Wpływ układu autonomicznego na narządy wewnętrzne

Efektor

Część współczulna

Część przywspółczulna

rec.

odpowiedź

odpowiedź

Oko

m. zwieracz źrenicy

α1

skurcz

---

m. rozwieracz źrenicy

---

---

skurcz

m. rzęskowy

β2

skurcz (akomodacja)

rozkurcz (akomodacja)

Serce

węzeł zatokowo-przedsionkowy

β1, β2

przyśpieszenie rytmu

zwolnienie rytmu

przedsionki

β1, β2

kurczliwości

i prędkości przewodzenia

kurczliwości

i prędkości przewodzenia

węzeł przedsionkowo-komorowy

β1, β2

przyśpieszenie rytmu

prędkości przewodzenia

komory

β1, β2

kurczliwości

i prędkości przewodzenia

kurczliwości

i prędkości przewodzenia

Tętnice

wieńcowe

α1, α2

β2

zwężenie

rozszerzenie

zwężenie

---

skórne

α1, α2

zwężenie

rozszerzenie

mięśniowe

α1

β2

zwężenie

rozszerzenie

rozszerzenie

---

mózgowe

α1

zwężenie

rozszerzenie

płucne

α1

β2

zwężenie

rozszerzenie

rozszerzenie

---

trzewne, nerkowe

α1, α2

β1, β2

zwężenie

rozszerzenie

---

---

Oskrzela

β2

rozszerzenie

zwężenie

gruczoły oskrzelowe

α1

β2

zahamowanie pobudzenie

pobudzenie

Żyły

α1

β2

zwężenie

rozszerzenie

---

---

Żołądek

perystaltyka i tonus

α1, α2

β2

zmniejszenie

wzrost

zwieracze

α1

skurcz

rozkurcz

wydzielanie soku

hamowanie

pobudzenie

Jelito

perystaltyka i tonus

α1, α2

β1, β2

zmniejszenie

wzrost

zwieracze

α1

skurcz

rozkurcz

wydzielanie soku

α2

hamowanie

pobudzenie

pęcherzyk i drogi zółciowe

β2

rozkurcz

skurcz

Nerki

wchłanianie zwrotne

wzrost

---

renina

β2

wzrost

---

Pęcherz moczowy

m. wypieracz moczu

β2

rozkurcz

skurcz

m. zwieracz wewnętrzny cewki

α1

skurcz

rozkurcz

Moczowód

perystaltyka i tonus

α1

wzrost

wzrost

Macica

α1

β2

ciężarna: skurcz

nieciężarna: rozkurcz

zmienny wpływ

Narządy płciowe

α1

wytrysk nasienia

erekcja

Skóra

mięśnie napinające włosów

α1

skurcz

---

gruczoły potowe

α1

słaby wzrost pocenia

uogólnione pocenie

Torebka śledziony

α1

β2

skurcz

rozkurcz

---

---

Rdzeń nadnerczy

Nikotynowe

---

wydzielanie noradrenaliny

i adrenaliny

Wątroba

α1

β2

glikogenoliza

glikoneogeneza

wzrost syntezy glikogenu

wzrost syntezy glikogenu

Trzustka

wydzielanie zewnętrzne

zmniejszenie

zwiększenie

wydzielanie insuliny glukagonu

α2

β2

zmniejszenie

zwiększenie

zwiększenie

---

Adipocyty

α12, β3

lipoliza

---

Ślinianki

α1

β2

wydzielanie gęstej śliny

wydzielanie amylazy

obfite wydzielanie wody

Gruczoły łzowe

wydzielanie

wydzielanie

Gruczoły śluzowe nosogardzieli

---

---

wydzielanie

Szyszynka

β

wydzielanie i synteza melatoniny

---