Temat referatu : Wpływ środowiska fizycznego, czynniki biologiczne(rasa, płeć), czynniki demograficzne.
Zacznijmy od rozważania ewentualnego wpływu takich czynników, jak klimat czy gleba. Zarówno klimat jak i gleba mogą wpływać na rozwój moralności pośrednio, poprzez wyznaczanie pewnego typu gospodarki, pewnego typu produkcji.
,, Ludy […] mieszkające w zimnych krajach i w Europie- pisał Arystoteles w Polityce - są wprawdzie pełne ducha wojennego, ale wykazują pewien brak bystrości i zdolności do sztuk, dlatego też utrzymują łatwiej swoją wolność; nie umieją jednak tworzyć organizacji państwowych i nie potrafią panować nad sąsiadami . Przeciwnie ludy azjatyckie są wprawdzie bystre i posiadają zdolności twórcze, ale brak im odwagi, toteż żyją stale w zależności i niewoli . Natomiast naród grecki, jak co do położenia w środku się znajduje tak i dodatnie cechy jednych, i drugich posiada, bo jest odważny i twórczy” Z obserwacji Arystotelesa wysuwają się następujące wnioski ludzie, którzy żyją w krajach, gdzie występuje typ klimatu zimnego, cechuje między innymi waleczność i brak bystrości . Przeciwieństwem są kraje azjatyckie, w których zaletą mieszkańców jest bystrość, ale brak im odwagi. Grecy natomiast są i odważni i twórczy.
W końcu XIV wieku historyk i socjolog arabski, Ibn Chaldun, odróżnił w zakresie znanych mu lądów siedem podstawowych klimatów, od najzimniejszego do najbardziej gorącego. Na krańcach tej drabiny klimatycznej obyczaje ludzi przypominały jego zdaniem obyczaje zwierząt . Ludzie się wzajemnie zjadali. Nie tworzyli praw, ani religii. Inaczej w klimacie umiarkowanym. Tu mogła dopiero utworzyć się cywilizacja. W klimacie gorącym tkanki się rozszerzają, podobnie jak rozszerzają się u ludzi zażywających gorącą kąpiel; powoduje to uczucie radości. Dlatego Afro amerykanie cieszą się , tańczą i są skłonni do spędzania czasu lekkomyślnie. Zupełnie inaczej jest w klimacie zimnym. Tu ludzie są poważniejsi, ciągle przewidują i zabezpieczają swoją przyszłość przez robienie zapasów.
Jaki jest wpływ klimatu na postawy człowieka?
Klimat ma wielki pośredni wpływ na człowieka-dowodził dalej Ibn Chaldun - bo od klimatu zależy, co gleba zrodzić może i czym człowiek się odżywia. Ludzie nabywają jego zdaniem cech zwierząt, które spożywają . Gdy się karmią mięsem i mlekiem wielbłądzim np., stają się cierpliwi, pełni umiarkowania i zdolni do dźwigania wielkich ciężarów. Ponadto charakter człowieka bardzo zależy od ilości spożywanych tłustych potraw . Ludzie, którzy ich nie jedzą, mają żywszą inteligencję, bardziej równe usposobienie, są bardziej religijni i obyczaje mają surowsze.
Filozof Montesquieu stwierdził, że klimat zakreślił granice religii chrześcijańskiej i mahometańskiej i tam, gdzie usiłowano zaszczepić w innym kraju religię przeciwną klimatowi, nie mogła się ona tam utrwalić. Różnicom klimatu należy przypisać istnienie monogamii w jednych i poligamii w innych krajach . Poligamia występuje tam, gdzie kobieta dojrzewa wcześnie i szybko przekwita. W krajach gdzie wdzięki kobiety trwają dłużej występuje monogamia. Dlatego mahometanizm miał powodzenie w Azji, a chrześcijaństwo w Europie .
Wpływając na postawy ludzkie, klimat wpływa także na hierarchie wartości i na system nakazów i zakazów. W zimnych klimatach ludzie są bardziej krzepcy. To powoduje, że są bardziej odważni mają poczucie wyższości, mniejszą żądze zemsty; większe poczucie własnego bezpieczeństwa, to znaczy więcej szczerości, mniej podejrzeń, chytrości i podstępów .Niemoc , którą powoduje odczucie gorąca i duszności, wywołuje u ludzi lękliwość. Hindusi są wiec lękliwi i gnuśni, z tego ich temperamentu rodzi się przekonanie, że bezczynność i spokój to stan najdoskonalszy. W gorącym klimacie , ponieważ omdlałość przeszła na ducha: ,, żadnej ciekawości, żadnego szlachetnego zamysłu i żadnego wzniosłego uczucia; skłonności są tam bierne lenistwo będzie uznawane za szczęście , kary i niewole znosi się łatwiej, bo lepsze to niż wysiłek potrzebny do kierowania sobą .”
Jaki wpływ ma klimat na wyznawaną religię?
Najwyższe formy życia religijnego napotyka się w klimacie umiarkowanym . Za najniższą formę religii uznaje się animizm, który przychodzi ludziom do głowy w puszczach i dżunglach. Tajemnicze szmery łatwo zinterpretować jako głosy bóstw - zwykle złośliwych. Moralność nie ma tu żadnych związków z religią i nikt nie myśli w kategoriach ogólnego dobra. Monoteizm występuje na pustyniach i pastwiskach. Tam narzuca się wizja Boga, który rządzi niepodzielnie wielkimi przestrzeniami.
Do poruszanego tematu należą jeszcze prace wskazujące na zmieniające się ludzkie obyczaje wraz ze zmianami pór roku. Powszechnie znaną i klasyczną w tym zakresie pracą jest, wychodzące ze szkoły Durkheima Sezonowe przemiany w społeczeństwie Eskimosów. Eskimosi żyją inaczej w lecie, w okresie polowania na foki i grubego zwierza w głębi lądu, i inaczej w zimie. W lecie rozpraszają się w pojedynczych rodzinach po terenie łowów i polowania. Ojciec rządzi w tym czasie monogamiczną rodziną. W zimie żyje się w wielkich zespołach rodzinnych, którymi rządzi wódz. Okres zimowy jest nader aktywny i bogaty w uroczystości, tańce, ceremonie religijne.
Jaki wpływ na moralność człowieka mają czynniki biologiczne takie, jak rasa, płeć?
Przykładem wpływu płci na moralność jest mniejsza przestępczość kobiet. Większemu zamiłowaniu do walki u mężczyzn przepisuje się ich szeroki udział w widowiskach takich jak walki kogutów , boks .Do wpływu płci na moralność zalicza się wzory osobowe i kobiece przypominające żywy ideał dobrego i wiernego sługi . Te same czyny mogą być oceniane rozmaicie od zależności od tego czy sprawcami są mężczyźni lub kobiety , nie trudno o przykłady w zakresie moralności płciowej .Czystość przed ślubem , wierność po ślubie to były wymagania stawiane, bądź wyłącznie, bądź przede wszystkim kobietom .Porzucenie dziecka przez matkę, ocenia się znacznie surowiej niż porzucenie dziecka przez ojca, widok pijanej kobiety na ulicy budzi oburzenie , podczas gdy widok zataczającego mężczyzny natrafia na pobłażliwość. Ciekawym przykładem wpływu rasy na moralność są Cyganie, którzy wyznają zasadę ,, życie jest za krótkie, żeby Cygan miał pracować” .Na swoje utrzymanie zarabiają wróżąc, a nawet kradnąc.
Jaki wpływ na moralność ma przyrost naturalny ludzi ?
Powszechnie występuje twierdzenie ,ze gdzie się dużo ludzi rodzi tam życie ludzkie jest tanie . Wielki przyrost naturalny bywa zbyt zwykle zbieżny z nędza. Indie są przykładem tej zależności. Na ulicach ludzie proszą o jałmużnę przechodniów by mieć pieniądze na swoje utrzymanie.
W życiu ludzkim wyróżnia trzy fazy : młodość , dojrzałość i starość .
Jakie cechy posiadają ludzie młodzi?
Młodzi ludzie maja silne namiętności i pragną je wszystkie zaspokoić, maja silne poczucie humoru, nie znoszą poniżenia, chcą wyższości nad innymi, i zwycięstwa, pragną tego bardziej niż pieniędzy nie doznawszy ich braku.
Jaki jest charakter ludzi starszych?
Przeciwieństwem młodego pokolenia są ludzie starsi nie są niczego pewni i oceniają wszystko poniżej wartości są podejrzliwi. W przyjaciołach widza potencjalnych wrogów .Pośrednim etapem ,życia jest wiek dojrzały. Według Arystotelesa jest to etap życia człowieka pośredni pomiędzy młodością, a starością. Wiek wpływa także na moralność w tym sensie ze te same czyny bywają inaczej oceniane gdy są popełniane przez dorosłych i przez młodocianych, co znajduje wyraz w prawie karnym gdzie pociąga się do odpowiedzialności tylko od pewnego wieku i gdzie wymiar kary zależy od wieku oskarżonego.
Podsumowując środowisko fizyczne, czynniki biologiczne(rasa, płeć), czynniki demograficzne bardzo wyraźnie oddziałują na kształtowanie się moralności u ludzi. Ludzie żyjący w zimnym klimacie są bardziej odważni i skłonni do podejmowania nowych wyzwań, nierzadko walki o przetrwanie. Tam gdzie panuje klimat gorący ludzie ulegają lenistwu. Czynniki biologiczne wpływają w znacznym stopniu na przestępczość w społeczeństwie, która jest częściej domeną mężczyzn, niż kobiet . Wielki przyrost naturalny i niedostateczna ilość pożywienia związana z ubóstwem prowadzi do głodu i zmusza do żebractwa mieszkańców przykładem są Indie, czy kraje afrykańskie.
1