E. FROMM

ISTOTA JĘZYKA SYMBOLICZNEGO

• Obraz widziany we śnie jest symbolem czegoś, co odczuwałeś

• Język symboliczny język, w którym wyrażamy wewnętrzne doświadczenie, jakby było czymś, co czynimy, czy też czymś, czy oddziałuje na nas świat rzeczy

• Język symboliczny język, w którym świat zewnętrzny stanowi symbol świata wewnętrznego, symbol dusz, umysłów

• Symbol coś, co oznacza coś innego
  1) Konwencjonalny
  - stosowany w mowie powszedniej
  - słowa stanowią ilustrację symboli
  - symbolami mogą być obrazy, np. flaga, krzyż
  2) akcydentalny
  - brak wewnętrznego pokrewieństwa między symbolem a tym, co on symbolizuje, np. ktoś w mieście X przeżył smutek, więc gdy słyszy nazwę X kojarzy mu się coś przygnębiającego
  - nie może stać się udziałem nikogo, kto nie ma takiego samego jak my stosunku do wydarzeń powiązanych z symbolem
  - w snach są one częste
  3) uniwersalny
  - w obrębie niego zachodzi wewnętrzne pokrewieństwo między symbolem a to, co przedstawia, np. sceneria peryferii miasta
  - wiele symboli uniwersalnych tkwi korzeniami w doświadczeniu każdej ludzkiej istoty
  - zjawisko świata fizycznego może odzwierciedlać wewnętrzne doświadczenia
  - ciało jest symbolem ducha
  - pewne zjawiska fizyczne sugerują z samej natury pewne doświadczenia emocjonalne i myślowe, a my wyrażamy doznania emocjonalne językiem doznań fizycznych= symbolicznie
  - wewnętrzne powiązanie między symbolem a rzeczą symbolizowaną- z doznania bliskości między uczuciem i myślą oraz doznaniem zmysłowym
  - jest udziałem wszystkich ludzi, tkwi korzeniami we właściwościach naszego ciała
  - jedyna wspólna mowa rozwinięta przez rodzaj ludzki

• 2) i 3) wyrażają wewnętrzne doświadczenie tak, jakby było ono doświadczeniem zmysłowym i jedynie one zawierają elementy języka symbolicznego

• Język symboliczny odnajdujemy we wszystkich kulturach, symbole używane w różnych kulturach są podobne, bo sięgają do zasadniczych doświadczeń (zmysłowych i emocjonalnych) będących udziałem ludzi wszelkich kultur

• Znaczenie niektórych symboli bywa odmienne, zależnie od różnic, jakie w rozmaitych kulturach zawiera ich rzeczywista treść

• Dialekty powszechnego języka symbolicznego- wyznaczone przez różnice środowiska naturalnego

• Wiele symboli ma więcej niż 1 znaczenie:
  * ogień zgroza, bezsilność, zniszczenie / ciepło, szczęście
  * woda zniszczenie, chaos / wygoda, spokój
  * dolina bezpieczeństwo/ izolacja, więzienie

• Jonasz symbole: bezpieczeństwa i odosobnienia (tak, jak płód w łonie matki)
  - następstwo w czasie to rosnąca intensywność tego samego uczucia