Wpływ układu autonomicznego na narządy wewnętrzne
Efektor |
Część współczulna |
Część przywspółczulna |
|
|
rec. |
odpowiedź |
odpowiedź |
Oko m. zwieracz źrenicy |
α1 |
skurcz |
--- |
m. rozwieracz źrenicy |
--- |
--- |
skurcz |
m. rzęskowy |
β2 |
skurcz (akomodacja) |
rozkurcz (akomodacja) |
Serce |
|
|
|
węzeł zatokowo-przedsionkowy |
β1, β2
|
przyśpieszenie rytmu |
zwolnienie rytmu |
przedsionki |
β1, β2 |
↑ kurczliwości i prędkości przewodzenia |
↓ kurczliwości i prędkości przewodzenia |
węzeł przedsionkowo-komorowy |
β1, β2 |
przyśpieszenie rytmu |
↓ prędkości przewodzenia |
komory |
β1, β2 |
↑ kurczliwości i prędkości przewodzenia |
↓ kurczliwości i prędkości przewodzenia |
Tętnice |
|
|
|
wieńcowe |
α1, α2 β2 |
zwężenie rozszerzenie |
zwężenie --- |
skórne |
α1, α2 |
zwężenie |
rozszerzenie |
mięśniowe |
α1 β2 |
zwężenie rozszerzenie |
rozszerzenie --- |
mózgowe |
α1 |
zwężenie |
rozszerzenie |
płucne |
α1 β2 |
zwężenie rozszerzenie |
rozszerzenie --- |
trzewne, nerkowe |
α1, α2 β1, β2 |
zwężenie rozszerzenie |
--- --- |
Oskrzela |
β2 |
rozszerzenie |
zwężenie |
gruczoły oskrzelowe |
α1 β2 |
zahamowanie pobudzenie |
pobudzenie |
Żyły |
α1 β2 |
zwężenie rozszerzenie |
--- --- |
Żołądek |
|
|
|
perystaltyka i tonus |
α1, α2 β2 |
zmniejszenie |
wzrost |
zwieracze |
α1 |
skurcz |
rozkurcz |
wydzielanie soku |
|
hamowanie |
pobudzenie |
Jelito |
|
|
|
perystaltyka i tonus |
α1, α2 β1, β2 |
zmniejszenie |
wzrost |
zwieracze |
α1 |
skurcz |
rozkurcz |
wydzielanie soku |
α2 |
hamowanie |
pobudzenie |
pęcherzyk i drogi zółciowe |
β2 |
rozkurcz |
skurcz |
Nerki |
|
|
|
wchłanianie zwrotne |
|
wzrost |
--- |
renina |
β2 |
wzrost |
--- |
Pęcherz moczowy |
|
|
|
m. wypieracz moczu |
β2 |
rozkurcz |
skurcz |
m. zwieracz wewnętrzny cewki |
α1 |
skurcz |
rozkurcz |
Moczowód |
|
|
|
perystaltyka i tonus |
α1 |
wzrost |
wzrost |
Macica |
α1 β2 |
ciężarna: skurcz nieciężarna: rozkurcz |
|
Narządy płciowe |
α1 |
wytrysk nasienia |
erekcja |
Skóra |
|
|
|
mięśnie napinające włosów |
α1 |
skurcz |
--- |
gruczoły potowe |
α1 |
słaby wzrost pocenia |
uogólnione pocenie |
Torebka śledziony |
α1 β2 |
skurcz rozkurcz |
--- --- |
Rdzeń nadnerczy |
Nikotynowe |
--- |
wydzielanie noradrenaliny i adrenaliny |
Wątroba |
α1 β2 |
glikogenoliza glikoneogeneza |
wzrost syntezy glikogenu wzrost syntezy glikogenu |
Trzustka |
|
|
|
wydzielanie zewnętrzne |
|
zmniejszenie |
zwiększenie |
wydzielanie insuliny glukagonu |
α2 β2 |
zmniejszenie zwiększenie |
zwiększenie --- |
Adipocyty |
α1,β2, β3 |
lipoliza |
--- |
Ślinianki |
α1 β2 |
wydzielanie gęstej śliny wydzielanie amylazy |
obfite wydzielanie wody
|
Gruczoły łzowe |
|
wydzielanie |
wydzielanie |
Gruczoły śluzowe nosogardzieli |
--- |
--- |
wydzielanie |
Szyszynka |
β |
wydzielanie i synteza melatoniny |
--- |