02. Rosja za panowania Piotra I. Organizacja państwa i jego ekspansja.
1689 - do władzy dochodzi Piotr I chociaż na razie rządzi regencja. Młody car zaprzyjaźnia się z cudzoziemcami zamieszkującymi pod Moskwą. Od Szkotów uczy się taktyki piechoty a od Holendrów żeglugi na razie po jeziorze
1696 - zdobycie Azowa i otwarcie Rosji na Morze Czarne
1696 - bunt strzelców daje pretekst do rozprawienia się z prawosławiem i bojarami.
1700 - po śmierci patriarchy Piotr I nie ogłasza następcy i pozostawia urząd wolnym uzależniając od siebie kościół
1699 - powstanie Ligi Północnej łączącej Saksonię, Danię, Rosję i nieco później Brandenburgię. Liga powstała w celu rozbioru posiadłości szwedzkich (królem szwedzkim był Karol XII)
1700 - wybuch wojny. Duńczycy atakują Holsztyn i go zdobywają ale szybkie kontruderzenie szwedzkie odbija dzielnicę i zagraża Kopenhadze. Duńczycy zostają zmuszeni do zawarcia pokoju. W tym samym czasie wojska saskie atakują z Kurlandii Inflanty szwedzkie. Rosjanie przekraczają granicę i oblegają Narwę. W tej sytuacji młody król Karol XII przeprawia się do Estonii.
1700 /30 listopada - bitwa pod Narwą; klęska wojsk rosyjskich
1701 - Karol XII wkracza na ziemie Rzeczypospolitej sprzymierzając się z Sapiehami
1703 - pro szwedzka konfederacja w Środzie
1704 - generalna konfederacja w Warszawie, która ogłasza bezkrólewie
1704 - na króla zostaje wybrany Stanisław Leszczyński, który podpisuje sojusz ze Szwecją
1704 - anty szwedzka konfederacja sandomierska podpisuje sojusz z Rosją
1706 - Karol XII wkracza na terytorium Saksonii
1706 - pokój w Altranstadt z Saksonią; August II zrzekał się korony polskiej i wyrzekał się sojuszu z Rosją. Szwecja staje się potęgą a o jej poparcie zabiegają kraje europy zachodniej zmagające się właśnie w wojnie o sukcesję hiszpańską.
1709 /9 lipiec - bitwa pod Połtawą i całkowita klęska Karola XII, który uchodzi do Turcji. W tej sytuacji ponownie odradza się Liga Północna. August II wraca do Polski i wypowiada w pokój w Altranstadt
1710 - wojnę Rosji wypowiada Turcja; Piotr I zdołał pozyskać sojuszników w postaci hospodara wołoskiego i mołdawskiego, zapędził się jednak w pogoni za Tatarami, i nad rzeką Prut został osaczony przez Turków
1711 - traktat prucki; Piotr I zobowiązywał się ewakuować Mołdawię, zburzyć Azow i nie mieszać się w sprawy Polski i Kozaczyzny i wypowiedzieć sojusz co ustanawiało by Polskę łatwym łupem dla Porty. Wyprawy na Polskę nie przyniosły sukcesu ale za to rozbito posiadłości weneckie na Peloponezie.
1712 - Piotr I przenosi stolicę do Petersburga
1715 - wojnę Szwecji wypowiada Hanower i Prusy i koalicja wypycha Szwedów z kontynentu. Tymczasem zarysowywują się pierwsze niesnaski pomiędzy aliantami. August II niechętnym wzrokiem patrzy na protektorat szwedzki nad Polską i jej lennem Kurlandią.
1717 - zostaje zawarty sojusz rosyjsko - francuski. Do niego miała dołączyć Szwecja.
1718 - ginie Karol XII będąc ofiarą najprawdopodobniej mordu politycznego
1719 - traktat w Wiedniu mający stanowić podstawę koalicji anty rosyjskiej; UK, Saksonia, Austria, Hanower. Plany wojenne nie zostały wprowadzone w życie ze względu na opór polskiej szlachty pozostającej coraz częściej na garnuszku Petersburga. Rosja stała się mocarstwem.
1721 - traktat w Nystad i zakończenie wojny północnej. Nic nie zyskał praktycznie tylko August II. Polska straciła Kurlandię i pozostała bez szans na odbicie Inflantów
1721 - Rosja staje się Cesarstwem Rosyjskim.
Reformy Piotra I:
powołanie Senatu Rządzącego
powołanie kolegiów rządzących
zlikwidowanie formacji strzelców i pospolitego ruszenia szlacheckiego w zamian czego powstałą chłopska armia z poboru
rozwój manufaktur i handlu oraz budowa kanałów
likwidacja niezależności cerkwi prawosławnej
rozbudowa administracji prowincjonalnej; urzędnicy otrzymywali stałą pensję
wprowadzenie obowiązku służby państwowej dla szlachty
wprowadzenie obowiązku szkolnego dla szlachty; założenie wyższych szkół wojskowych
reforma pisma
polityka merkantylistyczna zapewnia nadwyżkę w handlu zagranicznym
W europie zaczęły się kształtować 2 bloki militarne. Z jednej strony Anglia z Francją a z drugiej Rosja z Austrią.
1726 - traktat dworów cesarskich austriackiego i rosyjskiego skierowany przeciw Turcji ale i pośrednio przeciw reformom w Polsce
1732 - do traktatu dołączają się Prusy i wszystkie 3 państwa podpisują tzw., Traktat Lowenwolda zakładający, że następnym królem Polski będzie krewniak cesarski krewniak infant portugalski Emanuel. Jednocześnie gwarantowano, że królem Polski nie zostanie syn Augusta II ani Stanisław Leszczyński