Sol Worth, L. Gross

„Strategie symboliczne”

• świat nie reprezentuje się nam bezpośrednio - uczymy się

• nasze spotkania ze światem możemy uważać jednocześnie za naturalne i symboliczne

• interpretacja znaczenia WYDARZEŃ NATURALNYCH lub nadanie im miejsca w porządku rzeczy zależy od naszego rozpoznania, jak istnieją te wydarzenia

• interpretacja znaczenia WYDARZEŃ SYMBOLICZNYCH jest zawarta w naszym rozpoznaniu ich struktury - czyli możliwego znaczenia komunikacyjnego

• aby rozpoznać strukturę, która określa wydarzenie komunikacyjne, w odróżnieniu od naturalnego musimy założyć rozpoznanie jego INTENCJI

• musimy przyjąć, że struktura, którą rozpoznajemy jest „zrobiona”, wytworzona dla celu „symbolicznego” lub komunikacyjnego

kwalifikowanie wydarzeń jako naturalnych albo symbolicznych zależy od

strategii interpretowania:

1. ATRYBUCJA

2. komunikacyjna INFERENCJA

TYPY SYTUACJI i strategie potrzebne do ich interpretacji:

1. sytuacje o znaczeniu egzystencjalnym

• osoby, przedmioty, wydarzenia są szybko oceniane, jako pozbawione symbolicznego znaczenia poza samym faktem ich egzystencji

• problemy komunikacji i interpretacji nie są istotne

2. sytuacje o znaczeniu ambiwalentnym

• coś w samym wydarzeniu albo w jego kontekście sprawia, że zastanawiamy się i oceniamy je w kategoriach możliwej znaczącości lub oznaczamy jako wydarzenia symboliczne

• szukamy dodatkowych znaków, aby określić strategię interpretacyjną

3. sytuacje o znaczeniu komunikacyjnym

• dobrze „wiemy”, że są symboliczne i komunikacyjne

• nie ma wątpliwości co do komunikacyjnej natury wydarzenia (czytamy książki, chodzimy do kina, rozmawiamy, wchodzimy w interakcje, które przywołują poszczególne strategie do interpretacji symbolicznych kodów)

• problemy interpretowania, które wyraźnie posiadają charakter komunikacyjny, polegają na nadaniu specyficznego znaczenia lub znaczeń związanych z wydarzeniem

wydarzenia nieznakowe - wydarzenia życia codziennego, nie wymagające zastosowania żadnej strategii do określenia ich znaczenia

wydarzenia znakowe - mogą być naturalne lub symboliczne, ale zawsze służą do interpretacji znaczenia

• każde wydarzenie, zależnie od swego kontekstu i kontekstu obserwatora, może uzyskać wartość znaku

artykulacja - wydarzenie artykułowane

• wydarzenie artykułowane jest wytwarzane przez układ mięśniowy lub przez użycie narzędzi albo oba sposoby

• musimy je uznać za miediatyzowane przez użycie trybu komunikacyjnego (słów, obrazów, muzyki)

• jest wydarzeniem symbolicznym

! zdarzenie może być wytworzone zarówno przez ludzi, jak i przez siły natury, ale jego

„znakowość” wyznacza zawsze obserwator

KOMUNIKACJA musi być definiowana jako proces społeczny w pewnym kontekście, w

którym znaki wytwarza się i przekazuje, postrzega i traktuje jako przekazy, z których

możemy wywnioskować znaczenie

• pojęcie artykulacji i interpretacji odnosi się zarówno do wytwarzania i przekazywania znaków, jak również do ich postrzegania i wynikającego stąd traktowania

• sposób, w jaki artykułujemy, jest związany z następującą później interpretacją, której się spodziewamy

• znaczenie nie tkwi wewnątrz samego znaku, lecz raczej w społecznym kontekście, którego konwencje i reguły dyktują strategie artykulacyjne i interpretacyjne

ROZPOZNAWANIE ZDARZENIA ZNAKOWEGO (kompetencja wykonawcza w

wydarzeniach komunikacyjnych - diagram 2)

• pierwszy etap odnosi się do spostrzegania osób, przedmiotów i zdarzeń - prosty poziom percepcyjny przedstawienia ikonicznego lub symbolicznego odniesienia

• zanim rozwinie się jakaś strategia interpretacyjna, musi się pojawić świadomość symboliczna, która pozwala dziecku rozpoznawać związek między znakiem a odnośną osobą, przedmiotem lub zdarzeniem w świecie realnym

• następny poziom rozwoju to rozpoznanie związku pomiędzy pewną ilością wydarzeń znakowych

• związki można rozpoznać, a ich status ocenić na dwóch różnych jakościowo poziomach

• rozróżnienie między rozpoznaniem prostej egzystencjalnej przyległości, a rozpoznaniem intencjonalnego porządku:

• przyległość oznacza zestawienie jednostek lub wydarzeń w czasie, przestrzeni lub z uwagi na pozycję; jej rozpoznanie polega na dostrzeżeniu, że kształty powtarzają się w pewien sposób we wzorze lub, że przedmioty w pokoju mają swoje miejsca

• porządek jest bardziej złożoną jakością struktury symbolicznej; jest serią utworzoną w spos. przemyślany, raczej w celu implikowania znaczenia niż przyległości, wytworzoną dla więcej niż jednego zdarzenia znakowego i posiadającą właściwość przenoszenia znaczenia poprzez sam porządek, jak również poprzez elementy tego porządku

• rozpoznanie porządku wynika ze świadomości, że układ elementów został wytworzony w spos. zamierzony i celowy, podczas gdy rozpoznanie przyległości po prostu wymaga zdania sobie sprawy, że pewne elementy współistnieją

• wzór - przestrzenne układy na poziomie porządku

• sekwencja - czasowe porządki (w filmie, muzyce czy literaturze)

rozpoznanie wzoru lub sekwencji jest przejściem do poziomu

ROZPOZNANIA STRUKTURALNEGO

• wymaga świadomości istnienia relacji między elementami i ich implikacyjno-inferencyjnych możliwości

• umożliwia zajmowanie się związkami między elementami nieprzyległymi, takimi jak początek i koniec opowiadania, wariacje na temat itd.

wydarzenia znakowe rozpoznawane jako wydarzenia naturalne, uważa się raczej za informacyjne niż komunikacyjne, a ich interpretowanie zależy od tego, co wiemy, myślimy lub czujemy w związku z osobami, przedmiotami i wydarzeniami, które one przedstawiają lub do których się odnoszą

• przypisujemy cechy charakterystyczne rozpoznanym elementom znakowym na podstawie naszej znajomości świata, o którym wiemy, że one znajdują się w nim

doświadczenie z „doktorem” - badanie charakteru i rozwoju strategii interpretacyjnych

• jeśli dziecku lub dorosłemu nie uda się rozpoznać struktury, będą dokonywali interpretacji poprzez atrybucję

• jeśli rozpoznają strukturę - odwołają się do implikacyjno/inferencyjnych strategii interpretacji

• intencja - nie jest empirycznym faktem, nie jest także sprawdzalna poprzez rezultaty interpretacji

• osoba interpretująca zakłada pewne przyczyny wnioskowanego znaczenia; to właśnie rodzaj przyczyn skłaniających do interpretacji powoduje rozróżnienie między atrybucją a inferencją znaczeń

• użycie słowa komunikacja rezerwujemy dla tych sytuacji, w których zakłada się intencję

• interpretacja polega, w znaczeniu komunikacyjnym, na procesie, poprzez który interpretator traktuje wypowiedź, znak lub przekaz w taki spos., że założona intencja jest dla interpretatora raczej powodem interpretacji niż jej prostą przyczyną