LEKI STOSOWANE W OSTREJ NIEWYDOLNOŚCI SERCA
LEKI STOSOWANE W OBRZĘKU PŁUC Obrzęk płuc to stan ostrej niewydolności lewej komory serca, powodujący przesiąkanie płynu z naczyń włosowatych i gromadzenie się go w pęcherzykach płucnych i oskrzelikach. Obrzęk płuc wymaga natychmiastowej interwencji, a podanie leków musi być poprzedzone ABC resuscytacji. Postępowanie farmakologiczne ogranicza się do leczenia objawowego. W obrzęku płuc stosuje się: tlen, leki przeciwbólowe, leki moczopędne, leki rozszerzające naczynia krwionośne, leki o działaniu inotropowo +.
TLEN- podaje się 4-6 l /min przez cewnik donosowy lub maskę.
LEKI PRZECIWBÓLOWE- stosowana jest morfina z uwagi na działania przeciwbólowe, uspakajające i rozszerzające naczynia. Ponadto zastosowanie morfiny hamuje nadmiernie pobudzony w obrzęku płuc ośrodek oddechowy. Morfinę podaje się dożylnie, w dawkach frakcjonowanych 2-5 mg w kilkanaście minut. Nie należy przekraczać łącznej dawki 20 mg. Morfiny nie należy stosować u pacjentów z ciśnieniem 100 mmHg.
LEKI MOCZOPĘDNE-stosuje się diuretyki pętlowe, czyli silnie działające np. furosemid, torasemid.
Furosemid- jest lekiem działającym zarówno na nerki jak i naczynia krwionośne. W obrzęku płuc ważne jest zwłaszcza działanie naczyniowe polegające na rozszerzaniu naczyń żylnych, co prowadzi do zmniejszania powrotu żylnego i szybkiej poprawy stanu, jeszcze przed wystąpieniem działania moczopędnego. Efekt diuretyczny polega na zwiększeniu ilości wydalanego moczu poprzez zahamowanie wchłaniania zwrotnego jonów sodu i chloru w kanalikach nerkowych. Furosemid jest lekiem bardzo silnie działającym co może prowadzić do zaburzeń gospodarki elektrolitowej (spadek poziomu Na, K , Mg, i Ca) oraz do odwodnienia. Nie należy podawać furosemid przy ciśnieniu niższym niż 100 mmHg. Furosemid działa szybko, silnie i krótko (po podaniu i.v efekt pojawia się po 5-15 min a szczyt działania po 30 min), co stanowi podstawę do stosowania go w stanach ostrych, a więc także w obrzęku płuc. Zaletę tego leku jest skuteczność przypadku równoczesnej niewydolności nerek.
Preparaty: Furosemid- amp. 20 mg. Stosuje się i,v, początkowo 20-40 mg (o ile wcześniej nie zażyto tego leku), przy braku poprawy w ciągu 15-30 min dawkę należy zwiększyć dwukrotnie. Pacjenci z niewydolnością nerek wymagają wyższych dawek
LEKI ROZSZERZAJĄCE NACZYNIA Leki te można podzielić na :
1.rozszerzające naczynia żylne - NITROGLICERYNA, DIAZOTAN IZOSORBIDU
2.rozszerzające naczynia żylne i tętnicze- NITROPRUSYDEK SODU
Azotany- stosowane są w obrzęku płuc z uwagi na zmniejszenie powrotu żylnego i obciążenia tzw. wstępnego.
Podaje się podjęzykowo, w aerozolu lub dożylnie we wlew rozpoczynając od tempa 10 mg/min i zwiększając o tempo o 5 mg, co 3-5 min. Należy kontrolować ciśnienie i tętno!
Nitroprusydek sodu- lek ten obniża zarówno obciążenie wstępne jak i następcze. Jest szczególnie skuteczny w przypadku współistniejącego nadciśnienia tętniczego. Działa silnie i krótko (działanie zanika po zaprzestaniu wlewu)
Może spowodować - odruchowe przyspieszenie akcji serca, zwiększenie wydzielania reniny.
Postać- fiolki z suchą substancją -30 mg+amp. rozpuszczalnika. Stosuje się i.v. we wlewie w tempie takim jak azotany. Roztwór przygotowuje się doraźnie rozcieńczając rozpuszczony lek w 5% glukozie lub 0,9% NaCl. Roztwór ten jest nietrwały należy go chronić przed światłem i zużyć w ciągu 4 godzin.
LEKI DZIAŁAJĄCE INOTROPOWO+ Leki te stosuje się w przypadku braku skuteczności wcześniej podanych leków lub, gdy ciśnienie skurczowe jest niższe niż 90 mmHg. Wykorzystuje się przede wszystkim dobutaminę, dopaminę, dopaminę także czasem dikoksynę Zastosowanie
Dobutamina- wlew kroplowy i.v. w tempie początkowym…………………..
Postać: Dobutamina-fiolki 250 mg. .Podawać przy ciśnieniu krwi powyżej 90mmHg
Dopamina- wlew kroplowy i.v. w tempie 2-4 μg /min.
postać: Dopaminum h/chloridum- amp. 50mg i 200mg. Można podawać nawet gdy ciśnienie jest niższe niż 90 mmHg.
Digoksyna- czasem można też ją podawać . Stosuje się w powolnej iniekcji dożylnej (15 min) pół lub 1 amp. , a potem co 6-8 godzin pół amp., do łącznej dawki 1 mg.
postać: Digoksyna- amp. 0.5 mg/2 ml. Jeżeli równocześnie podawana jest dobutamina należy zmniejszyć tempo wlewu.
LEKI STOSOWANE W LECZENIU WSTRZĄSU KARDIOGENNEGO Wstrząs kardiogenny jest najcięższą formą niewydolności serca, w której dochodzi do znacznego spadku ukrwienia tkanek i co za tym idzie do upośledzenia przemian komórkowych ustroju. Może powstać jako skutek np. zawału serca, zaburzonego rytmu serca, zatoru płucnego. We wstrząsie stosuje się: tlen, płyny krwiozastępcze i wyrównujące kwasicę (węglany lub octan sodu), leki inotropowe+, leki rozszerzające naczynia.
TLEN- podaje się 4-6 l /min przez cewnik donosowy lub maskę.
PŁYNY KRWIOZASTĘPCZE krystaloidy i koloidy
KRYSTOLOIDY-0,9NaCl, glukoza5%, PŁYN RINGERA i jego modyfikacje (chlorek sodu, potasu, wapnia)-w ilościach odpowiadających składowi elektrolitowemu osocza. Zalety Płynu Ringera: szybka poprawa warunków hemodynamicznych, rozpuszczenie krwi powoduje lepszy przepływ przez naczynia krwi, płyn nie wywołuje zaburzeń elektrolitowych i uczuleń, łatwo dostępny i tani. WADY- szybko opuszcza łożysko naczyniowe i działa krótko, duża ilość →przeciążenie płynami
KOLOIDY-roztwory koloidowe uzyskuje się przez rozpuszczenie substancji wielocząsteczkowych w wodzie→ dekstran, chydroksyetyloskrobia hess, żelatyna. Koloidy w odróżnieniu od krystaloidów działają dłużej, przebywają w łożysku →podaje się w mniejszych ilościach
DEKSTRAN- ułatwiają przepływ krwi przez naczynia, poprawiają ukrwienie i utlenienie tkanek, mają właściwości p.zakrzepowe. Przed podaniem dekstranu pobrać krew na oznaczenie grupy, poziomu glukozy i bilirubiny. W terapii są dekstrany 40,70,110 (ciężar cząsteczkowy w tysiącach). Dekstrany rozpuszcza się w krystaloidach i stosuje się 40 6i10%, pozostałe70 i 110 jako 6%. 6% podaje się w ilości 20ml/kg/24h
HESS- w NaCl w stężeniu 6%, czas podobny do dekstranów, ma działanie p. zakrzepowe i nie przeszkadza w oznaczeniu grupy krwi, rzadko wywołują alergie, stosuje się nie więcej niż 20ml.
ROZTWÓR ŻELATYNOWY-przebywają najkrócej, wywołują reakcje alergiczną i przeszkadzają w oznaczaniu gr. krwi. stosuje się w NaCl w stężeniu 3 - 5,5% (oksypoliżelatyna, chemacel- gotowe preparaty)
Łącznie z płynami podaje się też leki p.działające kwasicy metabolicznej i podajemy WODOROWĘGLAN SODU lub OCTAN SODU
LEKI DZIAŁAJĄCE INOTROPOWO+ Dobutamina I Dopamina- 8-12 μg/kg/min. Jeżeli ciśnienie osiągnie 80-90 mmhg można dołączyć Nitroprusydek sodu- początkowo 10 μg/min i zwiękrzać o 5 μg co 3 min, tak aby największą dawką nie obniżać cisnienia krwi, lub podawać dobutaminę łącznie z dopaminą w tempie 2-4 μg/kg/min.