Wykładowca: dr Jan Wasiewicz
Przedmiot: ZAGADNIENIA I KIERUNKI FILOZOFII
Ilość godzin: 60
Rok studiów: I pierwszego stopnia
Wydziały: Grafiki; Rzeźby i Działań Przestrzennych
Zagadnienia zaliczeniowe dla studentów Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu
Rok akademicki 2010/11
SEMSTER LETNI
Warunki zaliczenia:
Obecność na wykładach (dopuszczalne 2 nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze).
Praca pisemna na koniec semestru składająca się z części testowej (odpowiedzi do wyboru bądź krótkie odpowiedzi jednozdaniowe) oraz krótkiej wypowiedzi pisemnej na zadany temat.
Podstawą przygotowania do zaliczenia są w pierwszej kolejności wykłady, a następnie podana niżej literatura.
Liczby w nawiasach oznaczają odpowiednią pozycję w bibliografii, w której dane zagadnienia są omówione. Oczywiście nie muszą się Państwo ograniczać do podanej przeze mnie literatury. Wręcz przeciwnie, gorąco zachęcam do korzystania z literatury źródłowej, a nie tylko podręczników i omówień.
Ostateczny zakres zagadnień zostanie podany Państwu odpowiednio: na zajęciach 9 maja dla studentów przystępujących do zaliczenia w tzw. terminie zerowym 16 maja (na drugiej godzinie zajęć) oraz 16 maja dla studentów przystępujących do zaliczenia w letniej sesji egzaminacyjnej.
W razie jakichkolwiek pytań, jestem do Państwa dyspozycji zarówno e-mailowo, jak i oczywiście na zajęciach.
Zagadnienie relacji umysł (dusza) - ciało (problem psychofizyczny): specyficzne cechy umysłu, stanowiska w kwestii relacji umysł-ciało (dualizm substancjalny, materializm, behawioryzm, epifenomenalizm, hylemorfizm) (1, 2, 3, 5, 8, 9, 30): .
Problem wolnej woli i determinizmu: pojęcie woli, wolność woli, zasada przyczynowości, pojęcie przyczyny, argumenty na rzecz determinizmu i indeterminizmu, Kantowska koncepcja wolności woli (1, 2, 3, 4, 5, 12, 24, 30).
Teoria poznania: typy czynności poznawczych, typy poznania, trzy klasyczne zagadnienia teorii poznania (3, 5, 28).
Zagadnienie prawdy (1, 2, 3, 4, 5, 13, 17, 18, 28):
ontologiczne, epistemologiczne i moralne rozumienie prawdy,
klasyczna i nieklasyczne definicje prawdy.
Filozoficzny problem wiedzy: teorie racjonalistyczne: Kartezjusz. (1, 2, 3, 4, 5, 6, 10, 13, 14, 15, 16, 28)
Filozoficzny problem wiedzy: teorie empirystyczne (Locke, Berkeley, Hume) (1, 2, 3, 4, 5, 6, 13, 14, 16, 28).
Przewrót kopernikański Kanta w filozofii (1, 3, 4, 6, 14, 28).
Filozoficzne zagadnienie Boga i religii (1, 2, 3, 4, 8, 12, 15, 17, 18, 20, 29):
filozofia i religia: wzajemny stosunek, natura religii,
problem natury bytu boskiego,
problem teodycei,
argumenty za istnieniem Boga (dowód ontologiczny św. Anzelma z Canterbury, pięć dróg św. Tomasza z Akwinu i ich współczesne wersje) i ich krytyka;
zakład Pascala.
Wybrane zagadnienia z etyki (1, 2, 3a, 4, 6, 8, 9, 10, 11, 12, 15, 16, 17, 18):
moralność a etyka,
Kantowska etyka obowiązku (imperatyw kategoryczny),
teoria cnoty Arystotelesa,
kwestia sumienia (sumienie jako etyczne a priori, autonomia sumienia, sumienie a normy i wartości),
zagadnienie norm i wartości,
utylitaryzm etyczny.
Filozofia a sens życia (1, 12, 17, 20):
płaszczyzny realizacji sensu ludzkiego życia,
pytanie o najwyższe dobro (Arystoteles, Kant), antynomia rozumu praktycznego (Kant) i próby jej rozwiązania (stoicyzm, epikureizm, egzystencjalizm, marksizm, postmodernizm, rozwiązania religijne).
Literatura podstawowa:
1. Arno Anzenbacher, Wprowadzenie do filozofii, przeł. J. Zychowicz, I wyd.: Kraków 1987, II wyd. Kraków 2003 .
2. Richard H. Popkin, Avrum Stroll, Filozofia, Poznań I wyd. 1994, II wyd. 2004 .
3. Kazimierz Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii. Teoria poznania i metafizyka, Kęty - Warszawa 2003 (także wcześniejsze wydania).
3a. Etyka w teorii i praktyce. Antologia tekstów, oprac. Zdzisław Kalita, Wrocław 2001.
4. Leksykon filozofii. Postaci i pojęcia, red. B. Andrzejewski, Poznań 2000.
5. Antoni B. Stępień, Wstęp do filozofii, Lublin1989 [także inne wydania].
6. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1-3, (różne daty wydania).
7. Maria Gołaszewska, Zarys estetyki, Warszawa 1984.
8. Stephen Law, Wycieczki filozoficzne, część 1, przeł. W. Turopolski, Warszawa 2007.
9. Stephen Law, Wycieczki filozoficzne, część 2, przeł. W. Turopolski, Warszawa 2008.
Literatura uzupełniająca:
10. Giovanni Reale: Historia filozofii starożytnej, t. I-V, Lublin 1999-2005 lub tegoż: Myśl starożytna, Lublin 2003.
11. Główne problemy i kierunki filozofii. Zarys filozofii systematycznej, Warszawa 1986.
12. Jenny Teichman, Katherine C. Evans, Filozofia. Przewodnik dla początkujących, przeł. T. Baszniak, Warszawa 1995.
13. Bertrand Russell, Problemy filozofii, przeł. W. Sady, Warszawa 1995.
14. Bertrand Russell, Dzieje filozofii Zachodu, przeł. T. Baszniak, A. Lipszyc, M. Szczubiałka, Warszawa 2000.
15. E. Martens, H. Schnädelbach, Filozofia. Podstawowe pytania. przeł. K. Krzemieniowa, wstęp J. Kmita, Warszawa 1995.
16. Leszek Kołakowski, O co nas pytają wielcy filozofowie. Trzy serie, Kraków 2008.
17. Leszek Kołakowski, Mini wykłady o maxi sprawach. Trzy serie, Kraków 2009.
18. Kai Nielsen, Wprowadzenie do filozofii, przeł. Z. Szawarski, Warszawa 1988.
19. Antoni B. Stępień, Propedeutyka estetyki, Lublin 1986.
20. Karl Jaspers, Wprowadzenie do filozofii, przeł. A. Wołkowicz, Wrocław 2000.
21. Mieczysław A. Krąpiec, U podstaw rozumienia kultury, Lublin.
22. M. Moryń, Wola mocy i myśl. Spotkania z filozofią Fryderyka Nietzschego, Poznań 1997.
23. Gärdenfors Peter, Jak Homo stał się sapiens. O ewolucji myślenia, Warszawa 2010.
24. Wojtysiak Jacek, Filozofia i życie, Kraków 2007.
25. Władysław Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć. Sztuka, piękno, forma, twórczość, odtwórczość, przeżycie estetyczne, PWN, Warszawa 1988 ( także inne wydania).
26. Bogdan Ogrodnik, Ingarden, Warszawa 2000 (pozycja ta składa się z dwóch części: omówienia poglądów Ingardena oraz wyboru jego pism).
27. Z. Rosińska, J. Michalik (red.), Co to jest filozofia kultury?, Warszawa 2006.
28. Ludwik Wciórka, Teoria poznania, Poznań 1996.
29. Ludwik Wciórka, Wiedzieć, że jest Bóg, Poznań 1994.
30. Heller Michał, Pabjan Tadeusz, Elementy filozofii przyrody, Tarnów 2007.