EKOLOGIA ZAS. NAT. I OCHR. ŚRODOW.

„Kiedy ostatnie drzewo umrze,

ostatnia rzeka zostanie zatruta

i ostatnia ryba złowiona,

wtedy zorientujemy się,

że nie można jeść pieniędzy”

Cree Indian XIXw.

Zarządzanie środowiskowe

• Na Grenlandii wykryto ogromne ilości ołowiu w lodzie

• Projekt i badanie związku i zależności między dziećmi a matkami; w mleku matek wykryte DDT, których używa się na plantacjach truskawek i herbaty

• W l. 70-tych spadek gospod. spowodowany kwaśnym deszczem w Japonii

handel emisjami - związ. z zastosowaniem technologii w danych

krajach

BAT - najlepsze dostępne techniki

BAT EEC - najlepsze dostępne techniki z uwzględnieniem

rachunku kosztów

Hiszpania - zbiera i grupuje w sektorowe grupy najlepsze techniki i

jeśli jest to możliwe mamy obowiązek /zalecenie, ale nie

nakaz/ stosować te techniki

Zintegrowane pozwolenie na działanie:

1. Co i w jakiej ilości emituje do powietrza

2. - //- -//- do wody

3. -//- -//- emituje hałas

jeśli firma przekroczy dane to musi zapłacić karę

Twórcy normy ISO 14001 zalecają stosowanie BAT.

ODPADY - warto zarządzać odpadami

Komunalne - są zbierane przez organizację do tego uprawnioną. Nie wszystkie odpady można poddać recyclingowi.

LULU - Tak zgadzam się, ale nie

NIMBLY - na moim podwórku.

spalarnie odpadów

emisje i handel emisjami

Ochrona środ. jako element zarządz. strategicznego

• strategia na poziomie państwa

• każdy ma prawo do korzystania ze środow. naturalnego

• każdy ma obowiązek dbania i chronienia środ. natural.

Czy należy zaostrzać przepisy zw. z ochroną środow.?

W Polsce tak właśnie jest, że dostosowaliśmy się do przepisów UE, przedsiębiorstwa muszą się odnieść do strat państwa - są to koszty dla firm i mniejsza konkurencyjność, firmy nie inwestują w ochronę środ., bo to kosztuje.

Generalnie to się nie sprawdza, rozwijają się różne gałęzie przemysłu.

Nie inwestujemy w technologię proekologiczną - decydujemy się być b. konkurencyjni i płacimy kary i opłaty. Przedsięb. takie w międzyczasie długo nie będzie funkcjonowało, firma wybrała inną drogę, zaczyna inwestować, zmniejsza się wysokość kar, ale b. konkurencyjne są te firmy, które nie inwestują w nowe technologie.

Handel emisjami - jednostki emisyjne muszą być wycenione wysoko; regulacja na poziomie państwa może być mało wystarczalna, dlatego też UE wystosowała wielkość emisji CO₂ dla każdego kraju.

Również kooperanci i klienci mają wpływ na to.

Okresy rozwoju firm:

1. Idea wspólnej odpowiedzialności - firma ma tylko 1 odpowiedź skierowaną na właściciela - jeśli udziałowcy / właściciel zdecydowali, że nie będą inwestować, a płacić kary, to wszystkie działania były temu podporządkowane.

2. Trzeba patrzeć na klienta, uwzględniając jego potrzeby.

3. Idea pracownika - pracownik musi się identyfikować z firmą, należy poznać potrzeby pracownika.

4. Dostawcy - partnerzy - oni decydują również o jakości produktu

5. Środowisko - zarówno społeczeństwo, ale kiedy budujemy strategię musimy pamiętać o obszarach (1-5), nie tylko dokonać wyboru i analizy warunków zew. i wew.

Podstawowym uwarunkowaniem zarządzania ekologicznego implikującym jego istnienie jest samoistność, swoistość celów, które umownie określamy jako ekologiczne, aczkolwiek w skrajnym przypadku należy je formować jako bazowy cel egzystencjalny, czyli zapewnienie zachowanie życia na Ziemi.

Każde przedsiębiorstwo powinno podjąć cele proekologiczne.

Zarządzanie ekologiczne powinno w pełni wykorzystywać teorię organizacji i zarządzania, opierać się na dorobku teorii ekologii oraz na kryteriach pożytku i szkodliwości, kryteriach dobra i zła wywodzących się z ogólnej, obiektywnej i systemowej teorii potrzeb.

Kacowski T.: Potrzeby człowieka

Zarządzanie ekologiczne powinno pełnić 3 funkcje:

1. Planowanie i podejmowanie działań

2. Egzekucja przyjętych działań ( inspekcja ochrony środow.)

3. Gromadzenie i przetwarzanie informacji

( system zbierania informacji ochr. środowiska. Natura 2000, ochrona parku, tablica informacyjna pomiarowa, zakazy, klasy czystości wód, pożary, wichury. )

ad.2 Lokalne, samorządowe, regionalne, fizjograficzne, krajowe i ponadnarodowe dla tych obszarów podmioty mają określone obowiązki.

Cele zarządzania ekologicznego:

- ograniczenie zmian klimatycznych

- -//- zubożenia ozonu stratosferycznego

- -//- pomniejszenia bioróżnorodności

- -//- możliwości wystąpienia nadzwyczajnych zagr. środ.

- -//- zakwaszania środowiska

- -//- powstawania ozonu troposferycznego

- racjonalizacja gospodarki wodą

- minimalizacja degradacji lasów

- -//- -//- stref przybrzeżnych

- racjonalizacja gospodarowania odpadami

- ograniczenie stresu miejskiego

- -//- ryzyka chemicznego

HELLCUM - program działający na terenie ?

r. 1972 - w Sztokholmie konferencja w sprawie; powstało wiele programów i zadań, które są realizowane do dziś.

Ekorozwój - to pojęcie, które powstało podczas tej koferencji, jest również użyte w konstytucji

Ekologia

Ekokonwersja

Ekorozwój - zrównoważony rozwój, jest to konieczność podporządkowania potrzeb i aspiracji społeczeństwa oraz państwa możliwością i potrzebom środowiska, zaspokojenia potrzeb współczesnego społeczeństwa bez naruszania możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń. Jest to taki rozwój gospodarczy, który może trwać bez końca, ponieważ opiera się na eksploatacji zasobów odnawialnych i co w związku z tym nie powoduje szkód dla środowiska, które mogłoby przekroczyć dopuszczalne granice.

Jest to koncepcja, która zakłada, że jednym z ważniejszych czynników warunkujących rozwój ekologiczny jest niepogarszanie warunków środowiska.

Uznano, że należy obchodzić Dzień Ochrony Środowiska 5. czerwca ( było to na konferencji w Sztokholmie )

Utant - szef ONZ ogłosił, że: istnieją problemy dot. Krajów, które można rozwiązać przy współpracy wszystkich krajów

Ekologia - badanie wzajemnych stosunków między organizmami żywymi i otaczającym środowiskiem.

Sformułowanie 8 zagadnień w 1972 r. związanych z ochroną środ.:

1. Perspektywa zaludnienia świata - jak on wpływa na środowisko ( tam gdzie bieda i głód tam jest największe zaludnienie ) związek liczebności ludności a środowiskiem

2. Energia - ograniczenie ścieżki rozwoju z wykorzystaniem węgla

3. Przemysł - jaki to ma wpływ na środowisko

4. Rolnictwo i wyżywienie - rozwój rolnictwa, dobre praktyki rolnicze

5. Międzynarodowe stosunki gospodarcze

6. Współpraca międzynarodowa - konwencje np. o bilateralne umowy

7. Osiedla ludzkie np. budowy oczyszczalni ścieków, tłumienie hałasu, przep. o zagospodarowaniu przestrzennym

8. Potrzeby tworzenia systemów zarządzania środowiskiem np. na zasadzie podziału odpowiedzialności, struktur planowych

r. 1992 - deklaracja z Rio ( 27 zasad dołączone do normy ISO 14004)

- agenda 21

Agenda 21 - jest to zestaw (12), które stały się bazą do programu CP ( cleaner production ). Jest przywołana w dokumentach, na świadectwach.

Ochrona lasów - ogłoszono konwencję o ochronie lasów w efekcie pojawiły się programy, FSC - potwierdza, że produkty, które pochodzą z drewna, to że surowiec pochodzi z certyfikowanych lasów, w których prowadzi się racjonalną gospodarkę leśną. Coraz częściej firmy w swoich kodeksach informują, że kupują tylko surowce z certyfikowanych lasów.

Ekokonwersja - kraje doszły w Paryżu do porozumienia, by Polska nie musiała spłacać długów, w zamian za to, że pieniądze obiecała przeznaczyć na ekologię ( nie były to całe kwoty ). W zamian za to Polsce narzucały dane kraje różne technologie, które dany kraj produkował. ( ładniej by chyba było wprowadzał )

• jest to dobrowolne przeznaczenie przez wierzyciela części lub całości zadłużenia na realizację zadań związanych z ochroną środowiska na terenie kraju dłużnika

Zasady polityki ekologicznej - mogą i powinny być bazą dla zasad ujmowanych w politykach innych państw, mogą być wykorzystywane w tworzeniu polityk innych państw.

• Z. Równorzędności polityki ekologicznej, gospodarczej, społecznej oraz integralność polityk - nadrzędna jest polityka ekologiczna, a potem formułujemy zadania

• Z.Integralności:

• Z. harmonizacji procesów gospodarczych z procesami przyrodniczymi - by dostosować działalność człowieka do możliwości, czyli potencjału środowiska, nawet by przy działalności gospodarczej związanej z hodowaniem jakiegoś zwierzęcia dostosować się do określonych przepisów.

• Z. Zapobiegania zanieczyszczeniom - oddziaływanie środowiska z n. 9001 jej symbolem jest zasada zapobiegania błędom

• pracodawcy powinni zapobiegać powstawaniu zanieczyszczeń

• recycling - czy damy radę poddać jemu odpady

• środki ochronne - gdy jeszcze oprócz zapobiegania i recyclingu pozostają odpady i będą to urządz. ? i neutralizujące

RC - program dla przedsiębiorstw przemysłu chemicznego

ISO serii 14000

EMAS - system ekologiczny zarządzania, jest wdrażany na terenie

UE, trzeba też w ramach tego procesu wdrożyć ISO 14001-

jest droższy, bardziej rozbudowany i bardziej skuteczny niż

ISO serii 14000.

Są to dobrowolne systemy, które są wymagane przez naszych klientów, konkurenci mają certyfikaty i to jest ich przewaga; przetargowe warunki -

• trzeba zadbać o skutki dla środowiska w ramach warunków

RC - są stowarzyszenia przedsiębiorstw chemicznych, do których mogą przystąpić jedynie te firmy, które mają wdrożony RC i będą mieć na to dowody.

• Z. Kompleksowości podejmowanych przedsięwzięć ochronnych - wyznaczone firmy muszą starać się o pozwolenia na dziłalność

• Z. Powszechności ochrony - wszyscy jesteśmy zobowiązani do ochrony środowiska

• Z. Jednakowego prawa do korzystania ze środowiska i obowiązku do ochrony. / W Polsce - głównie podm. gospod. mają taki obowiązek/

• Z. Uspołecznienia podejmowanych działań związanych z ochroną środowiska

• prawo do uruchomienia stowarzyszeń „zielonych”

• PIOS

• SIOS

• Różnego rodzaju protestów

• Z. Regionalizacji polityki ekologicznej - każdy kraj ma swobodę do formułowania polityk ekologicznych, związanych z regionami - np. tereny nadmorskie

• Z. Ekonomizacji polityki ekologicznej - cele ekologiczne należy osiągać minimalnym kosztem społecznym

• Założenia polityki:

• skuteczne - rozwiązywanie problemów

• efektywna - poniesione koszty są uzasadnione otrzymanym efektem

• sprawiedliwa - gdy równoważy koszty i korzyści pomiędzy wszystkimi zainteresowanymi stronami poprzez odpowiedni udział w zasobach (?) tych, którzy korzyści odnoszą

Podstawowe elementy polityki ekologicznej:

Zasady:

1. PPP - Poluters Pays Principle - zanieczyszczający płaci

2. UPP - User pays Principle - użytkujący płaci

3. VPP - Victum Payc Principle - poszkodowany płaci

1. jeśli są ustalone normy krajowe - to zanieczyszczenie jest wtedy gdy przekroczona jest norma

Jeśli na danym obszarze jest więcej podmiotów, którzy zanieczyszczają to oni więcej płacą.

Jest obowiązek monitoringu, firmy wnoszą opłaty za korzystanie ze środowiska.

Jeśli przekroczą limity to płacą kary ze przekroczenie emisji.

2. płacimy za kanalizację, za wywóz odpadów

3)

Cleaner Production - program, który został wprowadzony przez Norwegów dla Polski

Zasada przezorności - jeśli nie możliwe jest określenie wpływu na środowisko stosowanych technologii i materiałów, to należy ustanowić tzw. minimalne standardy bezpieczeństwa.

Zasada pomocniczości - na najniższym szczeblu zarządzane powinna być ostateczne decyzje dot. środowiska. Poszczególne regiony wymagają stosowania odmiennych narzędzi(?) standardów i polityk ze wzg. na różnice kulturowe i przyrodnicze.

Strategie i programy na rzecz ochrony środowiska:

strategie: -wysokich kominów

-końca rury ( filtrów,elektrofiltry)

- recycling

-zapobieganie zanieczyszczeniom

programy: - czystsza produkcja ( Cleaner Production )

- odpowiedzialne podejście (Responsible Care )

- wspólne dokonanie ( Joint implamentation )

Systemy zarządzania środowiskowego

Wspólne dokonanie - program, który został przedstawiony do realizacji przez prezydenta Clintona: dla firm, których nie stać na to

Podzielenie strat na 2 części - płn. i pd.. Kraje bogate porozumieją się ze sobą i ustaleniami, które mają ustalone limity emisji CO₂.

Czystsza Produkcja - ogólnoświatowy program

podstawowe składniki definicji:

działania wyroby ludzie

ciągłe

zapobiegawcze strategia dla ograniczenie CZYSTA

ryzyka PRODUKCJA

zintegrowane:

powietrze,woda,gleba

procesy środowisko

Program wskazuje i pokazuje, że ochrona środowiska się opłaca.

odpady = materiały wsadowe + energia odpadowa + produkty ?

+ produkty uboczne

materiały wsadowe produkty

Model technologiczny przedsiębiorstw:

Responsible Care - RC - program, który został opracowany przez amerykańskie firmy chemiczne, które postanowiły zmienić strategię działania. Zaproponowali program ochrony środowiska, w Polsce nazywany: „ odpowiedzialność i troska”.

Lista 80 - dotyczy 80 firm polskich, które zagrażają środowisku. Konsekwencją znalezienia się na tej liście jest prestiż - w negatywnym znaczeniu.

Raport RC powinien zawierać:

• miejsce i otoczenie firmy

• krótki schemat czym dana firma się zajmuje

• polityka środowiska

• wyniki monitoringu produkcji

• jakie zostały wprowadzone, zmiany i ich skutki

Sformułowane systemy zarządzania:

ISO 14000 - pojawiła się w 1996r. jest to rodzina norm i stosowania

ISO 14001 - systemy zarządzania środowiskowego, wymagania i wytyczne, które wdrożone podlegają certyfikacji z 2004r.

Powód certyfikacji w Polsce:

- image

- wymagania przetargowe

- wymagania wewnętrzne firmy wynikające ze strategii

- możliwość finansowania - pozyskiwanie środków finansowych na wdrożenie i możliwość certyfikacji można dostać dofinansowanie z NF Ochr.Śr.

NIE MOŻNA SUGEROWAĆ,ŻE WYRÓB JEST EKOLOGICZNY

System ten jest coraz częściej stosowany w firmach, dzięki czemu staje się ona b. wiarygodna, jest to dla firmy lepszy wizerunek, a także zyskuje się dotacje.

ISO 14001 - z 2004r. w Polsce z 2005r. - systemy zarządzania środowiskowego. Ogólne wytyczne dotyczące zasad systemów i technik wspomagających. Nie są podstawą do certyfikacji.

do 9004 - analogicznie wskazuje

ISO 14020 - etykiety i deklaracje środowiskowe - by nakleić etykiety trzeba spełnić wymagania tej normy

ISO 14031 - ocena efektów działalności środowiskowej jako narzędzie doskonalenia efektów

ISO 14040 - ocena cyklu życia - zasady i struktury

ISO 14050 - norma terminologiczna

Były trzy normy dotyczące auditowania systemu środowiskowego, ale ich nie ma - zostały zastąpione normą wspólną dla systemów jakości.

System zarządzania środowiskowego ISO 14001:2004

1. zakres normy

2. powołania normatywne

3. terminy i definicje

4. wymagania dotyczące systemów zarządzania środowiskowego

1. wymagania ogólne

2. polityka środowiskowa

3. planowanie

4. wdrażanie i funkcjonowanie

5. sprawozdania

6. przegląd zarządzania

Załącznik A ( informacyjny ) - wytyczne dotyczące stosowania niniejszej normy.

Załącznik B ( informacyjny ) - powiązanie ISO 14001:2004 z

ISO 9001:2000

W spisie treści normy zasugerowano, że norma ta opiera się o zasadę PDCA - Deminga.

W normie ISO 9001:14001 występuje wspólny punkt w wymaganiach; jest to przegląd zarządzania; jest także wspólna: polityka - dla 9-tki jakości, dla 14-tki środowiskowej ( system ma być skierowany na klienta ).

W systemie jakości mamy obowiązek sprawdzania dostawców, ale jeśli mamy 2 systemy - drugim jest system środowiskowy, jeśli nie będą współpracować to będą rozbieżności i nie może być takiej sytuacji. Kiedy już funkcjonują te systemy, to muszą być spójne kompatybilne. Przegląd zarządzania i polityka powinny być jednakowe; zintegrowane

audity wewnętrzne\

działania koryg. - elementy wspólne

działania zapobieg./

Model systemu zarządzania środowiskowego wg normy ISO 14001

ciągłe doskonalenie

przegląd polityka środow.

zarządzania

planowanie

sprawdzania wdrożenie i

funkcjonowanie

Wymień i opisz cykl działań doskonalanych

Normę oparta na matodyce znanej jako cykl PDCA

P - PLAN - ustalić cele i procesy niezbędne do uzyskania wyników zgodnie z polityką środowiskową organizacji

D - DO - wdróż procesy

C - Check - monitorować i mierzyć procesy w odniesieniu do polityki, celów i zadań środowiskowych, wymagań prawnych i innych oraz przedstawić wyniki

A - Act - podejmować działania dotyczące ciągłego doskonalenia funkcjonowania systemu zarządzania środowiskowego

Jest to przełożenie i potwierdzenie, że w normie ma zastosowanie cykl PDCA.

P - najpierw ustalić politykę środowiskową, którą formułuje zarząd, aby wiedzieć co 0 jakie cele należy postawić; należy wiedzieć jak firma oddziałuje na środowisko - postawić diagnozę - to wymagane było we wzorze w normie BS 5750.

W Polsce istnieje lista 80. Była to sztuka dla sztuki. Nie można napisać polityki bez przeglądu - nie trzeba go już formułować - postanowienie ISO.

Jeśli wiemy jak oddziałujemy na środowisko ( zużywamy wodę, energię, produkcja - emisja CO₂, pyły, odpady ) to możemy wyodrębnić obszary - procesy w wyniku których powstają obciążenia.

Norma 14001 - mówi, że trzeba zidentyfikować procesy, których w wyniku powstaje oddziaływanie środowiskowe.

Procedur w środowiskowym systemie jest znacznie więcej.

Planujemy cele, łączymy wskaźniki z procesami i tworzymy procedury i wdrożymy ją. Musi ona funkcjonować; muszą wiedzieć jak ona działa.

Należy monitorować i mierzyć procesy, założenia syst. nie tylko wzgl. Polityki, ale także wzgl. wymagań prawnych. Po nowelizacji w 2004r. firma ma obowiązek udowodnić przez ocenę zgodności, że przestrzega przepisów prawnych. Podejmujemy ciągłe działania - nowe cele, nowe programy.

Celem normy jest:

• dostarczenie organizacjom elementów skutecznego s.z.ś. (EMS)

• możliwość zintegrowania z innymi wymaganiami dotyczącymi zaządzania

• pomoc w osiąganiu celów środowiskowych i ekonomicznych

• wspomaganie ochrony środowiska

• zapobieganie zanieczyszczeniom w spos. Uwzgl. Potrzeby społeczno - ekonomiczne

Celem normy nie jest:

• tworzenie pozataryfowych barier w handlu

• zwiększenie czy zmiana zobowiązań organizacji wynikających z przepisów prawnych

Przy budowaniu strategii środowiskowej trzeba:

• analiza, które z zagrożeń jest dla nas najbardziej kosztowne

• patrzymy na politykę państwa - tak by była zgodna z naszą

• łatwość pozyskiwania środków finansowych na realizację projektów

• oddziaływanie na lok. Środowiska - opinie ludzi w sąsiedztwie firmy

Celem wdrażania systemu zarządzania środowiskowego określonego w normie jest uzyskanie poprawy efektów działalności środowiskowej

Wdrożenie wymagań normy może być wykorzystana przez organizację do zapewnienia zainteresowanych stron, że właściwy system zarządzania środowiskowego został wdrożony.

Zarządzanie środowiskowe obejmuje szeroki zakres zagadnień włączając te, które wpływają na strategię i konkurencyjność.

Norma oparta jest na założeniu, że organizacja będzie okresowo przeglądać i oceniać s.z.ś. w celu identyfikowania możliwości doskonalenia i ich wdrożenia.

Skala, zakres oraz ramy czasowe procesu ciągłego doskonalenia są określane przez organizacje z uwzględnieniem warunków ekonomicznych i innych.

Oczekuje się, że udoskonalenia w s.z.ś. doprowadzają do dalszej poprawy efektów działalności środowiskowej.

Zarządzanie środowiskowe - to działanie na rzecz ciągłego minimalizowania negatywnego i zwiększania pozytywnego wpływu na środowisko, które jest naszą i wspólna sprawą.

Maksymalne efekty przy minimalnych kosztach i nakładach.

Systematyczne działania w tym zakresie norma nazywa zarządzaniem środowiskowym.

System zarządzania środowiskowego ( EMS - ogólna nazwa, dwa najpopularniejsze to ISO 14001, EMAS - nazwa właściwa dla rozporządzenia UE, w wyniku którego rozszerzone wymagania ), to:

Część systemu zarządzania organizacji, wykorzystywana do opracowania i wdrożenia jej polityki środowiskowej i zarządzania jej aspektami środowiskowymi.

Zarządzanie zanieczyszczeniami - przepisy prawne zmuszają do tego firmę

( tu masz do narysowania rysunek)

Planowanie

• dopóki nie znamy celu, nie mamy pewności, że nasze zadanie jest sensowne

MISJA ORGANIZACJI

POLITYKA elementy środowiskowe muszą

CELE być widoczne w tych obszarach

ZADANIA

Cele postanowione przez kierownictwo należy przełożyć na poszczególne szczeble organizacji. Cele powinny być dostosowane do zanieczyszczającego się otoczenia.

Cele strategiczne (polityka)

Cele operacyjne (procesy)

Cele funkcjonalne (stanowiska)

Najpierw analizujemy stan obecny, potem wyznaczamy mierzalne cele, delegujemy zadania, przekazujemy wiedzę i zasoby pracownikom, tworzymy procedury działania tam, gdzie to potrzebne; przygotowujemy się do nieoczekiwanych zdarzeń, oceniamy stopień spełnienia celów, identyfikujemy i usuwamy błędy w działaniu, kontrolujemy i doskonalimy całość.

+NEN ISO 14001 : 2005

jest to polska norma, która powstała na bazie normy europejskiej, została stworzona przez międzynarodowy komitet normalizacyjny

Zastępuje: PN - EN ISO 14001:2005 (U - norma uznaniowa*)

Zaleca się ją do wykorzystania, ale nie ma jeszcze jej tłumaczenia- jest tylko okładka w j. Polskim a cała reszta w języku oryginalnym dla normy.

*jest to norma, która jest w innych krajach, a w Polsce nie ma jeszcze tłumaczenia

Definicje:

• Środowisko - otoczenie, w którym działa organizacja, z uwzgl. powietrza, wody, ziemi, zasobów naturalnych, flory, fauny, ludzi i ich wzajemnych zależności.

- w tym kontekście pojęcie otoczenia rozciąga się od wnętrza organizacji do systemu globalnego w normie BS 7755 - powietrze, woda, ziemia i zużycie mediów to aspekty, które charakteryzuje otoczenie.

• wpływ na środowisko - każda zmiana w środowisku, zarówno niekorzystna jak i korzystna, która w całości lub częściowo jest spowodowana aspektami środowiskowymi organizacji.

• Efekty działalności środowiskowej - możliwe do zmierzenia wyniki zarządzania przez organizację swoimi aspektami środowiskowymi

W kontekście s.z.ś wyniki mogą być mierzone w odniesieniu do polityki środowiskowej organizacji, celów środowiskowych, zadań środow., i innych wymagań dotyczących efektów działalności środ.

Wyniki oddziaływania organizacji należy odnieść do zadań, polityki środowiskowej.

• Strona zainteresowana - osoba lub grupa związana z efektami działalności środowiskowej organizacji, albo na których mają wpływ efekty tej działalności.

Rys. stron zainteresowanych

partnerzy handlowi

klienci społeczność lokalna

grupy nacisku PRZEDSIĘBIORSTWO pracownicy

media inwestorzy

ubezpieczyciele

Formułując cele środowiskowe muszą one realizować wymagania wszystkich tych stron.

Norma ISO 14001 nie ustanawia bezwzględnych wymagań co do działalności środowiskowej ( wyników ) ponad zobowiązanie się polityce:

• do działania zgodnie z odpowiednimi przepisami prawnymi i regulującymi

• do ciągłego doskonalenia

UWAGA:

1. dlatego też dwie organizacje prowadzące podobną działalność i mające równe wyniki działalności środowiskowej, obie mają spełniać wymagania normy

2. przyjęcie normy nie gwarantuje wyników środowiskowych

3. norma opiera się na wspólnych z systemami jakości zasadach systemu zarządzania

Norma ISO 14001

• zawiera tylko te wymagania, które mogą być w sposób obiektywny auditowane dla celów certyfikacji ( rejestracji ) i/lub składania deklaracji

• w celu osiągnięcia celów środowiskowych zaleca, aby system zarządzania zachęcał organizacje do rozważenia zastosowania najlepszych dostępnych technologii, tam gdzie jest to właściwe i ekonomicznie uzasadnione ( BAT NEEC) i ciągłe doskonalenie, np. zmiana technologii

• zaleca uwzględnienie rachunku ekonomicznego przy wdrażaniu zasad BAT NEEC - auditor nie ma prawa do nacisku na firmę, by stosowała określoną technologię, to firma decyduje

Opiera się na wspólnych z systemem jakości zasadach systemu zarządzania przy czym systemy zarządzania jakością zajmują się potrzebami klienta, a systemy zarządzania środowiskowego odnoszą się do potrzeb szerokiego grona, stron zainteresowanych oraz wyrażają potrzeby społeczeństwa w zakresie ochrony środowiska.

Wymagania dla poszczególnych punktów:

1. Wymagania ogólne - ISO 14001

Organizacja powinna ( tak jak w 9001 ):

• Ustanowić

• Udokumentować

• Wdrożyć

• Utrzymywać ( co najmniej 3 m-ce zanim wdroży system )

• Ciągle doskonalić s.z.ś.

oraz

• Określić jak będzie spełniać te wymagania

• Określić i udokumentować zakres systemu zarządzania śodowiskowego

Organizacja - spółka, firma, przedsiębiorstwo, organ władzy lub instytucja albo jakakolwiek część lub kombinacja, samodzielna lub nie, publiczna lub prywatna, o własnych zadaniach i administracji.

Uwaga: w organizacjach, w których działa więcej niż 1 jednostka, pojedyncza jednostka może być zdefiniowana jako organizacja.

ISO 14004:2004

A1. Wymagania ogólne

• Aby ustanowić system, trzeba dokonać przeglądu oddziaływań

Obszar przeglądu:

-identyfikacja aspektów środowiskowych, łącznie z tymi, które są związane z normalnymi warunkami działania, np. uruchomienia anormalnymi warunkami obejmującymi uruchomienie, zatrzymanie oraz sytuacje niebezpieczne i awarie

-identyfikacja mających zastosowanie wymagań prawnych i innych, do których spełnienia organizacja się zobowiązała

-sprawdzenie istniejących praktyk i procedur zarządzania środowiskowego, łącznie z działaniami związanymi z zaopatrzeniem i zawieraniem umów

-ocena poprzednich sytuacji niebezpiecznych i awarii

Narzędzia i metody przeprowadzenia przeglądu:

• Listy kontrolne

• Wywiady

• Bezpośrednie kontrole i pomiary

• Wyniki poprzednich auditów

• Wyniki innych przeglądów

---