Zaimek en
Le pronom en

Zaimek en nie ma odpowiednika w języku polskim. Tłumaczony jest jako „to” lub jako zaimek względny, np. „ją”, „go”, „ich” itp. Zazwyczaj w zdaniach występuje przed czasownikiem. Można nim zastąpić wyłącznie rzeczowniki nieżywotne.

Zaimek en zastępuje:

• rzeczownik w funkcji dopełnienia bliższego (complément d'objet direct - COD) oraz poprzedzający go rodzajnik cząstkowy (du, de la lub de l'), np.

Tu peux m'apporter de la farine ? (Czy możesz mi przynieść mąkę?)
Tu peux m'en apporter ? (Czy możesz mi ją przynieść?)

Tu aimes boire du café ? (Czy lubisz pić kawę?)
Tu aimes en boire ? (Czy lubisz ją pić?)

Tu peux me prêter de l'argent ? (Czy możesz pożyczyć mi pieniądze?)
Tu peux m'en prêter un ? (Czy możesz mi je pożyczyć?)

• rzeczownik w funkcji dopełnienia bliższego (COD) poprzedzony rodzajnikiem nieokreślonym (un, une, des) oraz w przeczeniach z użyciem przyimka de:

Tu peux me prêter un livre ? (Czy możesz pożyczyć mi jedną książkę?)
Tu peux m'en prêter ? (Czy możesz mi ją pożyczyć?)

Elle a une bague qui me plaît beaucoup. (Ona ma pierścionek, który bardzo mi się podoba.)
Elle en a une.( Ona go ma.)

Il a des idées intéressantes. (On ma ciekawe pomysły.)
Il en a plusieurs. (On je ma.)

Je n'ai pas de gants. (Nie mam rękawic.)
Je n'en ai pas. (Nie mam ich.)

Nous n'avons pas d'idée.( Nie mamy pomysłu.)
Nous n'en avons pas. (Nie mamy go.)

Vous n'avez pas de photo de vos amis ? (Nie macie zdjęcia waszych przyjaciół?)
Vous n'en avez pas ? (Nie macie go?)

• grupę rzeczownika (czyli rzeczownik wraz z jego określeniami) w funkcji dopełnienia dalszego, poprzedzoną przyimkiem de:

Nous avons passé de bonnes vacances en Grèce. (Spędziliśmy udane wakacje w Grecji.)
Nous en avons passé en Grèce. (Spędziliśmy je w Grecji.)

Hier, nous avons trouvé de vieilles clés dans le parc. (Wczoraj znaleźliśmy w parku stare klucze.)
Hier, nous en avons trouvé dans le parc. (Wczoraj znaleźliśmy je w parku.)

• dopełnienie dalsze (complément d'objet indirect - COI) oraz poprzedzający je przyimek de (lub des):

Je me souviens très bien de notre première rencontre. (Bardzo dobrze pamiętam nasze pierwsze spotkanie.)
Je m'en souviens très bien. (Bardzo dobrze je pamiętam.)

Qu'est-ce que vous pensez de cette solution ? (Co pan myśli o tym rozwiązaniu?)
Qu'est-ce que vous en pensez ? (Co pan o tym myśli?)

Nous nous servons des téléphones mobiles depuis des années. (Od lat posługujemy się telefonami komórkowymi.)
Nous nous en servons depuis des années. (Od lat się nimi posługujemy.)

Je doute de sa sincérité. (Wątpię w jego szczerość.)
J'en doute. (Wątpię w nią.)

Lista najczęściej używanych czasowników łączących się z przyimkiem de:

avoir marre de qqch (mieć czegoś dość)
changer de qqch (zmienić coś)
se servir de qqch (posługiwać się czymś)
se charger de qqch (podjąć się czegoś)
se douter de qqch (domyślać się czegoś)
douter de qqch (wątpić w coś)
essayer de (próbować)
jouer de qqch (grać na czymś)
oublier de qqch (zapomnieć o czymś)
parler de qqch (rozmawiać o czymś)
penser de qqch (myśleć o czymś, mieć opinię na jakiś temat)

UWAGA!
Zaimkiem en mogą być zastąpione tylko rzeczowniki nieżywotne, to znaczy takie, które nie oznaczają osób. Dla rzeczowników żywotnych używamy konstrukcji de + zaimek osobowy akcentowany, np.

parler de sa sœur (rozmawiać o swojej siostrze)
parler d'elle (rozmawiać o niej)

se moquer de Michel (wyśmiewać się z Michela)
se moquer de lui (wyśmiewac się z niego)

Ale
parler de ses projets (mówić o swoich projektach)
en parler (mówić o nich)

Miejsce zaimka en w zdaniu

Zaimek en stoi zawsze przed czasownikiem. W czasie teraźniejszym (présent) oraz w czasie przeszłym niedokonanym (imparfait) zaimek ten znajduje się między podmiotem a orzeczeniem:

Je doute de réussir à passer cet examen. (Wątpię, że zdam ten egzamin.)
J'en doute. (Wątpię w to.)

Tu as encore du thé ? (Masz jeszcze herbatę?)
Tu en as encore ? (Masz ją jeszcze?)

W czasie przeszłym dokonanym (passé composé) zaimek en zajmuje miejsce po podmiocie i przed czasownikiem posiłkowym:

Nous avons bu du vin. (Wypiliśmy wino.)
Nous en avons bu. (Wypiliśmy je.)

W przypadku czasowników zwrotnych zaimek en zajmuje miejsce po zaimku osobowym zwrotnym oraz przed orzeczeniem (dla czasu passé composé - przed czasownikiem posiłkowym):

• miejsce zaimka en w zdaniu w czasie présent, czasownik zwrotny se servir (posługiwać się, korzystać):

Nous nous servons des nouvelles technologies. (Korzystamy z nowych technologii.)
Nous nous en servons. (Korzystamy z nich.)

• miejsce zaimka en w zdaniu w czasie imparfait, czasownik zwrotny se douter (domyślać się):

Elle se doutait de ses sentiments. (Ona domyślała się jego uczuć.)
Elle s'en doutait. (Ona domyślała się ich. )

• miejsce zaimka en w zdaniu w czasie passé composé, czasownik zwrotny s'éxcuser (przepraszać):

Elle s'est excusée de son mauvais comportement. (Przeprosiła za swoje złe zachowanie.)
Elle s'en est excusée. (Przeprosiła za nie.)

UWAGA!
Zaimek en może stać po czasowniku, jednak tylko w trybie rozkazującym:

Achète des concombres ! (Kup ogórki!)
Achètes-en ! (Kup je!)

Apporte de la farine ! (Przynieś mąkę!)
Apportes-en ! (Przynieś ją!)

Parlons de tes projets ! (Porozmawiajmy o twoich planach! )
Parlons-en ! (Porozmawiajmy o nich! )

Prenons des pommes !( Weźmy jabłka! )
Prenons-en ! (Weźmy je! )

---