![]() | Pobierz cały dokument gf.w8.20.04.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc Rozmiar 40 KB |
Ryft oceaniczny - strefy dywergentne płyt
Poza obszarem wschodniej Afryki oraz zachodniej krawędzi Ameryki Płn. wszystkie strefy dywergentne występują na obszarze podmorskim. W tych strefach powstaje skorupa oceaniczna, a z czasem ocean. Cechą charakterystyczną tych stref jest obecność uskoków grawitacyjnych oraz bardzo intensywna działalność wulkaniczna, niejednokrotnie obserwowana w formie erupcji szczelinowych.
Siła ciążenia tym większa im większa gęstość podłoża. Najmniejsza wartość przyciągania tam, gdzie mamy największy strumień ciepła, bo największy strumień oznacza że skała jest najbardziej rozgrzana więc ma najmniejsza gęstość. Jest mniejsza masa, więc automatycznie wartość siły grawitacji jest mniejsza (grawitacja proporcjonalna do mas).
Profil powyższy jest następstwem procesów rozwoju dna oceanicznego.
Mamy do czynienia z komora magmową, która w stropie pęka na skutek działających sił rozciągajacych, jedna część skorupy kontynentalnej oddala się w prawo, druga w lewo, powstaje szczelina, która z czasem jest rozrywana.
O intensywności działalności wulkanicznej stref dywergencji świadczy fakt, że w ciągu ostatnich 200 mln lat powstała ponad połowa powierzchni Ziemi. Innymi słowy najstarsze fragmenty skorupy oceanicznej sięgaja po środkową jurę (157-178 MY).
Szybkość rozrostu den oceanicznych waha się od 1 do 17 cm/rok, przy czym jako powolny określany jest spreding wynoszący mniej niż 6 cm/rok, a jako szybki ten, który wynosi ponad 12 cm/rok. Szybkość spredingu ma odzwierciedlenie w terminologii anglojęzycznej, powolny grzbiet śródatlantycki określany jest jako ridge (grzbiet), szybki grzbiet wschodniopacyficzny określany jest jako rise (wypiętrzenie). Skąd wynika zróżnicowanie terminologii? Strefy powolnego spredingu są zazwyczaj węższe, wyższe i posiadają wyraźną, dobrze wykształconą dolinę ryftową. Głębokość dolin ryftowych w strefach wolnego spredingu dochodzi do 2 tys. m. Tam gdzie mamy do czynienia z szybka strefa spredingu, względna różnica wzniesień jest mniejsza, dolina ryftowa jest płytsza i słabiej zaznaczona w morfologii.
W osiach stwierdzana jest obecność bądź pasa stożków wulkanicznych, którym towarzyszy intensywna działalność hydrotermalna, bądź obecność wulkanizmu szczelinowego. Grzbiety są przecięte rozłamami, którym towarzyszy zjawisku uskoków transformacyjnych, które dzielą grzbiety na wiele segmentów. Przeciętna szerokość pojedynczego segmentu to ok. 130 km. Pytanie czy każdy segment ma swoją oddzielna komorę magmową.
![]() | Pobierz cały dokument gf.w8.20.04.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc rozmiar 40 KB |