OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA
jest to niemożność utrzymania homeostazy ustroju (miernikiem czego jest wartość pH), bez konieczności stosowania oddechu zastępczego
wszystkie możliwości kompensacyjne ustroju (włączając układy buforowe) zostały wyczerpane, co grozi szybkim narastaniem kwasicy metabolicznej i niedotlenieniem, powodującymi uszkodzenie mózgu
przyczyny ONN:
zmiany w OśUN (uszkodzenia)
zmiany obturacyjne dróg oddechowych (niedrożność dróg oddechowych, ciało obce)
zmiany restrykcyjne (zmniejszenie powietrzności miąższu płucnego - zmiany zapalne, obrzęk płuc, zespół zaburzeń oddychania noworodków)
OBJAWY KLINICZNE
przyśpieszenie oddechów
duszność
sinica
uruchomienie dodatkowych mięśni oddechowych (obręcz barkowa, klp, szyi, przepona)
tachykardia
wzrost, a następnie spadek ciśnienia tętniczego
zaburzenia świadomości
niepokój i pobudzenie
Noworodki:
duszność z przyspieszeniem oddechów
praca dodatkowych mięśni oddechowych
niesynchroniczne unoszenie się klp i brzucha
zapadanie się w czasie wdechu przestrzeni międzyżebrowych i dołka zamostkowego oraz bruzdę w miejscu przyczepu przepony
wszystkie powyższe objawy wskazują na podwyższenie ujemnego ciśnienia w klp w fazie wdechu
OCENA KLINICZNA NO (wg. VIDYASAGARA)
Punktacja |
0 |
1 |
2 |
Oddechy / min |
< 60 |
60-80 |
> 80 lub bezdech |
Sinica |
Przy oddychaniu powietrzem |
Przy oddychaniu 40% tlenem |
Przy wyższych stężeniach tlenu |
Zaciąganie klp |
Nie występuje |
Średnie |
Znaczne |
Szmer wydechowy |
Niesłyszalny |
Słyszalny stetoskopem |
Słyszalny bez stetoskopu |
Wdech |
Prawidłowy |
Opóźniony lub utrudniony |
Utrudniony i słyszalny |
BADANIA LABORATORYJNE
Gazometria krwi
(wartości graniczne - pH = 7,27; HCO3- = 17 mmol/l; BE = 8; pCO2 = 60 mmHg; pO2 = 50 mmHg; saturacja = 80%)
EKG
Pulsoksymetria - wysycenie Hb tlenem
Pomiar R-R
GAZOMETRIA - normy
Ph = 7,35 - 7,45
pCO2 = 36 - 45 mmHg
pO2 = 65 - 95 mmHg
satO2 = 70 - 95 %
HCO3- = 21 - 26 mmol/l
NZ = -2,5 - +2,5
LECZENIE
Postępowanie ogólne
Podawanie 100% tlenu do oddychania (najlepiej przez maskę)
Zapewnienie utrzymania drożności dróg oddechowych i wymiany gazowej - odgięcie głowy ku tyłowi i uniesienie żuchwy; oczyszczenie jamy ustnej i gardła z treści i ciał obcych (palcem, ssakiem); rurka ustna lub nosowo-gardłowa
Przy duszności w zachowanej świadomości utrzymanie pozycji siedzącej; przy utracie pozycja bezpiecznie ustalona
Zapewnienie spokoju (uspokojenie farmakologiczne) - Relanium
Obniżenie gorączki (chłodzenie, paracetamol)
Zastosowanie płynów dożylnych
Zastosowanie leczenia typowego w stosunku do rozpoznanej patologii charakterystycznej dla danego schorzenia
Wskazania do intubacji dotchawiczej
Hipoksemia stwierdzana przy wysokim stężeniu wdychanego tlenu
Kwasica (pH < 7,25)
Narastające zmęczenie, brak poprawy po zastosowaniu leczenia
Niemożność utrzymania drożności dróg oddechowych innymi sposobami
SPIROMETRIA
Obturacja - ograniczenie przepływu powietrza wyrażone zmniejszeniem FEV1, FEV1%VC, PEF, MEF25-75 (MEF25, MEF50 i MEF75 - drożność oskrzeli obwodowych, o średnicy poniżej 2-3 mm i z tego powodu nazywane są testami drobnych oskrzeli) (VC w normie)
Restrykcja - zmniejsza się VC (wskaźnik Tiffenea'u w normie)