OSTRE ZATRUCIA

Główne zespoły objawów:

1. Zespół cholinergiczny;

Objawy:

- ślinotok

- bradykardia

- szpilkowate źrenice

- nadmierne pocenie się

- nadmierne wydzielanie w drzewie oskrzelowym i skurcz oskrzeli

- wzmożona perystaltyka jelit

- nietrzymanie moczu i stolca

- osłabienie siły mięśniowej

- drżenie mięśniowe

- zaburzenia świadomości

- drgawki

Substancje wywołujące ten zespół:

- acetylocholina

- pilokarpina

- pestycydy fosforoorganiczne

- niektóre gatunki grzybów

- nikotyna

- karbaminiany

2. Zespół cholinolityczny /antycholinergiczny, atropinowy/;

Objawy:

- hipertermia

- tachykardia

- podwyższone ciśnienie tętnicze

- poszerzone źrenice

- zaczerwieniona, sucha skóra

- suchość błon śluzowych

- osłabiona perystaltyka jelit

- zatrzymanie moczu

- zaburzenia świadomości

- pobudzenie

- drgawki

Substancje wywołujące ten zespół:

- alkaloidy belladonny

- niektóre gatunki grzybów

- leki przeciwhistaminowe

- trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne

- neuroleptyki

3. Zespół sympatykomimedyczny;

Objawy:

- hipertermia

- tachykardia

- podwyższone ciśnienie tętnicze

- poszerzone źrenice

- ciepła, wilgotna skóra

- zaburzenia świadomości o charakterze podniecenia, omamów

- drgawki

Substancje wywołujące ten zespół:

- kofeina

- LSD

- amfetamina

- kokaina

- efedryna

- ergotamina /pochodna sporyszu/

4. Zespół narkotyczny;

Objawy:

- wąskie, szpilkowate źrenice

- depresja OUN → hipowentylacja

- obniżenie ciśnienia tętniczego

- zaburzenia świadomości

- śpiączka

Substancje wywołujące ten zespół:

- leki nasenne

- leki uspokajające

- kodeina

- heroina

- inne opiaty

5. Zespół odstawienia;

Objawy:

- biegunka

- poszerzone źrenice

- gęsia skórka

- tachykardia

- skurcze mięśni

- drżenia mięśniowe

- zaburzenia czucia

- omamy

- halucynacje

- pobudzenie

- drgawki

Substancje, których odstawienie powoduje ten zespół:

- etanol

- opioidy

- barbiturany

- pochodne benzodiazepiny /Lorafen, Relanium/

Ogólne zasady postępowania:

1. przerwać narażenie

2. ocenić i podtrzymać podstawowe funkcje życiowe

3. usunąć niewchłoniętą truciznę

4. płukanie oczu

5. płukanie żołądka

6. prowokowanie wymiocin

7. przeczyszczenie

8. przyspieszenie eliminacji trucizny z organizmu

9. pozaustrojowa eliminacja trucizn

10. zastosowanie specyficznych odtrutek

Odtrutki:

1. odtrutki nieswoiste:

- węgiel leczniczy

- surowe białko jajka kurzego

- tlen

2. odtrutki dostępne w aptekach otwartych:

- węgiel leczniczy

- glukonian wapnia /oparzenia kwasem fluorowodorowym/

- dimetykon /spożycie detergentów/

- n-acetylocysteina /zatrucia paracetamolem/

- koloidalny wodorotlenek glinowy /podrażnienia błony śluzowej przełyku i żołądka/

3. odtrutki dostępne w szpitalach rejonowych:

- atropina /zatrucia karbaminami/

- biperyden /dyskineza = zaburzenia motoryki = parkinsonizm, zatrucia neuroleptykami/

- glukonolaktobionian wapnia /hipokalcemia, zatrucia fluorkami lub kwasem szczawiowym/

- cholestyramina /zatrucia glikozydami naparstnicy/

- dantrolen / hipertermia w zespole neuroleptycznym/

- etanol 96% / zatrucia metanolem i glikolem metylenowym/

- flumazenil /zatrucia benzodiazepinami/

- glukagonu / zatrucia β-blokerami/

- n-acetylocysteina / zatrucia paracetamolem/

- nalokson / zatrucia opioidami/

- salicylan firostygniny /zespół antycholinergiczny/

- vit. K1 /zatrucia pochodnymi kumaryny/

- vit. B6 /zatrucia hydrazydem kwasu izonikotynowego = lek przeciw gruźlicy/

3.zestaw do leczenia w ośrodkach zatruć:

- bal = dimerkapol /zatrucia metalami ciężkimi/

- 1% błękit metylenowy /zatrucia związkami met-hemoglobinotwórczymi/

- deferoksamina /zatrucia żelazem/

- obidoksym /zatrucia pestycydami owadobójczymi/

- penicylina krystaliczna /zatrucia muchomorem sromotnikowym/

- penicylamina /zatrucia miedzią, arsenem, ołowiem, cynkiem/

-

-

3

---