PODSTAWY MAKROEKONOMII - WYKŁADY.

Wykład z dnia 03.06.2012 r.

Model ISLM

Teoretyczne podstawy modelu ISLM stanowią odwołanie do teorii Keynes'a.

Model ten łączy rynek pieniądza i rynek dóbr i usług.

Elementami wzajemnego oddziaływania są dochód narodowy i stopa procentowa.

Zmiennymi zależnymi w modelu ISLM są dochód i stopa procentowa.

Zmiennymi niezależnymi są G czyli zakupy rządowe, podaż pieniądza M_s oraz stały przeciętny poziom cen p .

Równowagę na rynku dóbr i usług obrazowana jest krzywą IS .

IS

Oznacza ona, że zaplanowane inwestycje są równe planowanym oszczędnościom oraz że poziom planowanego popytu globalnego jest równy dochodowi narodowemu.

W zależności pomiędzy zmiennymi krzywej IS opisują następujące równania:

1. Y = C + I + G

2. C = C_a + MPC (1-t)Y

3. I = I_a - W_ir (oznacza stopień wrażliwości popytu inwestycyjnego na zmiany stopy procentowej)

4. G = G_a

Współczynnik wrażliwości popytu inwestycyjnego na zmianę stopy procentowej obrazuje o ile zmieniają się inwestycje pod wpływem zmian stopy procentowej o jeden punkt procentowy.

Spadek stopy procentowej do r₂ skutkuje wzrostem poziomu dochodu narodowego do Y₂ .

Każdy punkt procentowy należący do IS gwarantuje równowagę na rynku towarowym.

Gospodarka zawsze znajduje się w punkcie umiejscowionym na krzywej IS.

Jeżeli gospodarka znajduje się powyżej IS to na rynku towarowym oznacza nadwyżkę podaży nad popytem.

Punkty leżące poniżej IS oznaczają nadwyżkę popytu nad podażą.

Położenie IS w pierwszej ćwiartce układu współrzędnych zdeterminowane jest położeniem inwestycji w drugiej i oszczędności w czwartej ćwiartce układu współrzędnych.

Położenie I oraz S zdeterminowana jest przez I_a oraz C_a .

Im wyższe autonomiczne wydatki inwestycyjne oraz konsumpcyjne tym dalej od początku układu współrzędnych położona będzie funkcja IS .

Im dalej jest położona funkcja IS tym wyższy poziom dochodu narodowego towarzyszy danej stopie procentowej.

Nachylenie IS zależy od stosunku przyrostu stopy procentowej do odpowiadającemu mu przyrostowi dochodu narodowego.

Im wyższy jest ten stosunek tzn. im większy jest przyrost L i mniejszy Y tym większe nachylenie krzywej IS co oznacza bardziej pionową IS.

Nachylenie IS zależy od dwóch czynników:

1. Wrażliwości inwestycji na stopy procentowe

2. Wartości mnożnika inwestycyjnego

Im wyższa jest wrażliwość inwestycji na zmiany stopy procentowej oraz im wyższa jest wartość mnożnika tym bardziej płaska jest IS .

Równowaga na rynku pieniądza LM oznacza, że realny popyt na pieniądz jest równy realnej podaży pieniądza.

Realny popyt na pieniądz obrazuje popyt wyrażony w ilości dóbr i usług jakie za ten pieniądz można znaleźć.

W zależności między zmiennymi krzywej LM opisują następujące argumenty:

1. L = M (realny popyt na pieniądz = realna podaż na pieniądz)

2. Popyt na pieniądz L = L_t + S_s

3. Popyt transakcyjny L_t = W_y Y

Transakcyjny popyt na pieniądz jest równy iloczynowi wartości współczynnika wrażliwości transakcyjnego popytu na pieniądz na zmianę dochodu narodowego.

4. L_s = L_sa - W_sr

Spekulacyjny popyt na pieniądz L_s jest równy iloczynowi autonomicznemu spekulacyjnemu popytowi na pieniądz L_sa pomniejszonemu o współczynnik wrażliwości popytu spekulacyjnego na pieniądz na zmianę stopy procentowej.

W_sr - informuje o ile zmieni się spekulacyjny popyt na pieniądz w wyniku zmiany stopy procentowej o jeden punkt procentowy.

LM

Krzywa LM prezentuje wszystkie kombinacje stopy procentowej i dochodu które spełniają równanie L = M przy stałym poziomie podaży pieniądza i przy stałym przeciętnym poziomie cen.

Z przebiegu krzywej IS wynika jej dodatnie nachylenie co oznacza że niższej stopie procentowej r₁ towarzyszy niższy poziom dochodu narodowego Y₁ , wzrost r do r₂ skutkuje wzrostem Y do Y₂ .

Dodatnie nachylenie LM wynika z tego iż dla wyższych poziomów r spekulacyjny popyt na pieniądz jest niższy i dlatego transakcyjny popyt na pieniądz musi być odpowiednio wyższy dla zachowanej równowagi na rynku pieniądza.

Warunek ten jest możliwy do spełnienia przy odpowiednim wysokim dochodzie narodowym.

Każdy punkt leżący na LM zapewnia równowagę na rynku pieniądza. Punkty leżące powyżej LM oznaczają nadwyżkę podaży na rynku pieniądza natomiast leżące poniżej nadwyżkę popytu.

Położenie LM zależy od położenia spekulacyjnego popytu na pieniądz- druga ćwiartka układu współrzędnych i położenia układu podaży pieniądza- trzecia ćwiartka.

Im wyższa wartość autonomicznego popytu spekulacyjnego oraz realnej podaży pieniądza tym dalej od początku układu współrzędnych położone są te krzywe.

Jednakże wyższa wartość L_sa oznacza wyżej położony LM, większa wartość realnej podaży pieniądza oznacza niżej położoną LM.

Nachylenie LM informuje o tym o ile musi zmienić się dochód narodowy Y dla zmiany danej stopy procentowej aby zachować równowagę na rynku pieniądza.

---