Mięśnie obręczy kończyny dolnej.
Stosując ten sam podział topograficzny jak przy kończynie górnej, mięśnie kończyny dolnej dzielą się na: m. obręczy kończyny dolnej, m. uda, m. podudzia i m. stopy. Ogólny schemat umięśnienia jest podobny, a różnice są następstwem odrębnych funkcji. Kończyna górna pełni funkcję chwytaną i manipulacyjną, natomiast kończyna dolna przejęła funkcję podporową i lokomocyjną.
Są to mięśnie obejmujące grupę przednią i grupę tylną mięśni położonych grzbietowo oraz grupę mięśni brzusznych. Wszystkie rozpoczynają się na miednicy, a kończą na kości udowej.
Grupa przednia mięśni obręczy kończyny dolnej
Mięsień biodrowo-lędźwiowy dzieli się na m. lędźwiowy większy, m. lędźwiowy mniejszy i m. biodrowy.
Mięsień lędźwiowy większy rozpoczyna się na powierzchni bocznej trzonów dwunastego kręgu piersiowego i pierwszego do czwartego kręgu lędźwiowego oraz na wyrostkach żebrowych wszystkich kręgów lędźwiowych. Przyczep końcowy ma miejsce na krętarzu mniejszym kości udowej.
Mięsień lędźwiowy mniejszy odchodzi od trzonów dwunastego kręgu piersiowego i pierwszego lędźwiowego. Ścięgno końcowe przyczepia się na powięzi biodrowej, łuku biodrowo-łonowym i wyniosłości biodrowo-łonowej.
Mięsień biodrowy wypełnia dół biodrowy i utrzymuje dodatkowe pasma od obu kolców biodrowych przednich i torebki stawu biodrowego. Kończy się wspólnie z m. lędźwiowym większym na krętarzu mniejszym.
Mięsień biodrowo-lędźwiowy biegnie pod więzadłem pachwinowym przez rozstęp mięśni.
Czynność. Wyżej opisane mięśnie silnie zginają staw biodrowy, przy czym mięsień lędźwiowy większy - wskutek długości swych włókien - decyduje o zakresie i szybkości ruchu (mięsień „szybkobiegaczy”). Przy ustalonych kończynach cały mięsień współpracuje w ruchu unoszenia tułowia (np. przy wykonywaniu skłonów tułowia w przód z pozycji leżenia tyłem). Podczas pracy jednostronnej mięsień zgina bocznie odcinek lędźwiowy kręgosłupa. W stawie biodrowym oprócz zginania wykonuje również ruchy przywodzenia i obracania uda na zewnątrz.
Grupa tylna mięśni obręczy kończyny dolnej
Mięsień pośladkowy wielki jest dużym i grubym mięśniem mającym długą, wachlarzowatą linię przyczepu. Odchodzi od powięzi piersiowo-lędźwiowej, kresy pośladkowej tylnej talerza kości biodrowej, bocznego brzegu kości krzyżowej i guzicznej oraz od więzadła krzyżowo-guzowego. Włókna kierują się skośnie w dół, w bok i kończą się w paśmie biodrowo-piszczelowym powięzi szerokiej uda oraz na guzowatości pośladkowej kości udowej (tzw. krętarz trzeci)
Czynność. Jest to najsilniejszy prostownik stawu biodrowego, oprócz tego silnie skręca udo na zewnątrz. Przez swój przyczep udowy przywodzi udo, a dzięki przyczepowi powięziowemu odwodzi je. Działając na powięź szeroką uda prostuje kolano. Najważniejszą funkcją m. pośladkowego wielkiego jest utrzymywanie pionowej postawy ciała przy współpracy z mięśniami grupy przedniej. Działając obustronnie kontroluje statykę górnej części ciała, chroni tułów przed upadkiem do przodu oraz przesuwa miednicę do przodu (np. podczas wiosłowania).
Mięsień pośladkowy średni jest mięśniem wachlarzowatym, leżącym pod mięśniem pośladkowym wielkim. Rozpoczyna się na talerzu kości biodrowej, między kresami pośladkowymi przednią i tylną. Zwęża się ku dołowi i kończy na bocznej powierzchni krętarza większego.
Mięsień pośladkowy mały jest położony pod mięśniem poprzednim. Rozpoczyna się między kresami pośladkowymi przednią i dolną - włókna biegną zbieżnie w dół i przyczepiają się przedniej powierzchni krętarza większego.
Czynność. Obydwa powyżej opisane mięśnie działają wspólnie. Ponieważ ich włókna krzyżują się ze wszystkimi osiami stawu biodrowego - są mięśniami wieloaktonowymi. Najsilniejsza praca m. pośladkowych polega na odwodzeniu kończyn. Mięśnie te podczas chodzenia pochylają miednicę bocznie, w stronę nogi postawnej. Dzięki temu przeciwna połowa miednicy zostaje uniesiona, a tym samym kończynę nie obciążoną można przenieść do przodu. Włókna przednie zginają udo i skręcają je do wewnątrz - skurcz włókien tylnych powoduje prostowanie uda i skręcanie na zewnątrz.
Mięsień naprężacz powięzi szerokiej odchodzi od kolca biodrowego przedniego górnego i powięzi pośladkowej. Na wysokości krętarza większego włókna mięśniowe przechodzą w ścięgniste pasmo biodrowo-piszczelowe powięzi szerokiej, kończącej się na kłykciu bocznym piszczeli.
Czynność. Zgina, odwodzi i skręca udo do wewnątrz. Poprzez napięcie powięzi szerokiej ustala wyprostowany staw kolanowy, a zgięty staw kolanowy zgina jeszcze bardziej.
Mięsień gruszkowaty rozpoczyna się na miednicznej powierzchni kości krzyżowej. Brzusiec mięśnia przechodzi przez otwór kulszowy większy, a ściegno końcowe przyczepia się do krętarza większego (po stronie przyśrodkowej).
Czynność. Skręca udo na zewnątrz, słabo je odwodzi i prostuje. Pochyla miednicę i tułów bocznie w stronę ustalonej nogi.
Grupa brzuszna mięśni obręczy kończyny dolnej
Mięsień zasłaniacz wewnętrzny rozpoczyna się na wewnętrznej powierzchni błony zasłonowej oraz na kościach otaczających otwór zasłoniony. Mięsień przechodzi przez otwór kulszowy mniejszy i kończy się w dole krętarzowym kości udowej.
Mięsień zasłaniacz zewnętrzny odchodzi od zewnętrznej powierzchni błony oraz otworu zasłonionego i również kończy się w dole krętarzowym.
Czynność. Obydwa zasłaniacze skręcają udo na zewnątrz, pomagają w prostowaniu i przywodzeniu uda.
Mięsnie bliźniaczy górny i dolny. Górny rozpoczyna się na kolcu kulszowym, a dolny - na guzie kulszowym. Między nimi układa się ścięgno końcowe m. zasłaniacza wewnętrznego. Przyczepy końcowe znajdują się w dole krętarzowym.
Czynność. Mięśnie bliźniacze współdziałają z zasłaniaczami.
Mięsień czworoboczny uda jest rozpięty między guzem kulszowym a grzebieniem między krętarzowym kości udowej
Czynność. Obraca udo na zewnątrz, przywodzi i prostuje.
Najlepsza strona o Kulturze Fizycznej: