Grafika komputerowa
26.09.2010 wykład 1
Mapa - pojęcie
Cechy map
- odzwierciedla rozmieszczenie obiektów i zjawisk - obraz przestrzeni
- odzwierciedla fragment rzeczywistości
- zbiór znaków
- zawiera informacje jej funkcją jest przekazywanie informacji
- źródło danych
Klasyfikacja map
Treść, skala, przedstawiany obszar geograficzny, forma prezentacji, sposób wykorzystania
Podział zw. Na treść
Mapy ogólnogeograficzne - charakterystyka obszaru, prezentacja najważniejszych elementów krajobrazu np. ukształtowanie terenu, wód, pokrycia, osiedli, linii komunikacyjnych
- mapa topograficzna (mapa ogólna) - szczegółowe przedstawienie terenu mapy w mniejszych skalach
Mapy tematyczne - prezentują wybrane zagadnienia fizycznogeograficzne i społeczno gospodarcze. Treść podkładowa - ukształtowanie terenu, wody elementy sieci osadniczej
- mapy przyrodnicze - klasyfikacja odpowiednia do wyróżnionych komponentów środowiska naturalnego. Mapy geologiczne, geomorfologiczne, glebowe
- mapy społeczno - gospodarcze - mapy osadnictwa mapy gospodarcze
- mapy geologiczno - inżynierskie - elementy przyrodnicze i społeczno - gospodarcze
Podział zw. na skale
Dobór skali mapy zależy od jej przeznaczenia oraz od stopnia przestrzennego zróżnicowania przedstawionej treści
1:5 000 - 1:10 000 - plany
1:10 000 - 1:25 000 - poziom jednostek samorządowych stopnia podstawowego (miasta gminy) opracowywanie studium uwarunkowań kierunków zagospodarowania przestrzennego
1:50 000 - plan przestrzenny zagospodarowania poziom regionalny
1:300 000 - 1:500 000 - 1:1 000 000 - koncepcja polityki przestrzennego zagospodarowania kraju.
Kryterium skali
- mapy wielkoskalowe do 1:200 000 ( mapy topograficzne, mapy tematyczne)
- mapy średnioskalowe od 1:200 000 do 1:1 000 000
- mapy małoskalowe powyżej 1:1 000 0000
W geodezji i urbanistyce
- Mapy wielkoskalowe 1:10 000
- mapy małoskalowe 1:100 000
Plan kartograficzny - obraz niewielkiego fragmentu powierzchni ziemi. Obszar ten może być traktowany jako powierzchnia płaska. Nie występują zniekształcenia. Skale większe od 1:10 000. plan to też kartograficzne przedstawienie miasta.
1:5 000 miasta duże
1:1 000 miasta małe, tereny podmiejskie, wsi będące siedzibami gmin
24.10.2010
Wykład 3
GIS - system informacji geograficznej - systemy pozyskiwania, korygowania, przetwarzania analiz i udostępniania danych zawierających informacje przestrzenne i opisowe.
BDT - Baza Danych Topograficznych - system gromadzenia udostępniania i zarządzania danymi topograficznymi.
Generalizacja kartograficzna - celowe uproszczenie przedstawionych na mapie obiektów i zjawisk.
Minimalna wielkość znaków zależy od ich kształtu i stopnia złożoności
- ciągła linia 0,1 mm
- kropka 0,2 mm
- kwadrat 0,5 mm
- sygnatury 2-3 mm
- kontury powierzchni 2-10 mm²
- pismo 1,3 mm
Barwa kartograficzna - jest środkiem wyrazu decydującym o atrakcyjności graficznej map.
Elementy mapy topograficznej
- skala mapy - określa zakres szczegółowości i sposób ujęcia treści. Mapy topograficzne 1;10 000 - 1;100 000
- punkty osnowy geodezyjnej - sieć punktów o dokładanie ustalonym położeniu i wysokości.
- nomenklatura map - system oznaczeń który tworzy nazwa i godło. Nazwa pochodzi od największej miejscowości obszaru a godło to symbol liczbowy lub liczbowo literowy identyfikujący arkusz i określający jego położenie względem innych arkuszy mapy.
- siatka topograficzna - współrzędne prostokątne płaskie (odległość w km)
- treść mapy - zabudowa, koleje i drogi, obiekty gospodarcze, wody, granice państwowe i administracyjne, rzeźba terenu, napisy.
- elementy poza ramkowe - skala, podziałka, legenda
14.11.2010
Wykład 4
Barwy dzieli się na
- achromatyczne - niekolorowe - czerń i odcienie szarości, różnią się jasnością.
- chromatyczne - różniące się kolorem, jasnością i nasyceniem.
- kolor - zwany tonem, odcieniem chromatyczności określa długość fali świetlnej
odbieranej jako wrażenie barwy. Umożliwia poglądowe
przedstawienie obiektów i zjawisk na mapach pozwala na
ich grupowanie i hierarchiczne uporządkowanie
- jasność - określana jako walor jest cechą barwy, pozwala ocenić czy dana
powierzchnia wydaję się bardziej lub mniej jasna
- nasycenie - intensywność soczystość koloru określa stopień czystości barwy
i zawartej w niej koloru umożliwia tworzenie wrażenia podziału mapy na płaszczyźnie
RGB - R - czerwone, G - zielony, B - niebieski używany do interpretowania i operowania barwami w pracy z monitorem, skanerem i aparatem cyfrowym.
CMY - C - zielonkawo-niebieska, M - purpurowa, Y - żółta - służy do mieszania barw w przypadku ciał fizycznych (farby drukarskie)
CMYK - CMY + K czyli barwa czarna - stosowany w kartografii.
28.11.2010
Wykład 5
Zmienne natężenia środowiska
- jasność - pozwala ocenić czy dana powierzchnia wydaje się bardziej lub mniej szara. Wzorcem jest skala szarości. Prezentacja danych na poziomie porządkowym.
- ziarnistość - pokazuje zróżnicowanie
- kolor - służy głównie do przedstawienia cech na poziomie jakościowym może zostać użyty do przedstawienia porządku
- orientacja - określa kierunek. Stosuje się do w odniesieniu do znaków punktowych. Wykorzystywany na poziomie jakościowym do oznaczenia różnych obiektów o tym samym kształcie
- wymiary płaszczyzny
- kształt - zarys koła, kwadratu, trójkąta - pozwala na zróżnicowanie znaków w odniesieniu punktowym. Wykorzystywany na poziomie jakościowym.
- wielkość - przekaz danych ilościowych stosowana do przedstawienia zagadnień odnoszących się do punktu np. wielkość produkcji lub powierzchni np. wielkość produkcji wd. Województw.
Zasady konstrukcji systemu znaków
Forma graficzna powinna odzwierciedlać charakterystyczne cechy przedstawianych obiektów i zjawisk czyli podobieństwa i różnice między nimi oraz hierarchię ich ważności. Z drugiej strony forma graficzna powinna być dostosowana do ograniczeń, wartości, percepcji wizualnej.
Podstawowe zasady konstrukcji znaków na mapach
- zasada czytelności i rozróżnialności znaków - aby znaki napisy na mapie były czytelne i rozróżnialne muszą mieć wystarczająca wielkość.
- linia ciągła 0,1 mm
- kropka 0,2 mmm
- wypełniony kwadrat 0,4 mm
- bardziej złożone sygnatury 2-3 mm²
- najmniejsze kontury powierzchni 2-10 mm²
- rozróżnialność - dotyczy poszczególnych kategorii znaków
- punktowych - barwa, kształt
-liniowych - barwa
- powierzchniowych - barwa, deseń
- dostateczna widoczność - zastosowanie znaków poglądowych, kojarzących się z przedstawianymi obiektami ułatwia czytanie mapy, pozwala szybko rozpoznawać znaki bez użycia legendy mapy. Zachowuje się podobieństwa znaków stosując odpowiedni kształt (np. sygnatura pomnika), barwy (np. zieleń dla lasów), deseń ( np. krzyżyki dla cmentarzu).
- zasada hierarchicznego uporządkowania znaków - zróżnicowanie hierarchiczne wagi optycznej ma na celu uwypuklenie najważniejszych elementów treści mapy. Obiekty i zjawiska wyróżniające się wielkością, znaczeniem i gęstościom powinny się na mapie wyróżniać i być odczytywane w pierwszej kolejności.
- zasada logicznego grupowania znaków - stosowana na mapach o dużej liczbie wyróżnień (np. mapy gospodarcze) umożliwia wizualną selekcję poszczególnych kategorii treści przez logiczne grupowanie znaków tak aby poszczególnym kategoriom treści były przyporządkowane odpowiednie graficzne kategorie znaków np. przemysł przetwórczy różnobarwnymi sygnaturami kołowymi.
- zasada równowagi graficznej - osiągnięcie równowagi graficznej przez jednakową statyczność obrazu, walory plastyczne, odpowiednia gęstość treści, zachowanie jednolitego stylu i równowagi w doborze kształtu barwy i wielkości znaków.
Napisy na mapach
- nazwy własne obiektów geograficznych pozwalające na identyfikacje przedstawionych za pomocą znaków obiektów i zjawisk
- napisy objaśniające - dotyczące jakościowych cech obiektów które nie są przedstawiane za pomocą znaków umownych występują w postaci skrótów np. kop. Kopalnia
- liczbowe charakterystyki obiektów np. wysokości szczytów
Nazwy geograficzne
- oficjalne - zwane urzędowymi są zatwierdzane przez organ nazewniczy danego kraju i stosowane na jego obszarze
- nieoficjalne - potoczne nazwy np. nazwy osiedli
Krój pisma - określa jego wygląd i budowę - jednoelementowy - jednolita grubość liter, dwuelementowy
Wielkość liter
Punkt typograficzny - najmniejsza jednostka wielkości pisma 0,376 mm
Minimalna wysokość pisma na tle barwnym - 6pkt obecnie 4,5 pkt. Na mapach przewidzianych do oglądania na monitorze - 11 pkt
12.12.2010 Wykład
Metoda - sposób postępowania prowadzący do złożonego celu.
Dane statystyczne - absolutne (liczba ludności) , względne (liczba osób na km²)
Metody prezentacji
- ilościowe
Metoda kropkowa - kropka odpowiada pewnej liczbie lub wartości obiektów (np. 1000 ton cukru)
Metoda kartogramu - na mapie wyróżnione są pola pokryte barwą lub odcieniem zgodnie z legendą - wyraża wartości względne np. gęstość zaludnienia, plony, hodowlę przyrost naturalny.
Pola o podobnych wartościach oznacza się jednakową barwą lub odcieniem szarości. Dane odnoszące się do podziału przestrzennego grupuje się w klasy.
Metoda izolinii - linie na mapie łączące punkty o jednakowej wartości liczbowej prezentowanego zjawiska np. izotermy i izobary, ukształtowanie terenu
Metoda kartodiagramu - to mapy na których wielkość zjawiska przedstawia się za pomocą wykresów lub diagramów odnosi się do punktu (liczba ludności miast), powierzchni (zbiory wd. Województw),linii (przewozy kolejowe)
- jakościowe
Metoda sygnatur - znaki symbolizujące różne obiekty np. punkt geodezyjny, rzeki. Wyróżnia się - sygnatury geometryczne, symboliczne, obrazkowe, literowe
Piktogramy - systemy informacji stosowane w budynkach użyteczności publicznej
Chorochromatyczna - mają odniesienie powierzchniowe. Różnica pomiędzy nimi polega na sposobie klasyfikacji przedstawionego na mapie obszaru.
Metoda zasięgów - stosowanie odpowiednich środków graficznych jeśli na mapie prezentowane są obszary nakładające się. Rodzaje zasięg liniowy, sygnaturowy, opisowy
Generalizacja
Czynniki generalizacji
- przeznaczenie temat mapy - dobór obiektów na mapie powinien być dostosowany do przeznaczenia i tematu mapy np. sieć drogowa w atlasie samochodowym powinna być szczegółowa
- skala
- forma prezentacji - pomijanie obiektów mniej ważnych np. wyznaczenie mniejszej liczby klas
- specyfika przedstawionego obszaru - uwypuklenie charakterystycznych cech przedstawionego obszaru np. niewielkie jezioro na obszarze półpustynnym powinno być pokazane nawet na mapie w małej skali.
- rodzaj i jakość danych źródłowych - uwarunkowany szczegółowości dostępnych danych
- możliwość percepcji obrazu kartograficznego - przygotowanie odbiorcy do czytania i rozumienia mapy warunki w jakich mapa jest czytana oraz jakość druku.
Rodzaje generalizacji
- wybór obiektów - ograniczanie treści mapy do elementów niezbędnych punktu widzenia przeznaczenia, tematu i skali oraz tych które uwzględniają charakter przedstawianego obszaru
- uogólnienie charakterystyk jakościowych i ilościowych - zmniejszanie stopnia zróżnicowania przedstawionych obiektów i zjawisk.
- zmiana formy prezentacji - zastępowanie znaków powierzchniowych o istotnym znaczeniu znakami punktowymi lub linowymi np. drogi, rzeki, miejscowości.
- uproszczenie linii i konturów - uproszczenie przebiegu znaków liniowych oraz konturów przedstawianych powierzchni np. uproszczenie niewielkich zakrętów rzek.
5