Marek Kucia, Wprowadzenie do socjologii

Wykład 2: Zachowania, działania, działania społeczne

Zagadnienia

1. Podstawowe pojęcia

2. Typologia działań społecznych

3. Interpretacja / rozumienie działań

4. Teoria działania - dwie perspektywy

5. Podejście atomistyczne / indywidualistyczne w socjologii

Podstawowe pojęcia

• Zachowanie

• Działanie

• Działanie społeczne

Typologia działań społecznych

Max Weber, Wirtschaft und Gesellschaft

cztery typy działań

• tradycjonalne

• afektywne

• celoworacjonalne (Zweckrationel)

• wartościoracjonalne (Wertrationel)

Interpretacja / rozumienie działań

Max Weber

dwa etapy procedury Verstehen

• aktuelles Verstehen

• erklärendes motivationsmäßiges Verstehen

Interpretacja / rozumienie działań

Alfred Schutz - interpretation

• motyw „ażeby” (in-order-to motive)

• motyw „ponieważ” (because-of motive)

• sens dla działającego

• sens dla uczestników interakcji

• sens dla obserwatora

• sens dla uczonego

Teoria działania w socjologii

• Perspektywa humanistyczna

• Perspektywa pozytywistyczna

Teoria działania
perspektywa humanistyczna

• przedmiot analizy:

sens / znaczenie działania

• sposób analizy:

interpretacja / rozumienie

Max Weber,

Wirtschaft und Gesellschaft (1921)

Socjologia [...] ma oznaczać naukę, która chce interpretująco rozumieć działanie społeczne i przez to wyjaśniać je w jego przebiegu i oddziaływaniu.

Teoria działania
perspektywa pozytywistyczna

Talcott Parsons,

The Structure of Social Action (1937)

Działanie (Act):

• aktor czyli podmiot

• cel lub przyszły stan rzeczy, ku któremu zwrócone jest działanie

• sytuacja, na którą składają się warunki i środki działania

• zestaw norm kierujących działaniem i wyborem środków do realizacji celu

Podejście atomistyczne / indywidualistyczne w socjologii