Wykład --- UKŁAD KRZEPNIĘCIA KRWI
Leki hamujące krzepnięcie
Leki przeciwpłytkowe
Leki fibrynolityczne
Leki przeciwfibrynolityczne
Ad.1 leki hamujące krzepnięcie
-heparyna
-heparyny drobnocząsteczkowe
-hirudyna
-doustne antykoagulany
Heparyna:
-glikozaminoglikan
-zbudowany z pojedynczych disacharydów
-posiada ujemny ładunek ,syntetyzowana jest w komórkach tucznych
-syntetyczna- niejednorodna mieszanina cząsteczek o różnej długości łańcuch sacharydowego
-w postaci soli Np. magnezu
- potrzebuje kofaktora aby działać, jest nim antytrombina III
-heparyna działa na następujące czynniki :
XII a , XIa, IXa, Xa, Via
Działanie :
-przeciwzakrzepowe
-wzrost przepuszczalności ściany naczyń
-obniżenie proliferacji komórek mięśni gładkich
-wzrost aktywności lipazy lipoproteinowej
-obniżenie układu dopełniacza i reakcji antygen-przeciwciało
-wzrost stężenia wolnej tyroksyny
-opóźnienie gojenia się ran
Powikłania:
-krwawienia
-odczyny alergiczne
-małopłytkowość
-osteoporoza
-hipoaldosteronizm
-łysienie
-przejściowy wzrost aminotransferaz
-oporność na heparynę, może się to wiązać z niedoborem antytrombiny lub przyspieszoną eliminacją heparyny, wzrost stężenia białek wiążących heparynę, wzrost aktywności czynnika IV
Ad.2 Heparyna drobnocząsteczkowa
ENOKSAPARYNA
DALTEPARYNA
NADROPARYNA
w/w heparyny różnią się od niefrakcjonowanej :
-farmakokinetyką
-słabszym wiązaniem z białkami
-T0,5 po podaniu i.v. 3-4h
-rzadziej występują powikłania
-lepsza biodostępność
-nie nadają się do podania per os (niefrakcjonowane też się nie nadają)
Ad.3 Antykoagulanty doustne
ETYLBISKUMACETAL
ACENOKUMAROL (sintrom 0.004 g)
WARFERYNA (warfomin)
FENOPROKUMON (marcumar)
Acenokumarol :
-antagonista witaminy K
-w wątrobie hamuje syntezę czynników II, VI, IX, X
-podaje się go przy przedawkowaniu witaminy K
Działania nie pożądane :
- powikłania krwotoczne
-zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
-zespół purpurowych stóp (mikrozakrzepy cholesterolowe)
-martwica skóry ( mnogie zakrzepy w naczyniach włosowatych)
Wskazania do stosowania leków przeciwzakrzepowych :
*żylna choroba zakrzepowo-zatorowa
*choroba niedokrwienna serca ( zawał)
*po wszczepieniu zastawek serca
*migotanie przedsionków ( planowana kardiowersja)
*krążenie pozaustrojowe
* hemodializa
Leki potęgujące działanie antykoagulantów:
1.stosowane w leczeniu dny -allopurinol, sulfinpirazol
2.stroidy anaboliczne
3.przeciwarytmiczne : amiodaron, propafenon, chinidyna
4.antyboityki o szerokim spektrum działania np. metronidazol
5.leki przeciwgrzybiczne tj. flukonazol, ketokonazol
6.Leki przeciwlipidemiczne tj. klofibrat,
7.leki przeciwcukrzycowe
8.leki przeciwzapalne tj. salicylany
9. cimetydyna, ameprazol, disulfiran, izoniazyd, glukagon, D-tyroksyna, heparyna, difenylohydramina
LEKI HAMUJĄE DZIAŁANIE DOUSTNYCH ANTYKOAGULANTÓW:
Przeciwdrgawkowe : barbiturany, karbamazepina, fenytoina
Doustne środki antykoncepcyjne.
Kloestyramina, kolestipol
Glutetinid
Witamina K
Sukralfat
Przeciwwskazania:
A- bezwzględne przeciwwskazania
1) skaza krwotoczna z wyjątkiem rozsianego krzepnięcia śródnaczyniowego
2) czynna choroba wrzodowa, nowotwór przewodu pokarmowego, wrzodziejące zapalenie przewodu pokarmowego
3) rozwarstwiający tętniak aorty,
4) Udar mózgu spowodowany wylewem krwi lub operacją, guz mózgu
5) wczesny okres po zabiegu operacyjnym, biopsja narządu lub nakłucie narządu <4 dni
6) nadciśnienie tętnicze krwi ( >200/100 )
7) małopłytkowość zależna od heparyny
B- względne przeciwwskazania
wiek chorego >75 lat
retinopatie cukrzycowe
ciężka niewydolność nerek, wątroby
ciąża
LEKI DEFIBRYNUJĄCE
Ankord (Arvin)
Batroksobina ( Reptilase )
W/w leki prowadzą do odszczepienia fibrynopeptydu A z łańcucha A alfa-fibrynogenu, powstaje nieprawidłowy monomer fibrynogenu, ulegający polimeryzacji, powstaje włóknik nie mający wiązań krzyżowych, co powoduje że jest on łatwo trawiony przez plazmidy.
Ale leki te nie mają przewagi nad heparyną.
FUNKCJA PŁYTEK KRWI
-hemostaza
-uszczelniają naczynia krwionośne
-fagocytoza
-procesy zapalne
-przerzuty nowotworowe
-transport
Na powierzchni płytek znajdują się miejsca wiążące dla substancji biologicznie czynnych tj. :
-adrenalina
-ADP
-trombina
-tromboksan
-czynnik aktywujący płytki
-kolagen
Uszkodzenie śródbłonka, zmiana w przepływie krwi, uwalnianie ADP w nieuszkodzonym naczyniu może doprowadzić do zwiększonej agregacji płytek np. na skutek pęknięcia blaszki miażdżycowej.
LEKI PRZECIWPŁYTKOWE
-wpływają na metabolizm kwasu arachidonowego
-inhibitory cyklooksygenazy np. kw. acetylosalicylowy
Kw. Acetylosalicylowy podawany w małych dawkach nie wpływa hamująco na syntezę TXA2
-inhibitory syntazy TXA2 : dazmegrel, ozagrel
-inhibitor syntazy TXA2 i rec.TXA2 : ridogrel
- prostanoidy powodują spadek czynności płytek
- nienasycone kwasy tłuszczowe
WSKAZANIA DO STOSOWANIA LEKÓW PRZECIWPŁYTKOWYCH
Stabilna i niestabilna choroba wieńcowa
Zawał serca
Prewencja wtórna po zawale
Po plastyce tętnic wieńcowych
Miażdżyca zaporowa tętnic kończyn dolnych
Retinopatie cukrzycowe
LEKI FIBRYNOLITYCZNE:
- hamujące przejście fibrynogenu w fibrynę
STREPTOKINAZA
UROKINAZA
APSAC- kompleks streptokinazy z plazminogenem
t-PA - tkankowy aktywator plazminogenu
PRONOKINAZA
-stosowane w zakrzepicy
HEPARYNA
ANTYKOAGULANTY
Działania niepożądane
-krwawienia
-gorączka
-odczyny alergiczne
Przeciwwskazania:
-udar mózgu
-uraz głowy
-czynne krwawienie z narządów wew.
-zabiegi chirurgiczne
-skaza krwotoczna z wyjątkiem rozsianego krzepnięcia śródnaczyniowego