Metoda Dobrego Startu
Metoda Dobrego Startu została opracowana dla dzieci w normie intelektualnej,
o dysharmonijnym rozwoju, z zaburzeniami lateralizacji, dysleksją, dysgrafią i dysortografią. Obecnie uznawana jest za metodę o wielostronnym zastosowaniu w pracy z dziećmi, których wiek nie przekracza trzech lat. Wykorzystuje się ją w profilaktyce - przygotowywaniu dzieci do podjęcia edukacji szkolnej, w ramach ćwiczeń poprzedzających naukę czytania i pisania oraz usprawniania ruchowego i manualnego oraz w rehabilitacji psychomotorycznej dzieci globalnie opóźnionych w rozwoju. Wiele elementów stanowi atrakcyjną formę zajęć, dzięki czemu wyzwalana jest aktywność dziecka i to zarówno w kierunku wykonywania konkretnych ćwiczeń związanych z realizacją znaku, jak i nawiązywanie kontaktów z rówieśnikami. Metoda Dobrego Startu jest również wykorzystywana w diagnostyce, pozwala bowiem, poprzez obserwacje dziecka - jego zachowania, analizę trudności i popełnianych błędów, wywnioskować o rodzaju i głębokości występujących zaburzeń.
Jej założeniem jest równoczesne usprawnianie funkcji językowych, motorycznych i spostrzeżeniowych (wzrokowych, słuchowych, dotykowych i kinestetycznych) oraz integracja funkcji percepcyjno-motorycznych. Istotną rolę pełnią trzy elementy:
- wzrokowy (znak graficzny),
- słuchowy (piosenka),
- motoryczny (odtwarzanie znaków graficznych zgodnie z rytmem piosenki).
Ćwiczenia wykorzystywane w Metodzie Dobrego Startu stymulują współdziałanie funkcji intelektualnych i instrumentalnych w efekcie wykonywanie ruchów we właściwym czasie i przestrzeni. Pomagają w opanowywaniu czynności czytania i pisania, służą również wyrównywaniu dysharmonii rozwojowych dzieci z mikrouszkodzeniami mózgu oraz zmniejszają trudności dzieci upośledzonych umysłowo, autystycznych w zakresie samoobsługi i uspołecznienia - likwidują napięcia, poprawiają poziom zaradności i samodzielności, uczą samokrytycyzmu. Niewątpliwą jej zaletą jest wielokierunkowy - niemal na wszystkie sfery funkcjonowania dziecka - sposób jej oddziaływania, mimo tego może być traktowana jedynie jako jedna z form rehabilitacji lub usprawniania zaburzonych funkcji.
W Polsce modyfikacji metody dokonała Marta Bogdanowicz opracowała trzy podstawowe jej formy, przeznaczone dla dzieci w różnym wieku i z różnymi trudnościami rozwojowymi:
„Piosenki do rysowania” - dla dzieci najmłodszych w celu zaktywizowania ich rozwoju oraz dla dzieci starszych upośledzonych umysłowo w głębszym stopniu;
„Piosenki i znaki” - dla dzieci w wieku przedszkolnym w celu przygotowania do nauki czytania i pisania, dla dzieci z ryzyka dysleksji i dla starszych, opóźnionych w rozwoju dzieci w okresie poprzedzającym naukę liter;
„Piosenki na literki” - dla uczniów rozpoczynających naukę czytania i pisania oraz dla uczniów dyslektycznych, dla uczniów kl. 0 i 1 w celu polisensorycznego uczenia się liter, dla dzieci opóźnionych w rozwoju, które mają trudności w nauce czytania i pisania.
Struktura zajęć w każdej z form jest stała, ale nie sztywna, co oznacza, że stanowi raczej podstawę organizacji zajęć. Organizacja zajęć może być modyfikowana do wieku dzieci, poziomu ich rozwoju i potrze, jednakże każdorazowo składa się z trzech części.
I Zajęć wprowadzających o charakterze dyscyplinującym, korygującym postawę ciała, kształcącym orientację w lewej i prawej stronie ciała i przestrzeni. W trakcie zajęć wprowadzających dzieci słuchają piosenki (związanej ze znakiem, który zostanie wprowadzony), omawiają jej treść, ćwiczą słuch fonematyczny na podstawie tekstu piosenki.
II Zajęć właściwych:
Ćwiczeń ruchowych usprawniających motorykę i relaksujące prowadzone w postaci zabaw ruchowych.
Ćwiczeń ruchowo - słuchowych polegające na rytmicznych uderzeniach dłonią i palcami w wałeczki z piaskiem wraz ze śpiewaniem piosenki.
Ćwiczeń ruchowo- słuchowo - wzrokowych będące zasadniczą częścią metody oparte na zestawie wzorów graficznych i odpowiednio do nich dobranych piosenek.
III Zajęć końcowych polegające na prowadzeniu zabaw o charakterze muzyczno-ruchowym związanym zwykle z wprowadzoną piosenką.
Zajęcia Metodą Dobrego Startu zwykle prowadzi się w 6-8 osobowych zaspach korekcyjno - kompensacyjnych, dopuszczalne są również, jeżeli istnieje taka potrzeba, zajęcia indywidualne.
Odtwarzanie znaków graficznych przebiega w następująco:
Próba samodzielnego odtwarzania ruchem rytmu piosenki,
Pokaz i omówienie wzoru, demonstracja ćwiczenia,
Utrwalenie wzoru i jego powiązania z piosenką - wodzenie palcem po wzorze i śpiewanie piosenki,
Odtwarzanie wzoru różnymi technikami, wraz z jednoczesnym śpiewaniem piosenki:
- w powietrzu - ręką (odwzorowanie planszy), a następnie z pamięci,
- na powierzchni stołu - palcem, na tackach z piaskiem,
- na dużym arkuszu papieru lub na tablicy,
- na kartce papieru z bloku rysunkowego - pędzlem,
- w liniaturze zeszytu - ołówkiem lub długopisem.
Źródła: Grażyna Dryżałowska: Pokochaj mnie mamo! Wydawnictwo Akademickie ŻAK, Warszawa 2008.
- internet