UKŁAD DOKREWNY
Układ dokrewny pomaga w regulacji funkcji organizmu. Składa się z wielu gruczołów zwanych gruczołami dokrewnymi, które wytwarzają różnego rodzaju sygnały chemiczne, znane jako hormony. Są one uwalniane do krwi i roznoszone w obrębie całego ciała, aż dotrą do miejsca przeznaczenia, czyli narządu docelowego.
Gruczoły dokrewne
Przysadka mózgowa jest małym gruczołem wielkości ziarnka grochu, przyczepionym poprzez swoją szypułę do dolnej powierzchni mózgowia. Przysadka, składająca się z dwóch części (płatów), wydziela do krwi wiele ważnych substancji (hormonów). Jedna z nich pobudza wzrost ciała. Pozostałe kontrolują pracę innych gruczołów, które z kolei wydzielają wiele różnych ważnych hormonów.
Tarczyca (gruczoł tarczowy) to jeden z najważniejszych narządów wytwarzających hormony. Znajduje się w obrębie szyi, poniżej krtani, i składa się z dwu połączonych płatów (prawy i lewy). Tarczyca produkuje dwa rodzaje hormonów: pierwszy wzmaga aktywność metaboliczną komórek, jeśli chodzi o uwalnianie energii, a drugi podnosi poziom wapnia we krwi.
Przytarczyce to cztery małe owalne struktury usytuowane w obrębie gruczołu tarczowego. Wytwarzają hormon, który podnosi poziom wapnia we krwi. Gdy poziom wapnia spada, gruczoły te wydzielają hormony, które powodują w różnych okolicach ciała uwalnianie lub odkładanie wapnia w celu utrzymania prawidłowego stężenia tego pierwiastka.
Nadnercza, małe gruczoły dokrewne, leżą na górnych biegunach nerek. Zewnętrzna część gruczołu produkuje trzy rodzaje hormonów. Pierwszy hormon kontroluje równowagę mineralną ciała, sterydy regulują metabolizm (zmiany chemiczne organizmu), a hormony płciowe pełnią ważną rolę w rozmnażaniu. Wewnętrzna treść gruczołu wydziela adrenalinę, hormon, który pozwala ustrojowi szybko reagować na stres.
Trzustka położona jest w nadbrzuszu, tuż za żołądkiem. Wytwarza soki trawienne, pomagające w trawieniu, oraz uwalnia do krwi dwa hormony - insulinę i glukagon. Odpowiadają one za kontrolę poziomu cukru we krwi. Glukagon działa na wątrobę, podnosząc poziom cukru (glukozy) we krwi, natomiast insulina powoduje obniżenie poziomu cukru.
Jądra. Osoby płci męskiej mają dwa jądra, zawieszone tuż pod brzuchem we wnętrzu worka mosznowego. Jądra wytwarzają hormon zwany testosteronem. Kontroluje on rozwój męskich narządów rozrodczych oraz pojawienie się cech męskich w okresie dojrzewania. Pojawiają się wówczas zmiany w kształcie ciała, zarost na twarzy i owłosienie w innych częściach ciał, obniżenie głosu oraz zmiany w zachowaniu.
Jajniki. Osoby płci żeńskiej mają dwa jajniki, każdy po jednej stronie macicy. Jajniki produkują żeńskie hormony płciowe - estrogen i progesteron. Hormony te wpływają na rozwój żeńskich narządów rozrodczych oraz na pojawienie się cech żeńskich w okresie dojrzewania. Następuje wówczas rozwój piersi, wzrost owłosienia ciała oraz zmiany w jego kształcie. Wytwarzanie hormonów płciowych zostaje pod kontrolą podwzgórza i przysadki mózgowej, zlokalizowanych w mózgowiu.