Konflikty interpersonalne i międzygrupowe. Różne poziomy konfliktu

Literatura:

Chełpa S., Witkowski T. (1999) Psychologia konfliktu. Wrocław. Biblioteka Moderatora

WARSTWY KONFLIKTU

Diagram Kwadratu, Trójkąta i Koła pokazuje trzy warstwy konfliktu.

I. Gdy główny nacisk położony jest na spór i interesy, proces skoncentrowany jest na warunkach bycia i poczucia się słyszanym i uznanym.

II. Ukryty konflikt często określa się przez konflikt praw obu stron.

By rozwiązać ukryty konflikt trzeba w pierwszej kolejności przybrać postawę „przyzwalającą” na rozwiązanie konfliktu. Może to być trudne, bo wpierw trzeba stawić czoła i przezwyciężyć emocje związane z problemem.

Uogólnienie takie jak „tacy jak ty!” może być oparte na stereotypach i uprzedzeniach. Zależnie od kontekstu, słowa „tacy” i „ty” mogą być symptomami „izmów”: rasizmu, seksizmu, szowinizmu, antysemityzmu lub głęboko zakorzenionego konfliktu.

III. Głęboko zakorzeniony konflikt, jak sama nazwa wskazuje, jest wielokrotnie zapętlony i zwykle ukryty pod powierzchnią. Jego istnienie jest pożywką przyszłych konfliktów.

Początki głęboko zakorzenionego konfliktu mogą sięgać wstecz rok, pokolenia, lub wieki. Może sięgać w przeszłość tak daleko, że ludzie z trudnością będą mogli podać wytłumaczenie dlaczego wierzą w to co wierzą i dlaczego czują w ten, a nie inny sposób. Ich odpowiedzią będzie prawdopodobnie „Tak po prostu jest”.

Głęboko zakorzeniony konflikt może być barierą powstrzymującą strony przed jakimkolwiek przybliżeniem się. Nie potrafią sobie bowiem poradzić z emocjami i uczuciami mającymi związek z konfliktem..

Pracując z głęboko zakorzenionym konfliktem uderzamy bezpośrednio w tożsamość stron. Jest to powód dla którego proces ten nazywany jest „transformującym”.

Stawanie się Neutralną „Trzecią” Stroną konfliktu, pomaganie innym w rozwiązywaniu konfliktów wymaga dużego zaangażowania i dużo energii.

Neutralna Trzecia Strona konfliktu:

• Kieruje procesem

• Zachęca obie strony

• Utrzymuje równowagę pomiędzy stronami

Asystowanie ludziom rozwiązującym swoje konflikty jest sprawą bardzo poważną i delikatną, zwłaszcza gdy otwierają się obszary emocji - złości, strachu, frustracji.

Słuchając uważnie, Neutralny może wyciągnąć głęboko zakorzenione problemy na wierzch. Ktoś kto się przysłuchuje, zachęca strony do wysłuchiwania siebie nawzajem. Słuchając, zapraszamy innych do współpracy. Neutralny ustala ton prowadzonej dyskusji i staje się wzorem sposobu komunikowania.

Nie jest sędzią ani doradcą

Czasem strony domagać się będą by Strona Neutralna osądziła kto ma racje, lub podała rozwiązanie jakiegoś problemu. Trzeba odmawiać pełnienia takiej roli.

Neutralny odpowiada za proces, nie za rozwiązanie

powinien powstrzymywać się od podawania rozwiązań i „skrótów”, nawet gdy są one oczywiste (przynajmniej dla osoby patrzącej z zewnątrz sprawy). To strony muszą zapewnić swoje własne rozwiązanie. Podkreślając i koncentrując się na punktach styczności i porozumienia Neutralny pomaga stronom szukać dla siebie rozwiązanie. Koncentrowanie się na konstruktywnych aspektach nie oznacza unikania problemów, oznacza raczej szukanie sposobów na ich rozwiązanie.

Barbara Weigl, APS 2005, Konflikt, stereotypy, uprzedzenia - fakultet

2

Społeczne normy i instytucje oraz prawa

Porozumienie

Warstwa 1 -Spór

SYSTEM SPRAWIEDLIWOŚCI

(oparty na prawie)

Alternatywne rozwiązanie sporów

Strona

Strona

MEDIACJE OPARTE NA

INTERESACH

Warstwa 2 -Ukryty Konflikt

Strona

Strona

Interesy

Rozwiązanie

Społeczne normy i instytucje

Warstwa 3 - Ukryty i głęboko zakorzeniony konflikt

OPARTE NA KONFLIKTACH WYNIKAJĄCYCH Z TOŻSAMOŚCI

Odpowiedzi

Nastawienie

Pojednanie

„izmy”

Tożsamość

Reakcje

Godność

Szacunek

Zaufanie

• Obejmujący wszystkich

• Bez barier

• Nie oparty na sporze

• Skoncentrowany nad konstruktywnym zagadnieniem

• Otwarte pytania (np.: „Kto jeszcze powinien się tu znaleźć?”)

PROCES GROMADZENIA

---