SGEMS nową siatkę gridową.

Co do Ranges-> max- najdłuższa przekątna anizotropii; min- najkrótsza przekątna anizotropii

Jak już uzupełnisz wszystko według prezentacji Ani dajesz Run Algoritm.

Potem File-> Save Project->Object->Save object. Wybrać typ *gslib, zakładka siatka gridowa I wybieram mape krigingową.

Zapis z rozszerzeniem *dat.

UWAGA: w SGEMS żeby zrobić ocenę estymacji, w Excelu potrzeba całej populacji.

Ocena estymacji:

Tutaj mamy dwie drogi: skrypt Inez i kros walidacje, albo Excela.

Otwieramy w Excelu plik z danymi i plik z wyliczeniami *dat. ->przerabiamy plik dat znowu do excelowego formatu.

Oba pliki trzeba posortować wg: najpierw Y- rosnący potem X- rosnący (chodzi znowu o to, ze nie mamy współrzędnych)

Generalnie w prezentacji jest opisane krok po kroku co należy zrobić w Excelu.

1. Różnica między wartością estymowaną a rzeczywistą

2. Z tego średnia, mamy 1 wspólczynnhikn czyli średni błąd estymacji. Im bliższy 0 tym lepiej.

3. Obliczamy różnice do kwadratu i wyciągamy średnią. Ze sredniej liczy się pierwiastek i mamy 2 parametr: pierwiastek średni błędu kwadratowego. Im bliższy 0, tym współczynnik lepszy.

4. Trzeci ważny współczynnik, to współczynnik korelacji liczony z porównania rzeczywistego z estymowanym. Współczynnik ten powinien być zbliżony do 1.
   
   Do tego pliku są jeszcze dwie analogowe instrukcje o modelowaniu anizotropowym i croswalidacji( z tym, że croswalidacja ze starego skryptu, nie Inezowego) i skrypt Bucza.