Technika mikroskopowa

Typy mikroskopów

• Mikroskopy optyczne:

• Mikroskop świetlny:

• Zwykły

• Ultrafioletowy

• Fal podczerwonych

• Ultramikroskop

• Mikroskop polaryzacyjny

• Mikroskop optyczny fluorescencyjny

• Mikroskop optyczny kontrastowo - fazowy

• Skanujące mikroskopy optyczne: odbiciowe, fluorescencyjne, dopplerowskie.

• Mikroskopy nieoptyczne:

• Mikroskop elektronowy

• Skanujący (SEM)

• Mikroskop sił atomowych.

Układ parafokalny - różne obiektywy mają prawie identyczną odległość przedmiotową.

Granica maksymalnego powiększenia w mikroskopie optycznym zależy od soczewek.

Mikroskopy działające na zwykłe światło osiągają maksymalne powiększenia rzędu 1 500x.

Najlepsze mikroskopy optyczne, działające na spolaryzowane światło ultrafioletowe, dają powiększenie do ok. 3 500x.

Mikroskop optyczny

Obserwacja drobnoustrojów

• Umożliwia obserwację drobnoustrojów głównie w postaci zabitej i barwionej.

• Barwienia proste pozwalają na ocenę kształtu, wielkości i ułożenia drobnoustrojów.

• Korzystając ze specjalnych technik barwienia można zaobserwować dodatkowe struktury: rzęski, otoczki, przetrwalniki, ziarna wolutynowe.

Ultramikroskop

Mikroskop optyczny posiadający boczny układ oświetlenia.

Służy do wykrywania obiektów o rozmiarach mniejszych od zdolności rozdzielczej mikroskopu świetlnego.

Padająca fala świetlna ulega na preparacie silnym ugięciom, dochodzącym do 90 stopni.

W ultramikroskopie można stwierdzić, że w danym preparacie występują badane elementy, ale nie można dokładnie ustalić ich kształtu i wielkości.

Mikroskop fluorescencyjny

Mikroskop świetlny wykorzystujący zjawisko fluoroscencji i fluororescencji.

Fluoroscencja próby może być pochodzenia:

- naturalnego,

- sztucznego, które jest wynikiem dołączenia fluoroforów (FITC, TRIC czy PE)

Do zadziałaniu fali świetlnej o odpowiedniej długości dochodzi do wzbudzenia fluoroforu, co obserwuje się jako świecenie charakterystycznym dla danej długości fali kolorem.

Mikroskop fazowo - kontrastowy

• Pozwala na oglądanie drobnoustrojów umieszczonych w kropli wody oraz na odróżnienie struktur komórkowych bez barwienia.

• Umożliwia wykazanie bakterii w nie barwionych fragmentach tkanek oraz analizę szczegółowych struktur wewnątrzkomórkowych.

• Specjalna optyka w tym mikroskopie uwzględnia różnice w gęstości materiałów biologicznych i ich współczynników załamania światła.

Mikroskop elektronowy

• Mikroskop wykorzystuje do obrazowania wiązkę elektronów.

• Umożliwiają obserwację obiektów na poziomie atomów.

• Badana próbka znajduje się w próżni i najczęściej jest pokrywana warstewką metalu. Wiązka elektronów, generowana przez działo elektronowe, jest ogniskowana za pomocą soczewek magnetycznych i przemiata badany obiekt, po czym trafia do detektora. Urządzenia elektroniczne odtwarzają na podstawie zmierzonych sygnałów obraz badanej próbki.

• Mikroskop elektronowy pozwala uzyskać powiększenia 250 000x. Powiększenie sięgające 5 000 000x można uzyskać w podobnych konstrukcjach, przy zastąpieniu elektronów wiązką jonów (mikroskop jonowy), w szczególności jonów wodoru, czyli protonów (mikroskop protonowy).

2

Układ oświetleniowy

lusterko / wbudowana lampa

Układ kondensora

odbicie światła na preparat

Imersja

Obiektyw - zbiera światło wychodzące z przedmiotu i tworzy jego powiększony obraz

Tubus

Nasadka okularu

Okulary - powiększa obraz z obiektywu

Statyw

Korpus

Stolik przedmiotowy

Śruba makrometryczna

Śruba mikrometyczna

Rewolwer

Układ optyczny

Elementy mikroskopu optycznego świetlnego

Układ mechaniczny