Seminarium 10 - kardiologia

Echokardiografia.

Echokardiografia - jest to wykorzystująca ultradźwięki nieinwazyjna metoda diagnostyczna badania struktury serca i jego czynność. Częstotliwość 2 - 5 MHz.

3 techniki:

• jednowymiarowa TM

• dwuwymiarowa (2D)

• Dopplerowska

TM - graficzny obraz w czasie rzeczywistym, badanie wzdłuż osi wiązki promienia, w jednym wymiarze.

2D - daje obrazy anatomicznych przekrojów serca w wybranej płaszczyźnie. Obraz ma kształt wycinka koła (30 - 90^O).

Chory leży na lewym boku...

w 2D stosuje się 4 projekcje:

• lewa przymostkowa

• koniuszkowa (dwu, trzy, cztero, pięcio komorowa)

• podżebrowa

• nadmostkowa

Doppler - do TM i 2D dodaje informacje o dynamice przepływów wewnątrzsercowych (średnio, przepływ przez serce wynosi 1,5 - 2 m/s). Gdy przepływ jest szybszy to świadczy o jakiejś przeszkodzie.

Analiza sygnału:

• słuchawkowa

przepływ laminarny lub turbulentny

• graficzna

wykres

System zapisu w metodzie Dopplera:

• metoda fali pulsacyjnej (nieciągłej)

• metoda fali ciągłej

• echokardiografia dopplerowska kodowana kolorem

Badanie jednowymiarowe (TM):

wymiar końcowo rozkurczowy prawej komory	7 - 23 mm
wymiar końcowo rozkurczowy lewej komory	38 - 56 mm
wymiar końcowo skurczowy lewej komory	22 - 40 mm
grubość końcowo rozkurczowa przegrody międzykomorowej	6 - 11 mm
grubość końcowo rozkurczowa ściany tylnej lewej komory	6 - 11 mm
wymiar końcowo rozkurczowy aorty	20 - 37 mm
wymiar końcowo skurczowy lewego przedsionka	18 - 44 mm
frakcja skracania lewej komory FS	28 - 42%

Echokardiografia przepływowa (TEE) - zastosowanie:

• zmiany patologiczne aorty (tętniak rozwarstwiający, koarktacje)

• kontrola czynności protez zastawkowych

• diagnostyka infekcyjnego zapalenia wsierdzia

• ocena przecieków przedsionkowych

• wykrywanie i ocena mas patologicznych wewnątrz i zewnątrz sercowych (zakrzepy, zwłaszcza w uszku lewym. tylko w TTE widoczne są uszka)

• ocena czynności komór (śród i pooperacyjna)

• uwidocznienie tętnic wieńcowych (ale nie zastąpi koronarografii)

Zaburzenia kurczliwości ścian komór w chorobie niedokrwiennej serca można uwidocznić zarówno w badaniu TM jak i 2D. Kurczliwość może być normalna lub: (3 typy patologii)

• hipokineza (obniżenie kurczliwości)

• akineza (brak kurczliwości)

• dyskineza (ruch paradoksalny)

Powikłania zawału serca:

• zapalenie osierdzia/płyn w worku osierdziowym

• zespół Dresslera

• tętniak prawdziwy lewej komory

• tętniak rzekomy lewej komory

• skrzeplina w lewej komorze

• ubytek przegrody międzykomorowej

• dysfunkcja mięśni brodawkowatych

• zawał prawej komory serca (?)

Frakcja wyrzutowa:

EF = (ECV - ESV)/EDV * 100%

miara funkcji komory lewej.

norma: dorośli 67 +- 7 (48 - 78%)

EDV - objętość późno rozkurczowa

ESV - objętość późno skurczowa

W nadciśnieniu tętniczym badanie 2D i TM uwidacznia:

• przerost lewej komory

• ↑ masy lewej komory

• poszerzenie lewej komory

• poszerzenie aorty

Płyn w worku osierdziowym:

w TM widać:

• przestrzeń bezechowa między blaszką trzewną a ścienną

• ↓ ruchliwości blaszek osierdzia

w 2D widać:

• przestrzeń bezechowa między blaszką trzewną a ścienną

Tamponada:

badanie metodą TM uwidacznia:

• płyn w worku osierdziowym

• ucisk prawej komory

• wczesnorozkurczowy zapadanie się prawej komory

badanie metodą 2D uwidacznia:

• płyn w osierdziu

• obraz „kołyszącego serca”

• wczesnorozkurczowy zapadanie się prawej komory

• zapadanie się prawego przedsionka, lewego przedsionka, lewej komory

Ocena zastawek w echo:

2D:

• powierzchnia mitralna 4 - 6 cm2

• średnica pnia tętnicy płucnej 2,2 cm2

Doppler:

• prędkość maksymalna przepływu przez zastawkę:

• mitralną 0,8 - 1,3 m/s

• aortalną 1 - 1,7 m/s

• trójdzielną 0,3 - 0,7 m/s

• tętnicy płucnej 0,6 - 0,9 m/s

Nadciśnienie płucne:

2D:

• przerost i powiększenie prawej komory

Doppler:

• niedomykalność zastawki płucnej

• niedomykalność zastawki trójdzielnej

• średnie ciśnienie w tętnicy płucnej

Funkcja rozkurczowa LK (?)

etap 1 - ↓ napełnienia LK we wczesnym okresie rozkurczu

znaczenie: nieprawidłowa relaksacja LK

stosunek fali E do fali A < 1,0

etap 2 - pseudo normalizacja

znaczenie: wskazuje na nieprawidłową wczesną fazę relaksacji LK oraz na zmniejszenie podatności LK

stosunek E/A = 1 - 1,5

etap 3 - restrykcyjny profil napełniania

znaczenie: znacznie upośledzona podatność LK oraz nieprawidłowa wczesna relaksacja LK

stosunek E/A > 1,5

Stenoza mitralna:

Echo w stenozie mitralnej:

TM uwidacznia:

• pogrubienie i ograniczenie ruchomości płatków (przedni do tyłu, tylny do przodu)

2D uwidacznia:

• pogrubienie i ograniczoną ruchomość płatków

• hiperechogeniczność obszaru zwapnień

• powiększenie LP

• kopulasty płatek przedni

• pogrubienie i skrócenie strun

• ocena powierzchni ujścia

Doppler umożliwia:

• pomiar gradientu mitralnego (= 4/v²)

• pomiar powierzchni ujścia

• ocenę nadciśnienia płucnego

Niedomykalność mitralna:

Objętość fali zwrotnej zależy od powierzchni otworu i gradientu LP - LK

Konsekwencje hemodynamiczne fali zwrotnej:

< 5 ml - bez objawów

5 - 10 ml - małe

10 - 30 ml - umiarkowane

> 30 - duże

Echo w niedomykalności mitralnej:

• pogrubienie płatków

• wypadanie płatka (zespół Barlowa)

• pęknięcie strun ścięgnistych

• zaburzenia kurczliwości LK w pobliżu przyczepów mięśni brodawkowatych

• ocena ciężkości niedomykalności mitralnej:

• (+) nieistotna

• (++) mała

• (+++) umiarkowana

• (++++) ciężka

• ocena czynności LK, ciśnienia w sercu

Złożona wada mitralna:

nie można ustalić przewagi hemodynamicznej stenozy lub niedomykalności.

dominuje stenoza gdy pow. ujścia 1 - 1,5 cm2

dominuje niedomykalność gdy pow. ujścia > 2 cm2

gdy pow. ujścia 1,5 - 2 cm2 - stenoza z niedomykalnością

Stenoza aortalną:

Echo w stenozie aortalnej:

• pogrubienie i ograniczenie ruchomości płatków

powierzchnia ujścia istotna hemodynamicznie - < 0,8 cm2 (A2=(A1*V1)/V1)

gradient ciśnienia przez zastawkę istotny hemodynamicznie > 50 mmHg (G = 4v²)

Niedomykalność aortalną:

Echo w niedomykalności aortalnej:

• ocena

• ...

Infekcyjne zapalenie wsierdzia:

w badaniu TM widać:

• wegetacje na płatkach, zwykle nie utrudniające ich ruchu

• pogrubienie, „zabrudzenie” płatka

• pogrubienie płatków zastawki aortalnej w ...

w badaniu 2D widać:

• wegetacje przeważnie na przedsionkowej powierzchni zastawek mitralnej i trójdzielnej lub na powierzchni komorowej zastawek aortalnej i płucnej

• ropień pierścienia zastawki

Echo w IZW:

...

echo przez przełykowe charakteryzuje się dużą czułością (80 - 90%), echo przeklatkowe ma małą czułość (60%)

---