Infekcje górnych dróg oddechowych

Choroby nosa

Ostry kataralny nieżyt nosa jest to najczęstsza choroba występująca u ludzi. Wywoływana przez wirusy (Rhinovirus, Coronavirus). Objawy kliniczne:

• wydzielina surowiczo-śluzowa, a następnie śluzowa

• obrzęk błony, śluzowej nosa

• gorączka

• złe samopoczucie,, uczucie rozbicia

Leczenie - wyłącznie objawowe (paracetamol, wit. C)

Ostre lub przewlekłe zakażenia bakteryjne zwykle są następstwem zakażeń wirusowych.

Zapalenie zatok przynosowych

• etiologia: pierwotnym czynnikiem zapalenia zatok przynosowych (najczęściej szczękowych) jest nieżyt błony śluzowej nosa, zapalenie zatok rozwija się wtórnie. U 90% chorych czynnik przyczynowy stanowią zakażenia bakteryjne:

• streptococcus pneumoniae 20-30%

• haemophilus influenzae 20-30%

• czynnikami bezpośrednio wpływającymi na ten układ są:

• ilość produkowanego śluzu

• jego cechy fizykochemiczne

• sprawność aparatu rzęskowego

• klasyfikacje zapaleń zatok przynosowych

• ostre zapalenie zatok przynosowych - epizodyczny proces zapalny, który po leczeniu nie pozostawia uszkodzeń błony śluzowej

• nawracające zapalenie zatok przynosowych - powtarzające się epizody ostrego zapalenia, które poddają się leczeniu zachowawczemu, także nie dochodzi do trwałego uszkodzenia błony śluzowej

• przewlekle zapalenie zatok przynosowych - przetrwały proces zapalny, którego nie można wyleczyć wyłącznie metodami zachowawczymi

• objawy kliniczne:

• upośledzenie drożności nosa

• wyciek z nosa surowiczy, surowiczo-ropny, ropny

• spływanie wydzieliny z nosa do jamy nosogardła

• ból lub rozpieranie w okolicy oczodołu lub okolicy zatoki objętej procesem zapalnym

• ból zębów

• objawy ogólne:

• gorączka, złe samopoczucie, uczucie rozbicia, brak łaknienia, ból głowy - o różnym nasileniu (nasila się przy schylaniu głowy w dół), poranny kaszel

• miejscem, w którym toczy się proces zapalny może być:

• sitowie

• zatoka czołowa

• zatoka szczękowa

• zatoka klinowa

• czynniki sprzyjające nawrotom ostrego zapalenia zatok:

• anatomiczne - skrzywienie przegrody nosa

• morfologiczne - polipy nosa, guzy nosa, przerost migdałka gardłowego

• obrzęk błony śluzowej - zakażenie, alergia, nieżyt naczynioruchowy

• urazy

• konstytucjonalne - zespoły zaburzenia ruchomości rzęsek, mukowiscydoza, niedobory immunologiczne

• leczenie:

• antybiotykoterapia - penicyliny: amoksycylina, amoksycylina z kwasem klawulonowym (augumentin), cefalosporyny, klindamycyna

• punkcja zatok przynosowych

• leki obkurczające błonę śluzową

• leki mukolityczne (w aerozolu do nosa)

• kortykoterapia - w leczeniu przewlekłego zapalenia zatok

• leczenie operacyjne

• niemowlęta na zatoki nie chorują, bo nie mają tych zatok rozwiniętych :) proces zapalny w zatokach szczękowych zazwyczaj może się rozwinąć dopiero około 5 roku życia, w zatokach czołowych około roku 10.

Zapalenie ucha środkowego - u dzieci trąbka Eustachiusza leży poziomo, jest prosta, przez co często jak dziecko ma katar, dochodzi do zapalenia; u dorosłych trąbka biegnie bardziej stromo, wydzielina spływa. Wyróżniamy:

• ostre zapalenie ucha środkowego - zakażenie wyściółki ucha środkowego o nagłym początku i krótkim przebiegu

• częściej występuje u niemowląt i małych dzieci; Występuje w przebiegu infekcji górnych dróg oddechowych; czynnikiem etiologicznym są wirusy -RS wirus

• objawy:

• ból lub uczucie rozpierania w uchu

• niepokój

• upośledzenie łaknienia

• niechęć do ssania i jego przerywanie spowodowane bólem

• leczenie: antybiotykoterapia stosowana przez 10 dni skojarzona z lekami przeciwzapalnymi, przeciwbólowymi i przeciwgorączkowymi (NLPZ z grupy paracetamolu)

• wysiękowe zapalenie ucha środkowego - śluzowe lub przewlekle zapalenie z wysiękiem, cechuje obecność płynu na zachowana błonę bębenkową i brak ostrych objawów podmiotowych i przedmiotowych

• przewlekle ropne zapalenie ucha środkowego - charakteryzuje stały lub okresowy wysięk z ucha przez perforacje w błonie bębenkowej

• pęcherzowe zapalenie błony bębenkowej - na błonie bębenkowej stwierdza się jeden duży lub kilka drobnych pęcherzy zawierających krwistą lub surowiczą treść

Zapalenie gardła - ostry stan zapalny, obejmujący błonę śluzową i tkankę limfatyczną gardła. Zapalenie gardła Występuje w przebiegu większości zakaże górnych dróg oddechowych, a także może towarzyszyć innym zakażeniom ogólnoustrojowym. Najczęściej chorują dzieci między 4-7 rokiem życia. Wiosna i jesień są szczytem zachorowań.

• etiologia

• 70-90% zakażenia wirusowe - rhinowirusy, coronawirusy, adenowirusy, coxackie, RS

• 10-30% bakterie - paciorkowe B-hemolizujące (penicylina)

• wyróżniamy:

• ostre zapalenie gardła (ostre zapalenie tkanki limfatycznej migdałków/angina)

• objawy: ból gardła nasilający się przy połykaniu, stany podgorączkowe (poniżej 38) i gorączkowe, powiększenie węzłów chłonnych, przekrwienie, rozpulchnienie i obrzęk migdałków, wysięk włóknikowy lub ropny na migdałkach

• leczenie: antybiotykoterapia (penicylina - leczenie empiryczne; po uzyskaniu wyniku z posiewu i antybiogramu, możemy zastosować już leczenie celowane i zmienić stosowany antybiotyk), leki objawowe

Zapalenie krtani

• rozlane - choroba o etiologii wirusowej, występująca w przebiegu infekcji kataralnej nosa oraz gardła; objawami są ból, chrypka, szczekający kaszel

• podgłośniowe - cechuje się występowaniem obrzęku poniżej głośni; bardzo nasilony obrzęk może być przyczyna zagrażającej życiu duszności wydechowej, przy utrzymującej się chrypce i szczekającym kaszlu; w leczeniu stosuje się leki głównie objawowe, przy narastającej duszności konieczna jest hospitalizacja i stosowanie glikokortykoidów; jeżeli takie postępowanie nie pomaga, konieczna jest intubacja

• larynotracheobronchitis - ciężka choroba (obecnie rzadka), polegająca na obrzęku krtani, tchawicy i oskrzeli, które mogą być pokryte gęstą wydzieliną, co pogarsza rokowanie; leczenie polega na stosowaniu antybiotyków, leków mukolitycznych, niejednokrotnie wskazane jest wykonanie tracheotomii

• zapalenie złośliwe krtani, tchawicy i oskrzeli - podobnie jak w poprzedniej postaci w krtani, tchawicy i oskrzelach występują obrzęki, a ponadto krwista wydzielina zasychająca w strupy

1