.ekosystem?Fragment przyrody stanowiący funkcjonalną całość, w której zachodzi wymiana między jej częścią żywą - biocenozą, a nieożywioną biotopem. elementy: abiotyczne(nieożywione), biotyczne(żywe),Priony- białkowe cząstki zakaźne. Samopowielająca się struktura proteinowa. Nie zawierają żadnego kwasu nukleinowego, nie wykazują metabolizmu,Jak długo forma spiralna białka przyjmuje postać alfa tak długo jest nieszkodliwa, ale obecna w organizmie forma beta jest białkową formą zakazaną. Synergizm- równoczesne oddziaływanie dwóch lub więcej ilości czynników na organizm żywy, przy czym występowanie toksyczności tych substancji nie jest prostą sumą logarytmiczną, ale może być nawet wielokrotnością. Kumulowanie się toksyn. Sozologia- prof. Walery Goetel'a(1965r).zabezpieczenie trwałości zasobów przyrody i łagodzenie ujemnego wpływu. Ochrona przyrody. 6.Szósty ramowy program Unii europejskiej? -nauki biologiczne, gnomiczne i biotechnologia dla zdrowia, -technologia społeczeństwa informacyjnego, -nanotechnologia i nanonauki, materiały funkcjonalne oparte na wiedzy, nowe procesy i urządzenia produkcyjne, -aeronautyka i przestrzeń kosmiczna, -jakość i bezpieczeństwo żywności, -zrównoważony rozwój, zmiany globalne i ekorozwój (zrównoważony system energetyczny, zrównoważony transport naziemny, zmiany globalne i ekosystemy). Mogilnik Miejsce składowania odpadów toksycznych o szczególnej uciążliwości środowiskowej. Specjalnie wytypowane, poza ujęciami wodnymi, daleko od zabudowań mieszkalnych, systematycznego monitorowania. Życia: magnez. Śmierci: kadm, rtęć, ołów Szkdliwe oddziaływanie ozonu-progowe stężenie wyczuwalne < 40mg/ m3 -maksymalne stężenie dopuszczalne 100-200md/m3 -powoduje niemiarowy oddech -zmniejsza elastyczność tkanki płucnej -podrażnia spojówki oczu, układ oddechowy: komórki, nabłonka i śródbłonka -pęcherzyków płynnych 1—mg/ m3 -wywołuje skłonność do ataków dychawicy płucnej. Fitotoksycznie na rośliny: Cu, Zn, Ni. Toksycznie na zwierzęta: Pb, Cd substancji zagrażających ozonów Freony: R11-CFCl3 R114-CF4Cl4 freony, halony oraz tlenki azotu. PWA - Policykliczne Węglowodory Aromatyczne,WWA- Wielopierścieniowe Węglowodory Aromatyczne PCB - Polichlorowane Bifentyle. Reintrodukcja - ponowne wprowadzenie na stare miejsca bytowania rodzimych gatunków zwierząt i roślin, kiedyś tam żyjących, lecz wcześniej wytępionych. Introdukcja zamierzone wprowadzanie,nierodzimych gatunków roślin i zwierząt pochodzących z innych geograficznie regionów, jako nowego elementu danej biocenozy w celu ich hodowli i uprawy. indeks saprobowy? Wskaźnik czystości wód oparty na obecności przewodnich gatunków organizmów żyjących w wodach - strefy saprobowe: - strefa oligosaprobowa = I klasa czystości (0,00 - 1,50) - strefa β-mezosaprobowa = II klasa czystości (1,51 - 2,50) - strefa α-mezosaprobowa = III klasa czystości (2,51 - 3,50) - strefa polisaprobowa = wody pozaklasowe (> 3,50) CO- Cichy zabójca, milczący morderca, podstępny morderca. BSE- gąbczaste zwyrodnie mózgu („choroba szalonych krów”) - choroba zakaźna wywoływana przez białkowe czynniki zakaźne, tzw. priony. środków ochrony roślin jest najbezpieczniejsza Pyretroidy - naturalne środki ochrony roślin, pochodne kwasu pyretrynowego. Należą do nich pyretryna, jasmolina, cyneryna. EDTA- skrótem od nazwy kwasu etylenodiaminotetraoctowego, Jest to syntetyczny aminokwas mający a- i b- formy krystaliczne słabo rozpuszczalne w wodzie, ale tworzy sole dobrze rozpuszczalne w wodzie, bardzo łatwo tworzy trwałe wiązania z jonami metali ciężkich. lek w leczeniu ciężkich zatruć metalami Bioremediacja - (bio-odzysk) użycie biologicznych układów w celu redukcji wielkości zanieczyszczenia powietrza, wody i gleby lub transformacji różnego rodzaju zanieczyszczeń w formy mniej szkodliwe. układy biologiczne: rośliny (fitoremediacja), drobnoustroje (biohydrometalurgia). Podział chemiczny pestycydów? -polichlorowane, fosfoorganiczne, karbaminiany -pyretroidy -zw, rtęcioorganiczne. pochodne hereistoksyny -bakteryjne -inhibitory syntezy chityny -acylomocznikowe pozbywamy się odpadów-segregacja. -sortowanie recykling kompostowanie-spalanie. składowanie. Hormeza- zjawisko polegające na tym, że czynnik występujący w przyrodzie, szkodliwy dla organizmu w większych dawkach, w małych dawkach działa nań korzystnie. Pozytywne oddziaływanie promieniowania jonizującego na organizm Współczynnik oksyczności -SO2 - 1. -NOx - 1,75. -Węglowodory - 9. -F - 30. -Pb - 100. -Ni - 150. -Cr - 200. -Hg - 900 toksyczności obecne w smogu Los Angeles Olefiny, PAN Skala zasolenia? 0,3 g/l- niskie, Powyżej 0,4 g/l-średnie, Powyżej 0,6g/l- wysokie. dopuszczalna wartość normatywną emisyjnych pyłów, gazów. Pył zawieszony:40mg/m3 SO: 32 mg/m3 NO: 40 mg/m3 CO: 1 mg/m3 maszyny do zagęszczania odpadów- Kompaktor. według GUS? -0,35% lasów podlega ochronie ścisłej. -nie stwierdza się już wód głębinowych bez zanieczyszczeń. -40% objętość wysypisk, to pakowania jednorazowe. -w obszarze alarmów smugowych mieszka w Polsce 3mln ludzi. -86% zakładów w Polsce emituje nieoczyszczone gazy. -1,5- 2 mld to odpady które nie odzyskujemy w recyklingu. -jesteśmy spóźnieni w standardach UE o 26lat. Źródła dioksyn-spalanie paliw płynnych i odpadów. -dodawanie PCB do olejów wymiennikach ciepła-stosowanie PBDE jako opóźniaczy pianek budowlanych. -toksyny tworzą się w PCB i cholofenoli biocenoza-Ożywiona część ekosystemu w skład której wchodzą wszystkie organizmy żywe(rośliny i zwierzęta IUCN-Światowa Unia Ochrony Roślin. Takson-Ex- wymarłe i przypuszczalnie wymarłe E- wymierające V- narażone R- rzadkie I -o nieokreślonym zagrożeniu. wrażliwe na siarkę- Porosty Biopaliwa? Wszystko co zawiera cukry i może być przerobione na alkohol a potem na etanol (EtOH) odwodniony może być biopaliwem..Antropogeniczne pyły przemysłowe. - leki. - tytoń. - różne związki chemiczne. Persystencja- Rosnący poziom zawartości substancji toksycznej w kolejnych ogniwach łańcucha troficznego, ale bez utraty toksyczności. dawkę MAEA 50 mSv, -dopuszczalna dawka roczna. oddychania-respiracja.. 48.Który ze znanych freonów posiada najwyższy współczynnik redukcji ozonu atmosferycznego? R11- odpowiada za największe niszczenie warstwy ozonowej. Podział pestycydów na trwałość - bardzo trwałe >18 m-cy - trwałe do 18 m-cy - nietrwałe do 6 m-cy - szybko znikające do 3 m-cy. Prszywa dwunastka- 9 pestycydów:DDT, aldryna, dieldryna, endryna, chlordan, heptachlor, Mirek, heksachlorobenzen, toksafen.zw, chlorowanymi bifenylami (PCB) odpady: dioksyny, furany. Zasolenie - m. bałtyckie 11,02g/l. - o. atlantycki 35,97g/l.m.martwe-220g/l. Numeracja opakowań? Od 1-19 - dla opakowań z tworzyw sztucznych. 20-39 - dla opak., z papieru i tektury.40-49 - dla opak., metalowych. 50-59 - dla opak., z drewna. 60-69 - dla opak., z materiałów tekturowych. 70-79 - dla opak., szklanych. metali ciężkich w opakowaniach? Suma zawartości Pb, Cd, Hg, Cr nie może przekroczyć: - 600 ppm po 2 latach. - 250 ppm po 3 latach. - 100 ppm po 5 latach. Niszczą O3- R11, Efekt cieplarniany- R12. Maksymalne dopuszczalne wskaźniki stężeń substratów ( NNO3-, NNH4+, PO4)? NNO3- - < 10 mg/ dm3. -NNH4+ - 0,5 mg/ dm3 -PO43- - 6,4 mg/dm3. prawidłowy stosunek C:N? Kompost wtedy spełnia swe zadanie jeżeli stosunek C : N wynosi 30:1. Spotęgowanie negatywnych reakcji toksycznych? Synergizm. Reintrodukcja- przywracanie tubylczych gatunków do środowiska, gdzie one pierwotnie przebywały 65.Światowe Obiekty Dziedzictwa Kulturowego i Narodowego? - Puszcza Białowieska (PN). - Stare Miasto W-wa. - Kalwaria Zebrzydowska. - Kraków, Wieliczka, Toruń, Malbork, Oświęcim.Odpady komunalne-bytowe - to stałe i ciekłe odpady powstające w gospodarstwach domowych, w obiektach użyteczności publicznej i obsługi ludności, w tym nieczystości gromadzone w zbiornikach bezodpływowych, porzucone wraki pojazdów mechanicznych oraz odpady uliczne, z wyjątkiem odpadów niebezpiecznych z zakładów opieki zdrowotnej i zakładów weterynaryjnych.