Temat: Zadania pracowników ochrony w związku z podłożeniem ładunku wybuchowego.

Podłożenie ładunku wybuchowego jest specyficznym rodzajem zamachu przestępczego i terrorystycznego. Wiąże się z tym olbrzymie zagrożenie, gdyż sprawcą tego zamachu może być zarówno przeciętna osoba jak i człowiek wyszkolony, zdeterminowany do popełnienia czynu przestępczego.

W przypadku otrzymania informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego lub odkrycia podejrzanego przedmiotu, który może być ładunkiem wybuchowym pracownik ochrony powinien niezwłocznie powiadomić o tym fakcie szefa ochrony lub kierownika obiektu chronionego. Ważną rzeczą jest aby pracownik ochrony nie podejmował sam działań np. przesuwanie lub dotykanie podejrzanego przedmiotu. Szef ochrony bądź kierownik obiektu powinien być odpowiedzialny za całokształt działań związanych z organizacją i prowadzeniem poszukiwań przedmiotów niebezpiecznych oraz za ewakuację osób lub/i mienia z budynku.

Każdy atak terrorystyczny jest zaskoczeniem dla osób sprawujących ochronę obiektu, jednak efekt zaskoczenia nie może być czynnikiem warunkującym sprawność działania służb ochrony. Dlatego w celu zminimalizowania skutków wybuchu bądź neutralizacji ładunku wybuchowego stworzono odpowiednie instrukcje postępowania. Wcześniejsze zapoznanie się z tymi instrukcjami oraz stworzenie własnych planów np.: „Planu przeszukania obiektu”, „Plan ewakuacji” znajduje zastosowanie w przypadku stwierdzenia zagrożenia zamachem bombowym.

Przygotowując „Plan przeszukania obiektu” należy podzielić obiekt na sektory. Każdy z sektorów powi­nien być tak dobrany wielkością, aby mógł być sprawdzany np. przez dwuosobowy zespół pracowników ochrony. Bardzo istotne jest uwzględnienie takich miejsc jak toalety, łazienki, szatnie, schody, windy, korytarze. Należy również mieć na uwadze miejsce zbiórki osób (mienia) ewakuowanych z obiektu. Szef ochrony powinien opracować plan, który byłby wykonalny we wszystkich możliwych okolicznościach.

„Plan ewakuacji" przygo­towuje szef ochrony w porozumieniu z odpowiednim zespołem, w którego skład mogą wchodzić: przedstawiciel kierownictwa obiektu, osoba odpowiedzialna za zabezpiecze­nie ppoż. obiektu, przedstawiciel Policji. Plan ten musi zapewniać szybką i sprawną ewakuację ludzi z obiektu, szczególnie w sytuacji, gdy zajdzie potrzeba przeprowadzenia natychmiastowej ewakuacji. Jednak najtrudniejszą częścią pracy szefa ochrony jest ocena zagrożenia. Biorąc pod uwagę wszelkie dostępne mu informacje, powinien on dokonać oceny stopnia zagrożenia swojego obiektu pod kątem podłożeniem ładunku wybuchowego.

Omawiając czynności wykonywane w związku z podłożeniem ładunku wybuchowego można wyróżnić trzy procedury wyznaczające działanie w takim przypadku.

Pierwszą z nich jest procedura sprawdzania. Procedura ta dotyczy przede wszystkim osobę, która odbiera informację ostrzegającą o podłożeniu bomby. Każda osoba odbierająca tego typu informacje musi starać się zachować spokój i próbować uzyskać jak największą ilość informacji od zgłaszającego. Prowadząc rozmowę należy dążyć do otrzymania odpowiedzi na następujące pytania:

1. Gdzie jest bomba?

2. Kiedy bomba wybuchnie?

3. Jak bomba wygląda?

4. Jaki jest rodzaj bomby?

5. Dlaczego została podłożona?

6. Czego żąda zamachowiec?

Zebrane informacje odgrywają ważną rolę w procesie właściwej oceny stanu zagrożenia co pomoże w zdecydowany sposób szefowi ochrony. Informacje te mogą być również pomocne w zlokalizowaniu i ustaleniu rodzaju ładunku wybuchowego. Odbierający telefon powinien tak prowadzić rozmowę, aby stworzyć możliwość zidentyfikowania (chociaż w przybliżeniu) sprawcy zamachu; określić płeć dzwoniącego, przypuszczalny wiek, akcent dzwoniącego, czy osoba dzwoniąca sprawiała wrażenie będącej pod wpływem alkoholu lub środ­ków odurzających, czy głos był znajomy, do kogo może należeć.

Ponadto należy zanotować i niezwłocznie przekazać szefowi ochrony:

1. Czas przyjęcia ostrzeżenia i numer telefonu pod jaki je skierowano.

2. Dokładne słowa osoby dzwoniącej, zwłaszcza dotyczące miejsca usytuowania ładun­ku wybuchowego i czasu wybuchu.

3. Jakie było tło rozmowy, np. ruch uliczny, muzyka, inne głosy.

4. Czas odwieszenia słuchawki.

Odnotowanie jest o tyle ważne, iż oddaje najwierniejszą wersje rozmowy a nie zniekształconą, jaka powstaje zazwy­czaj na skutek dyskutowania na ten temat z innymi pracownikami.

Jeżeli warunki występujące w obiekcie na to pozwalają, najlepszym rozwiązaniem jest zainstalowanie w newralgicznych punktach obiektu ma­gnetofonów podłączonych do sieci telefonicznej w celu nagrywania prowadzonych roz­mów. Przekazana Policji kaseta z nagraniem połączenia znacznie ułatwi postępowanie przygotowawcze.

Po otrzymaniu informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego, szef ochrony, bio­rąc pod uwagę wnioski z przeanalizowania stopnia zagrożenia obiektu zamachem bom­bowym i dane o informatorze zebrane od osoby odbierającej telefon o zagrożeniu, po­dejmuje stosowne do sytuacji działanie. Przede wszystkim powinien poinformować o otrzy­manej informacji zarządzającego obiektem i jednostkę Policji. Powinien również zorganizować punkt kierowania (np. w biurze szefa ochrony), skąd szef ochrony, a następnie przedstawiciel Policji, będą mogli kierować operacją. Punkt ten powinien mieć zapewnioną dobrą łączność zewnętrzną i wewnętrzną oraz być umiesz­czony w miejscu łatwo dostępnym i wiadomym dla całego personelu.

Druga w kolejności jest procedura przeszukiwania. Zaleca się, aby bezpośrednio po otrzymaniu informacji o podłożeniu ładunku wybuchowego, prze­szukiwanie prowadzili pracownicy ochrony i meldowali o wynikach do punktu kierowa­nia. Innym możliwym wariantem jest prowadzenie przeszukania przez policjantów przy współudziale pracowników ochrony. W prowadzonych przeszukiwaniach należy zwracać uwagę na: drogi ewakuacyjne, miejsca do których mają dostęp osoby spoza personelu, strefy parkingowe, otoczenie obiektu oraz inne miejsca, które zgodnie z przewi­dywaniem napastnik mógł wykorzystać do podłożenia ładunku wybuchowego. Prowadząc przeszukiwanie, należy czynić to sumiennie i dokładnie, nie pozostawiając żadnego miejsca nie sprawdzonego.

Po znalezieniu podejrzanego przedmiotu pracownik ochrony nie powinien go dotykać czy poruszać. Natomiast powinien natychmiast skontaktować się z punktem kierowania, podając szefowi ochrony następujące informacje:

1. Gdzie znajduje się przedmiot.

2. Dlaczego wydaje się podejrzany.

3. Opis przedmiotu.

Ponadto pracownik ochrony, który znalazł podejrzany przedmiot powinien ozna­kować miejsce jego wykrycia i usunąć na bezpieczną odległość osoby postronne oraz oczekiwać w tym miejscu na przybycie Policji.

Szef ochrony po otrzymaniu informacji o znalezieniu podejrzanego przedmiotu natychmiast powiadamia jednostkę Policji przekazując powyższe informacje. Ponadto czekając na przybycie sił policyjnych powinien:

1. Upewnić się, że nikt nie zbliża się do podejrzanego przedmiotu, ani nie próbu­je go poruszać.

2. Spróbować ustalić właściciela podejrzanego przedmiotu.

3. Ustalić najkrótszą drogę do podejrzanego przedmiotu.

4. Wyznaczyć pracownika ochrony, który będzie służył za przewodnika siłom poli­cyjnym.

5. Polecić pozostałym zespołom przeszukującym kontynuowanie procedury przeszukania do czasu otrzymania meldunku o przeszukaniu wszystkich sektorów (może: być podłożonych kilka ładunków wybuchowych).

Ostatnią procedurą jest procedura ewakuacji. Po przeanalizowaniu wszystkich dostępnych informacji zarządzający obiektem (szef ochrony) może podjąć jedną z czterech rodzajów decyzji:

1. Niepodejmowanie żadnych kroków.

2. Przystąpienie do przeszukania obiektu i ewakuacji.

3. Zarządzić przeszukanie obiektu połączone z częściową ewakuacją ludzi.

4. Natychmiastowa ewakuacja bez przeszukiwania obiektu.

Pierwsza decyzja może być podjęta w sytuacji, gdy informacja o pod­łożeniu ładunku wybuchowego została przekazana w ten sposób, że szef ochrony uznał to za wybryk, żart lub czyjąś złośliwość. Jeżeli istnieje chociaż cień wątpliwości, należy podjąć działania uwzględniając którąś z kolejnych możliwości.

W drugim wypadku ludzie będą przebywali w obiekcie w trakcie poszukiwania ładunku wybuchowego. W przypad­ku jego odnalezienia nastąpi natychmiastowa ewakuacja ludzi z zagrożonego rejonu. Jeżeli nic nie zostanie znalezione i jednocześnie nie ma żadnych istotnych przeciwwskazań można obiekt uznać za wolny od zagrożenia.

Jeżeli szef ochrony oceni poziom zagrożenia jako umiarkowany i nie ma znaczących dowo­dów, na to, że faktycznie ładunek wybuchowy został podłożony, można podjąć trzecią decyzje o ewakuacji ludzi z budynku, pozostawiając na miejscu jedynie zespoły przeszukujące obiekt i przedstawicieli kierownictwa instytucji, kierowników dzia­łów lub inne niezbędne na miejscu zdarzenia osoby.

Decyzję ujętą w punkcie czwartym należy podjąć w przypadku, jeżeli z oceny wynika, że ostrzeżenie o podłożeniu ładunku wybuchowego nosi znamiona wysokiego ryzyka, fakt taki jest w dużym stopniu prawdopodobny i wszystko wskazuje na to, że zainstalowany w obiekcie ładunek zdetonuje w terminie przekazanym przez informatora. W takim przypadku, jeżeli został ujawniony czas wybuchu, szef ochrony musi wcześniej zakończyć wszelkie czynności związane z przeszukaniem obiektu niezależ­nie od tego, czy coś znaleziono.

Przed rozpoczęciem ewakuacji należy się upewnić, czy zostały przeszukane dro­gi ewakuacyjne i czy zostali wyznaczeni pracownicy do kierowania ruchem w trak­cie ewakuacji. Podczas ewakuacji należy starać się nie dopuścić do paniki. Do ewakuacji nie wolno używać wind. Ich użycie jest dopuszczalne jedynie warunkowo do ewakuacji osób niepełno­sprawnych czy chorych. Pracownicy ochrony powinni zająć miejsca na posterun­kach przy windach i kierować ewakuowanych do klatek schodowych.

Po zakończeniu ewakuacji, należy podjąć decyzję o czasie ponownego zasiedlenia obiektu. Jeżeli ładunek został znaleziony przez Policję i zneutralizowany, szef ochrony przejmuje obiekt od Policji jako bezpieczny i obejmuje nad nim kontrolę. Kierujący akcją po zakończeniu działań przekazuje obiekt administratorowi, sporządzając odpowiedni protokół.

Pamiętajmy każdą informację o podłożeniu ładunku wybuchowego musimy traktować po­ważnie. Jest kwestią dyskusji, czy ewakuacja powinna zostać podjęta po jednym telefonie, czy dopiero po znalezieniu podejrzanego przedmiotu. Decyzja ta pozostaje w gestii kierownictwa jednostki organizacyjnej. Jedno jest pewne znajomość zasad obowiązują­cych przy przeszukiwaniu obiektu czy przy ewakuacji, powinna być stale doskonalona.

Strona 1 z 5

---