WSPÓŁCZESNE KONCEPCJE I NURTY WYCHOWANIA - WYKŁADY

Współczesne koncepcje i nurty wychowania wykład

Nurt pedagogiczny - pedagogika personalistyczna

Kwestia osoby - persona - osoba- podstawowe pojęcie w pedagogice personalistycznej.

Osoba to nie to samo co osobowość, to coś więcej.

Osoba jest w świecie bytów stworzonych, jest wartością najwyższą, a w sensie ontycznym (duchowym) wszyscy mamy tą samą wartość - godność. W sensie moralnym bardzo się różnimy; osoba - byt dany od momentu poczęcia zanim uzyska pełnie autonomii jest bytem danym ale jednocześnie bytem zadanym, ma pewne potencje, które mają być doskonalone.

doskonalenie

Byt dany byt zadany.

Osoba - jednostka, substancja natury rozumnej (synteza ducha i materii). Człowiek ma możliwości w zakresie poznania - jest wolny ma własne cechy osobowości, ma swoje niepowtarzalne JA. Aby wychować człowieka trzeba go poznać, jego indywidualne możliwości, potencję, różne jego struktury psychiczne, system wartości, cel życia, powiązanie z innymi ludźmi.

Antytezy

I Człowiek jako istota potencjalna może być zawsze więcej niż jest: „ Bądź taki jaki jesteś - bądź szczery i wolny”, „ Bądź taki jaki powinieneś być”

Personalizm

Człowiek jako osoba podejmuje pewne relacje osobowe w stosunku do innych ludzi tzn. że człowiek musi szanować osobę - godność drugiego człowieka - nasz byt osobowy realizuje się w perspektywie relacji do drugiej osoby, do życia społecznego - relacja horyzontalna (pozioma). Relacja wertykalna - stosunek do świata wartości decyduje, że osoba staje się bytem moralnym. Współczesny filozof Romano Guardini stwierdza, że pojęcie osoby jest trudne do zdefiniowania, sformułował on jednak tą definicję: „ Osoba jest istotą obdarzoną kształtem, głębią i twórczym duchem o ile tkwi w sobie samej i sama o sobie stanowi (a więc ma nad sobą władzę).

Osoba:

- nie może być wykorzystana przez inną osobę, sama ma wykorzystywać swój potencjał;

- nikt nie może zająć miejsca osoby (sama za siebie odpowiada);

- osoba ma władzę nad samą sobą;

- osoba stanowi o swoim istnieniu, inicjuje swoje działania, jest wolna.

Spotkanie - Nawroczyński - spotkanie na równi z nauczaniem, wychowaniem, kształceniem.

Spotkanie z kim? - z człowiekiem, osobą

Z czym? - z działaniami człowieka, które o nim mówią, z Bogiem.

Stefan Kunowski - spotkanie - jest głównie zdarzeniem losowym i dotyczy przede wszystkim spotkania z prawdziwym człowiekiem, który wskaże cel życia, porwie za sobą, wciągnie na dobrą drogę wysiłków, ukaże sens pracy nad sobą, ale także spotkanie obejmie spotkanie z dziełami mówiącymi o człowieku, spośród których można wybiera.

W spotkaniu dzieje się coś ważnego, co wykracza poza normalność, wydarza się coś tajemniczego, wspaniałego, coś co wywołuje w nas nieodwracalne zmiany w zabr? Naszego rozwoju indywidualnego, w trakcie spotkania odbywa się skok aksjologiczny, moralny, szyciej dojrzewamy, odpowiadamy za swoje czyny.

Warunki aby spotkanie było sznsą na rozwój:

- N. musi szanowa odrębność wychowanka (szacunek do osoby)

- N. rezygnuje z traktowania wychowanka w sposób instrumentalny

- N. nie może poprzesta na zewnętrznych………..? życzliwości (uśmiech…)

- N. musi opanowa lęk przed utratą dobrego samopoczucia

- N. musi zrezygnowa z wszelkiej pogardy w stosunku do wychowanka.

Obok koniecznej akceptacji drugiej osoby (zrozumienia wychowanka) spotkanie z wychowankiem nie upoważnia nas do sądu o nim, do zabiegów wychowawczych.

W spotkaniu doświadczamy często naszą bezradnośc. Wychowankowie „robią” błędy życiowe a my jesteśmy bezradni), musimy dawa świadectwo dla jakich wartości żyjemy (co kochamy a co uważamy za szpetne).

Życie człowieka to niepowtarzalne pasmo spotkań.

Wychowanie jako spotkanie osób.

Klaus Szeller? Wychowanie to całokształt sposobów sposobów procesów pomagających istocie ludzkiej zwłaszcza poprzez interakcję urzeczywistnic swoje człowieczeństwo.

Interakcja wychowawcza

A B

Kontakt międzyludzki, relacja wyrażona za pomocą dobra.

Człowiek A człowiek B ------------------- człowieczeństwo

Podmiot wychowujący podmiot wychowywany
___________________________________________________________________________

Osoba mistrz osoba uczeń

Koncepcja wychowania ma charakter personalistyczny. Wychowanie jest możliwością spotkania , jest spotkanie mistrza i ucznia. Mistrz otwiera horyzont wartości dzięki którym człowiek staje się człowiekiem. Mistrz apeluje do całej osoby ucznia i jest dla niego światkiem wartości, ma autorytet moralny. Wychowanek odpowiada na apele wychowawcy wolną osobową odpowiedzią i postępuje za swoim mistrzem drogą przez niego wskazaną, a ta relacja pomiędzy mistrzem i uczniem jest relacją pomocy, służby.

Artur Brilmojer - pedagogika potrzeb polega na tym, że w relacji nauczyciel - wychowanek mamy taka sytuację

tu coś jest ale nie mogę tego rozszyfrowac!!!

Potrzeby determinują zachowanie osób.

Artur Brilmajer krytykuje model pedagogicznych potrzeb, proponuje on inny model. Uczeń musi zaobserwowa związek między interwencja nauczyciela i zależnościa tych interwencji od systemu wartości. (Nauczyciel zawsze interweniuje w zachowanie ucznia jeśli są niezgodne z systemem wartości).

System wartości oddziałuje N. (reprezentant tego systemu, działania wychowawcze U. zachowanie

akceptuje system, wymaga od

ucznia posłuszeństwa wobec

systemu wartości)

I relacja między systemem wartości a działalnością wychowawczą , te działania są konsekwencją tego, że N. przyjął dany system wartości, jego zachowania są stabilne, działania konsekwentne.

II relacja kształcenie charakteru sumienia, uczeń doświadcza, że osoba nauczyciela jest mu niepotrzebna, że jemu jest potrzebny tylko system wartości.

Nauczyciel

Uczeń

---