Służba bhp
Czy jest konieczność zatrudnienia dwóch pracowników służby bhp na cały etat w firmie liczącej około 700 pracowników? Czy wystarczy jedna osoba na pełen etat i druga - np. umowę zlecenia lub 1/2 etatu?
W zakładzie pracy zatrudniającym ponad 600 pracowników pracodawca powinien zatrudnić na podstawie umowy o pracę co najmniej jednego pracownika służby bhp w pełnym wymiarze czasu pracy na każde 600 pracowników (§ 1 ust. 4 rozporządzenia Rady Ministrów z 2 września 1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy; Dz.U. nr 109, poz. 704. ze zm.; dalej: rosbhp). Natomiast w zakładzie pracy zatrudniającym od 100 do 600 pracowników pracodawca powinien utworzyć przynajmniej 1-osobową lub wieloosobową komórkę stanowiącą służbę bhp (§ 1 ust. 3 rosbhp).
Kiedy obowiązkowo więcej niż 1 pracownik służby bhp?
A zatem, jeżeli w firmie zatrudnionych jest powyżej 600 pracowników, pracodawca powinien zatrudnić co najmniej jednego pracownika służby bhp na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy. Natomiast przepisy nie określają, o ile osób powinna być zwiększona służba bhp, ich wymiar czasu pracy i formy zatrudnienia, w przypadku, gdy w zakładzie zatrudnionych jest powyżej 600 pracowników, a stan zatrudnienia nie stanowi krotności tej liczby. A zatem decyzja w tym zakresie leży po stronie pracodawcy. Pamiętać należy, że to pracodawca ustala liczbę pracowników służby bhp, biorąc pod uwagę stan zatrudnienia oraz występujące w zakładzie warunki pracy i związane z nimi zagrożenia zawodowe.
Natomiast jeżeli liczba pracowników w zakładzie pracy stanowiłaby krotność liczby 600, np. wynosiłaby 1200, wówczas należałoby zatrudnić na umowę o pracę co najmniej dwóch pracowników w pełnym wymiarze czasu pracy. Miej na uwadze, że w uzasadnionych przypadkach stwierdzonych zagrożeniami zawodowymi właściwy terytorialnie inspektor PIP może nakazać pracodawcy zwiększenie liczby osób zatrudnionych
w służbie bhp (art. 23711§ 4 Kodeksu pracy; dalej: kp).
Jakie wymagania dla pracowników służby bhp?
Jak wiadomo, pracodawca zatrudniający więcej niż 100 pracowników ma obowiązek stworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy pełniącej funkcje doradcze i kontrolne w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 23711 § 1 kp).
Miej na uwadze, że wykonywanie zadań służby bhp specjalistom spoza zakładu pracy pracodawca może powierzyć w przypadku braku kompetentnych pracowników. Jednak zarówno:
pracownik służby bhp,
pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu powierzono wykonywanie zadań służby bhp, jak i
specjalista spoza zakładu pracy
powinni spełniać wymagania kwalifikacyjne niezbędne do wykonywania zadań służby bhp oraz ukończyć szkolenie w dziedzinie bhp dla pracowników tej służby (art. 23711 § 2 kp).
Jednak pracownik służby bhp, zarówno zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na umowę zlecenia, jak i na 1/2 etatu oraz pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bhp, muszą spełniać określone wymagania.
W przypadku specjalistów spoza zakładu pracy muszą oni posiadać tytuł specjalisty ds. bhp, czyli posiadać:
wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo
studia podyplomowe w zakresie bhp oraz
co najmniej 1 rok stażu pracy w służbie bhp lub
zatrudnienie na stanowisku inspektora pracy w PIP przez okres co najmniej 5 lat
(§ 4 ust. 4 w związku z ust. 2 pkt 3 rosbhp).
Natomiast pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierza wykonywanie zadań służby bhp, powinien spełniać co najmniej podstawowe wymagania dla pracowników służby bhp, czyli legitymować się przynajmniej tytułem inspektora ds. bhp, tzn. posiadać zawód technika bhp (§ 4 ust. 5 w związku z ust. 2 pkt 1 rosbhp).
Kwalifikacje pracowników jedno i wieloosobowych komórek bhp
Jeżeli w Twojej firmie działa wieloosobowa komórka organizacyjna bhp, pracownik kierujący tą komórką powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne dla specjalisty ds. bhp (§ 4 ust. 3 w związku z ust. 2 pkt 1 rosbhp).
Natomiast jeżeli w firmie działa jednoosobowa komórka organizacyjna bhp, pracownik w niej zatrudniony powinien spełniać co najmniej wymagania kwalifikacyjne dla starszego inspektora ds. bhp.
Może nim być osoba posiadająca:
zawód technika bhp oraz co najmniej 3-letni staż pracy w służbie bhp lub
wyższe wykształcenie o kierunku lub specjalności w zakresie bhp albo studia podyplomowe w zakresie bhp
(§ 4 ust. 3 w związku z ust. 2 pkt 2 rosbhp).
Kinga Grodzicka-Lisek
prawnik, specjalista z zakresu
prawa pracy i bhp