LEKI STOSOWANE W CHOROBACH UKŁADU POKARMOWEGO

1. Leki wpływające na wydzielanie soku żołądkowego:

a) leki p/histaminowe:

• działają antagonistycznie na receptory histaminowe (H₂) hamując względnie wybiórczo wydzielanie soku żołądkowego (kwasu solnego i pepsyny)

• działają leczniczo w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy

• preparaty:

• Cymetydyna - Cimetidinum (Altramet, Tagamet, Histodil)

• Ranitydyna - Ranigast, Zantac, Ranital, Raniberl

• Famotydyna - Famotidine (Fagastin, Famogast, Quamatel, Ulfamid)

b) inhibitory pompy protonowej:

• jest to nowa grupa leków hamujących transport czynny jonu wodorowego do światła żołądka

• istota ich działania polega na nieodwracalnej inaktywacji H+/K+, ATP-azy

• w wyniku tego dochodzi do proporcjonalnego do dawki zahamowania wydzielania soku żołądkowego (głównie kwasu solnego) bez zmniejszania wydzielania pepsyny i objętości soku żołądkowego

• działania niepożądane:

• biegunki

• bóle i zawroty głowy

• nudności wzdęcia

• nadwrażliwość na światło słoneczne

• preparaty:

• Polprazol (Losec, Prazol)

• Controloc

• Lanzul

c) środki zobojętniające kwas solny:

• wodorowęglan sodowy - soda oczyszczona:

• Natrium Bicarbonicum

• związki glinu:

• Alusal (Alusal S)

• Alugastrin (Gastrinal)

• Aluphos (Gelatum)

• związki magnezu:

• Magnosil

• Milk Of Magnesia

• preparaty złożone:

• Alumag (Maalox)

• Gastrin

• Malugastrin

• Rennie

2. Środki przeczyszczające:

• to środki powodujące wzmożenie czynności motorycznej jelit i wydalanie treści pokarmowej z jelit

• istotą ich działania jest wzmożenie śródściennych odruchów motorycznych i ułatwienie przesuwania się treści pokarmowej w jelitach

• mogą one działać na drodze fizycznej lub chemicznej

• mechanizm fizyczny - zwiększenie przenikalności wody ze ścian jelita do ich światła (prąd płynu hamuje również wchłanianie wody z treści jelitowej) - osmotyczne środki przeczyszczające czyli solne środki przeczyszczające:

• Enema

• Forlax

• Laktuloza - Lactulosum (Duphalac)

• mechanizm fizyczny - zwiększenie objętości treści jelitowej przez pęczniejące w świetle jelit roślinne śluzy podawane w postaci proszków lub galaretek - środki pęczniejące:

• Neonormacol

• mechanizm fizyczny - rozwodnienie i rozluźnienie mas kałowych przez związki o właściwościach emulgujących i zmniejszających napięcie powierzchowne - środki rozluźniające:

• Laxopol - Laxol, Dipolaxan

• mechanizm fizyczny - zanikanie mechanizmów wchłaniania i zagęszczanie treści pokarmowej oraz zwiększanie poślizgu mas kałowych - środki poślizgowe:

• parafina ciekła

• mechanizm chemiczny:

• środki przeczyszczające drażniące błonę jelita cienkiego:

• Oleum Ricini (olej rycynowy)

• środki przeczyszczające drażniące błonę jelita grubego:

• Kłącze rzewienia - tabletki z rzewienia

• Kora kruszyny - Altra

• Alona - Alax

• Senes - Xenna, Regulax

• pochodne oksyfenylometanu:

• Bisacody

• pochodne glicerolu:

• czopki glicerynowe

3. Leki p/biegunkowe:

• tzw. leki zapierające

• są to leki, które powodują zahamowanie ruchomości perystaltyki jelit i przedłużenie czasu przebywania w nich treści pokarmowej

• w leczeniu biegunki należy przede wszystkim usunąć jej przyczynę

• obecnie uważa się jednak, że w biegunkach podstawowe znaczenie ma nawadnianie i uzupełnianie utraconych elektrolitów

• środki osłaniające:

• Norit (węgiel medyczny) - proszek adsorpcyjny

• Smecta - saszetki stosowane u dzieci

• środki ściągające:

• Tanina

• Bismutannal - sole bizmutu

• leki miolityczne:

• Loperamid (Imodium)

• doustne leki nawadniające:

• Gastrolit

• Saltoral

• PWE

4. Leki p/wymiotne:

• Metoklopramid:

• działa silnie p/wymiotnie poprzez hamowanie chemoreceptywnej okolicy ośrodka wymiotnego oraz poprzez wzmożenie napięcia zwieracza wpustu

• preparat - Metoclopramidum

• antagoniści receptorów serotoninowych:

• Zotran - Ondansetron

• Navoban - Tropisetron

5. Leki regulujące motorykę przewodu pokarmowego:

• stosuje się je przede wszystkim w zaburzeniach funkcji przewodu pokarmowego - kolki, wzdęcia, biegunka, zaparcia, nudności, wymioty, refluksy (tzw. zarzucanie)

• preparaty:

• Cyzapryd - Coordinax (lek pobudzający i regulujący motorykę jelit)

• Trymebutyna - Debridat (lek pobudzający, regulujący i wspomagający perystaltykę jelit)

• Dimetykon:

• Esputicon

• Espumisan

6. Leki ochraniające komórkę wątrobową:

• Tymonacyk - Heparegen

• Sylimaryna - Sylimarol

• Ornityna - Hepatil, Hepa-Merz