sk wyklad5, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury


Dr Andrzej Bukowski Porównawcze studia cywilizacji

Kurs: Socjologia kultury

Mechanizmy wpływu kultury na życie społeczne (II): wzory osobowe, system aksjonormatywny, osobowość kulturowa

  1. System aksjo-normatywny: zbiór wartości i norm regulujących życie zbiorowe i życie jednostek;

    1. Wartości (Piotr Sztompka; cele do których warto dążyć w życiu; wartości mówią o tym, jakie cele są godne, słuszne, właściwe; Jan Szczepański: przedmiot materialny, instytucja lub idea w stosunku do których jednostki i zbiorowości przyjmują postawę szacunku, przypisują mu ważną rolę i dążenie do jego realizacji w życiu odczuwają jako przymus; Stanisław Ossowski; wartości odczuwane i uznawane (patriotyzm i wysoki standard materialny: wartości istotne przez nas odczuwane i wartości narzucone nam przez środowisko kulturalne). Kryterium przedmiotowe klasyfikacji wartości: poznawcze (wykształcenie, wiedza, mądrość); moralne (uczciwość, wierność); emocjonalne (szczęście); prestiżowe (pozycja, kariera); przyjemnościowe (zabawa, rozrywka); materialne (konsumpcja, dobrobyt) społeczne (życzliwość, otwartość);

    2. Normy - sposoby prowadzące do realizacji wartości, sposoby ochrony pewnych dóbr, które uznajemy za wartość (ambitna edukacja, ciężka praca, uparta kariera, dbałość o zdrowie); Maria Ossowska wyróżnia następujące normy moralne: normy w obronie życia ludzkiego, normy w obronie godności, prywatności, zaufania, sprawiedliwości, ładu społecznego oraz cnoty (zalecenia) miękkie (miłość bliźniego, życzliwość) i cnoty osobiste (męstwo; odwaga cywilna); cnoty praktyczne (pracowitość, zapobiegliwość)

    3. Zasady regulacji aksjo-normatywnej

      1. siła regulacji - imperatyw kulturowy, nakazy i zakazy, zalecenie (chrześcijanin powinien być życzliwy dla innych), preferencje (działania wzorowe, heroiczne; za ofiarność i odwagę)- różne rodzaje sankcji; kary cielesne, dezaprobata, przygana, nagrody

      2. relatywizacja - sytuacyjna (w razie niebezpieczeństwa, w sytuacji zagrożenia życia) i personalna (od osiemnastu lat; tylko dla Niemców, miejsce dla inwalidy)- Sztompka,

      3. reguły moralne dotyczące reguł moralnych - Maria Ossowska: (1) równość wobec prawa i oceny tych samych kategorii osób (renciści starego i nowego portfela); (2) imperatyw kantowski; postępuj tak, żebyś mógł chcieć, by twój sposób postępowania stał się prawem powszechnym; (3) nie rzucaj w kogoś kamieniem, jeśliś sam nie bez winy; (4) nikt nie powinien być sędzią we własnej sprawie;

    4. Podsystemy aksjo-normatywne: zwyczaje (reguły życia codziennego, bezrefleksyjne, automatyczne), moralność (działanie jednego człowieka nie jest obojętne dla innych, może naruszać ich interesy, wolność, godność silna reakcja w przypadku naruszenia, spontaniczne), prawo (inny sposób regulacji: stanowione w jakiejś wspólnocie politycznej, spisane, obwarowane sankcjami administracyjnymi), obyczaj - normy dotyczące społeczeństwa jako całości - zasada poszanowania własności prywatnej, zasada zachowania w miejscach publicznych, stosunek do symboli narodowych - bezczeszczenie flagi; moda - bliska zwyczajowi - uniformizacja zbiorowości, tabu - surowe zakazy obyczajowe, dotyczące najczęściej związków seksualnych z bliskimi krewnym oraz jedzenia ludzkiego mięsa. Obwarowane silnymi sankcjami - uwięzienie, wygnanie, śmierć!

    5. Spójność i konfliktowość systemu aksjo-normatywnego; zjawisko anomii - koncepcja Durkheima (utrata koherencji systemu aksjonormatywnego, Mertona (rozbieżność pomiędzy wartościami a normami), Dahrendorfa (rozbieżnosć pomiędzy szansami a uprawnieniami)

    6. Sposoby przystosowania się: konformizm i dewiacja (Merton: zachowania dewiacyjne: innowacja; rytualizm; bunt; wycofanie)

  1. Związki pomiędzy systemem aksjo-normatywnym a życiem społecznym:

    1. Wzory osobowe jako sposób oddziaływania kultury na życie społeczne (Filipiak): cechą definicyjną wzoru osobowego jest idea naśladownictwa - może to być realny bohater oraz postać fikcyjna, może być już istniejącą jednostką bądź jednostką konstruowaną (współczesna polska szkoła konstruuje wzór osobowy ucznia); Istotne jest to, że swą konkretnością przemawia do wyobraźni odbiorców. Tak więc wzór osobowy to zarówno zestaw pożądanych cech, jak i konkretna osoba, która wciela go w życie (Siłaczka, dr. Judym, James Dean, czy Zbigniew Cybulski). Istnieją różne wzory osobowe dla różnych warstw i dla tego samego człowieka w różnych fazach jego życia. Każda grupa społeczna posiada swój wzór osobowy (młodzi ludzie mojego pokolenia na studiach humanistycznych: Hłasko, Stachura, Wojaczek - jako wzory osobowe). Wnioski z historycznego przeglądu wzorów osobowych polskiej młodzieży: brak powszechnie akceptowanych wzorów, bo młodzież rzadko je znajduje, brak wzorów „z ulicy”, bohaterowie romantyczni się zużyli; młodzież woli samodzielnie konstruować własne wzory; wybory młodych osób sugerują, że w centrum ich wyborów znajdują się wartości indywidualistyczne: szczęście, udane życie rodzinne,

    2. System aksjo-normatywny a struktura społeczna: przemiany wzajemnych odniesień, koncepcja Pakulskiego i Watersa („The Death of Class”). System aksjonormatywny nie wiąże się już bezpośrednio z miejscem zajmowanym w strukturze społecznej (klasa robotnicza czy klasa średnia); obecnie związki pomiędzy strukturą społeczną a systemem aksjo-normatywnym sa odwrócone; istnieją cztery właściwości statusowo-konwencjonalnej stratyfikacji społecznej: a) kulturalizm - miejsce w strukturze związane jest z porządkiem kulturowym, który wyznaczają: konsumpcja, przepływ informacji, preferencje estetyczne, zespoły wartości; fragmentacja; b) fragmentacja - identyfikacje są zmienne i się nakładają; c) autonomizacja - nie ma dominujących cech tożsamości, preferencje polityczne, standard życia do niczego nie odnoszą poza samym sobą; d) resignifikacja (ponowne oznaczanie) - proces stratyfikacji społecznej jest ciągle na nowo ustanawiany.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sk wyklad10, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad1, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad6, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad3, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad7, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad4, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wykladcalosc, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad8, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad2, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad9, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad10, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad1, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
sk wyklad6, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Socjologia kultury
Filozofia Indii - Wyklad 2, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Cywilizacja, kul
Filozofia Indii - wyklad 6, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Cywilizacja, kul
Filozofia Indii - Wyklad 1, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Cywilizacja, kul
konfucjanski krag kulturowy wyklady, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Rozne
Filozofia Indii - wyklad 5, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Cywilizacja, kul
Filozofia Indii - Wyklad 4, PSC (Porownawcze Studia Cywilizacji - kulturoznawstwo), Cywilizacja, kul

więcej podobnych podstron