Poród fizjologiczny- postępowanie ratownicze.
Poród dziecka zwykle następuje samoistnie, jeżeli nie pojawią się powikłania. W prawidłowo przebiegającym porodzie rolą ratownika jest zapewnienie rodzącej spokoju, dodanie jej otuchy, udzielenie podstawowej pomocy medycznej w dostępnym zakresie oraz, jeżeli to konieczne, resuscytacja noworodka.
Podczas porodu kobieta odczuwa bóle, kiedy macica się kurczy, i ulgę kiedy się kończą. ratownik powinien pomóc rodzącej w regulacji oddechów podczas skurczów macicy oraz okazać jej życzliwość i cierpliwość.
Należy przyjąć ogólną zasadę, że najlepiej niezwłocznie przewieźć rodzącą do szpitala, o ile poród nie jest spodziewany w przeciągu kolejnych 15-20 minut. Nie wolno podejmować prób odwlekania porodu, polecając rodzącej zaciskanie ud. takie postępowanie jest zwykle nieskuteczne i może być przyczyną powikłań u płodu.
Zestaw do porodu
Składa się z trzech części
A. Jałowy podkład lub kompres
Jałowe gaziki
Nożyczki do nacięcia krocza
Słuchawka położnicza
B. Jałowe gaziki , różnej wielkości
Nożyczki do odpępnienia
Gruszka gumowa do odśluzowania
Jałowe klemy
Spirytus
Jałowy kompres
Gaza jałowa
Wyprawka dla noworodka /kocyk + pieluchy /
Wkłady jałowe dla położnicy
Worek na łożysko
Oznaczenie noworodka
Postępowanie z rodzącą i noworodkiem w czasie porodu fizjologicznego w warunkach ratownictwa medycznego.
1. Szybka ocena stanu rodzącej
- stan ogólny
- stan psychiczny
Nawiązanie kontaktu z pacjentką
Wywiad położniczy
- która ciąża
- który poród
- termin porodu, data ostatniej miesiączki
- częstotliwość występowania akcji skurczowej
- stan pęcherza płodowego
- występowanie krwawienia
- przebieg obecnej ciąży
- poprzednie ciąże i porody
- choroby współistniejące z ciążą
- wady wrodzone lub nabyte
- kontrola karty przebiegu ciąży i badań
Badanie położnicze
- kontrola tętna płodu
- położenie i ustawienie płodu
- badanie stopnia rozwarcia ujścia zewnętrznego szyjki macicy
Udzielenie pomocy w II okresie porodu
A. przygotowanie rodzącej
- ułożenie w odpowiedniej pozycji (horyzontalnej)
- kontrola tętna płodu po każdym skurczu
B. ochrona krocza lub boczne nacięcie krocza
nacięcia dokonuje się nożyczkami położniczymi. Najczęstszym sposobem nacięcia jest jego wykonanie boczne. Nacięcie rozpoczyna się od przedsionka pochwy w kierunku jednego z ud rodzącej, w miejscu odpowiadającym położeniu godziny 5 lub 7 na hipotetycznej tarczy zegara, odpowiadającej rozwartemu ujściu kanału rodnego. Nacięcia dokonujemy podczas największego napięcia krocza. Wskazania do nacięcia krocza: niepodatność krocza, niewspółmierność porodowa, wypadnięcie pępowiny w II okresie porodu /znieczulenie krocza /, poród przedwczesny i niewczesny, poród w ułożeniu pośladkowym,
C. pomoc w urodzeniu główki
- delikatne uciskanie główki ku dołowi
D. pomoc w urodzeniu barków
E. zaopatrzenie noworodka
- odśluzowanie gumową gruszką z jamy ustnej
- ocena stanu noworodka według skali Apgar - oceny dokonujemy w 1,5 i 10 minucie życia
- odpępnienie noworodka wykonujemy pomiędzy 2 - 5 minutą życia po ustaniu tętnienia pępowiny. Na pępowinę zakładamy dwa zaciski, jeden w odległości ok. 2 cm. od pierścienia skórnego pępowiny, drugi w odległości 2-3 cm. od pierwszego. Następnie przecinamy pępowinę w odległości ok. 1 cm. za pierwszym klemem. Przy konflikcie serologicznym odpępnienia dokonujemy zaraz po porodzie, aby zapobiec przechodzeniu krwi matki do krążenia płodu. Po przecięciu pępowiny przemywamy kikut pępowinowy spirytusem 70%i i zakładamy jałowy opatrunek.
- osuszenie noworodka
- ocena stanu ogólnego i stopnia dojrzałości biologicznej (masa ciała, długość, wykluczenie nieprawidłowości w budowie anatomicznej, uszkodzenia okołoporodowe
- oznaczenie noworodka (nazwisko matki , płeć dziecka , imię matki, data i godzina porodu, np. Kowalski „S” Iwony, ur. 01. 01. 2000 r. godz. 0.10)
- zabieg Crediego - celem jest zapobieganie rzeżączkowemu zapaleniu spojówek polega na wkropleniu 1 kropli
F. zabezpieczenie do transportu
Pomoc w urodzeniu łożyska
Objawy odklejonego łożyska
- pępowina wiotczeje i wysuwa się o kilka centymetrów z krocza
- pępowina nie cofa się podczas zabiegu Kustnera
- pojawienie się okresowo większego krwawienia / 100 - 150 ml
- rodząca ponownie odczuwa parcie
- macica ponownie przybiera kształt kulisty
Mechanizmy rodzenia łożyska
- mechanizm Shultza - powierzchnią płodową / 80% porodów /
- mechanizm Duncana - powierzchnią matczyną
Ocena łożyska i błon płodowych
- ubytki tkanki łożyskowej
- ubytki błon płodowych
- braki w ciągłości naczyń wskazujące na istnienie dodatkowego płata
Jałowe zaopatrzenie krocza
Zabezpieczenie położnicy do transportu
Skala Apgar
Ocena |
0 |
1 |
2 |
Akcja serca |
Brak |
Wolna < 100/min |
> 100/min |
Oddech |
Brak |
Nieregularny okresowe bezdechy |
Regularny ok. 40/min. |
Napięcie mięśniowe |
Wiotkie |
Obniżone napięcie |
Prawidłowe |
Odruch na cewnik |
Brak |
Grymas |
Krzyk, kichnięcie |
Zabarwienie skóry |
Sinica uogólniona |
Sinica obwodowa |
różowa |
10 - 8 pkt - stan dobry
8 - 6 pkt - stan średni
6 - 4 pkt - zamartwica lekka
4 - 0 pkt - zamartwica ciężka
Najczęściej występujące powikłania ciąży i porodu
Powikłania związane z przebiegiem ciąży
- Przedwczesne odejście wód płodowych
- Wypadnięcie pępowiny
- Krwawienia
- Odklejenie się łożyska
- Łożysko przodujące
- Poród przedwczesny
- Ciąża obumarła
- Gestozy
- Rzucawki
Powikłania związane z przebiegiem porodu
- Nieprawidłowe położenia, ustawienia i ułożenia płodu
- Nieprawidłowe ułożenia i ustawienia główki płodu
- Krwotoki
- Wypadnięcie pępowiny w II okresie porodu
- Niedowład macicy
- Uszkodzenia urazowe pochwy, krocza i szyjki macicy
- Zatrzymanie resztek popłodu
1