Politechnika Gdańska Wydział Budownictwa Wodnego

Alkacymetria-obejmuje ilościowe oznaczenie kwasów i zasad w roztworach W przypadku oznaczania kwasowości badany roztwór miareczkujemy roztworem zasady o ściśle określonym stężeniu. Podobnie roztwór zasady o nieznanym stężeniu miareczkujemy roztworem kwasu o znanym stężeniu. Podstawą reakcji alkacymetrycznych jest reakcja zobojętniania, która zachodzi pomiędzy kwasem i zasadą: NaOH + HCL = NaCL +H₂O

Zasadowość jest miarą zawartości w nich jonów wodorowęglanowych, węglanowych, wodorotlenowych i innych, które posiadają zdolność wiązania jonów wodorowych. Zasadowość oznacza się przez miareczkowanie próbki badanego roztworu, roztworem mocnego kwasu, początkowo wobec fenoloftaleiny jako wskaźnika a następnie wobec oranżu metylowego. W zależności od pH wyróżniamy:

-zasadowość mineralną gdy pH jest powyżej 8,3. Jest spowodowana obecnością jonów wodorotlenowych i węglanowych. Te zasadowość oznacza się przez miareczkowanie próbki silnym kwasem wobec fenoloftaleiny do pH 8,3.

- zasadowość ogólna- pH próbki jest większe od 4,5. Jest powodowana obecnością jonów wodorotlenowych, węglanowych i wodorowęglanowych . Oznacza się ją przez miareczkowanie próbki silnym kwasem wobec oranżu metylowego do pH 4,5. (po dodaniu oranżu metylowego próbka zabarwia się na słomkowo - żółty kolor)

Wykonanie oznaczenia. W kolbie umieszczamy 100 cm³ badanej próbki, następnie dodajemy kilka kropel fenoloftaleiny i w przypadku różowego zabarwienia miareczkujemy próbkę 0,1 n roztworem kwasu solnego do zaniku zabarwienia. Użytą objętość kwasu zapisujemy jako V_m. Następnie do tej samej próbki dodajemy oranżu metylowego i miareczkujemy roztworem kwasu solnego 0,1 n do pierwszej zmiany barwy z żółtej na pomarańczową. Łączną objętość zużytego kwasu oznaczamy jako V_og Obliczeń dokonujemy według wzorów: Z_min= (V_m 0,1 1000)/ V; Z_og= (V_og 0,1 1000)/V, gdzie V to objętość badanej próbki w {cm³)

Kwasowość jest powodowana obecnością kwasów (organicznych i nieorganicznych) a także soli ulegających hydrolizie. Jeśli pH badanej próbki jest mniejsze od 4,5 to jest w niej zarówno kwasowość mineralna (spowodowana występowaniem mocnych kwasów) jak i ogólna (wywołana obecnością kwasów i hydrolizą soli słabych zasad). Natomiast dla pH w przedziale pH od 4,5-8,3 określamy w niej kwasowość ogólną.

- kwasowość ogólną - miareczkujemy kwasy zawarte w próbce mianowanym wodorotlenkiem sodu do pH 8,3 wobec fenoloftaleiny,

- kwasowość mineralna - miareczkujemy kwasy mineralne zawarte w próbce roztworem NaOH do pH 4,5 wobec oranżu metylowego.

Wykonanie oznaczenia. W kolbie umieszczamy 100 cm³ badanego roztworu i dodajemy oranż metylowy i dodajemy 0,05n roztwór wodorotlenku sodu do pierwszej zmiany barwy z różowego na słomkowo-żółty. Zużytą objętość zapisujemy jako V_min. Następnie do tej samej próbki dodajemy fenoloftaleinę i miareczkujemy 0,05n roztworem NaOH do uzyskania różowej barwy utrzymującej się przez dłuższy czas. Łączną zużytą objętość zapisujemy jako V_org. Kwasowość obliczamy według wzoru: Kw_min= (V_min 0,05 1000)/V

Na laboratoriach dostałem próbkę nr 5. Próbka po dodaniu fenoloftaleiny nie zmieniła barwy natomiast po dodaniu oranżu metylowego zmieniła barwę na słomkowo - żółtą, co oznacza że jej pH znajdowało się w przedziale 4,5-8,3 a więc dla badanej próbki należało wyznaczyć zasadowość ogólną oraz kwasowość ogólną.

	Zasadowość ogólna		Z_og= (V_og 0,1 1000)/ V
	(dodajemy 0,1n HCL)

	V[cm3]	V_{og [cm3]}	Z_og[mval/dm3]
	100	8,8	8,8
	100	8,6	8,6
średnia:		8,7	8,7




	Kwasowość ogólna		Kw_org= (V_org 0,05 1000)/V
	(dodajemy 0,05n NaOH)

	V[cm3]	V_{og [cm3]}	Kw_org[mval/dm3]
	100	4,5	2,25

średnia:		4,5	2,25