9. Zasady ewidencjonowania środków trwałych .

Do środków trwałych zalicza się rzeczowy majątek trwały - zarówno podlegający, jak i nie podlegający amortyzacji.

Do środków trwałych podlegających amortyzacji zaliczyć należy stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

• budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością;

• maszyny, urządzenia i środki transportu;

• inne przedmioty,

Amortyzacji nie podlegaja: np. grunty, dzieła sztuki.

Ewidencja środków trwałych powinna zawierać co najmniej:
- liczbę porządkową,
- datę nabycia,
- datę przyjęcia do używania,
- określenie dokumentu stwierdzającego nabycie,
- określenie środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej,
- symbol Klasyfikacji Środków Trwałych,
- wartość początkową,
- stawkę amortyzacyjną,
- kwotę odpisu amortyzacyjnego za dany rok podatkowy i narastająco za okres dokonywania tych odpisów, w tym także, gdy składnik majątku był kiedykolwiek wprowadzony do ewidencji (wykazu), a następnie z niej wykreślony i ponownie wprowadzony,
- zaktualizowaną wartość początkową,
- zaktualizowaną kwotę odpisów amortyzacyjnych,
- wartość ulepszenia zwiększającą wartość początkową,
- datę likwidacji oraz jej przyczynę albo datę zbycia.

11.Srodki pieniężne w drodze.

W ewidencji szczególną kategorią środków pieniężnych są środki pieniężne w drodze. Stanowią one środki pieniężne znajdujące się pomiędzy kasą jednostki a jej rachunkami bankowymi lub odwrotnie.

Podjęcie środków pieniężnych z banku do kasy dokumentowane jest w każdym przypadku wyciągiem bankowym wskazującym na ich rozchód z rachunku bieżącego jednostki. Natomiast przyjęcie środków pieniężnych do kasy odbywa się na podstawie dokumentu dowód wpłaty - „KP”.

Do ewidencji środków pieniężnych w drodze służy konto 140 - „Krótkoterminowe papiery wartościowe i inne środki pieniężne”. Na stronie Wn konta 140 ujmuje się zwiększenia stanu środków pieniężnych w drodze, a na stronie Ma - zmniejszenia ich stanu. Konto 140 może wykazywać saldo Wn, które oznacza m.in. stan środków pieniężnych w drodze.

Na koncie 140 można ewidencjonować środki pieniężne w drodze na bieżąco lub na przełomie okresów sprawozdawczych (na koniec miesiąca), ale w zakresie rozliczeń pomiędzy kasą a bankiem jest to możliwe tylko wtedy, gdy raport kasowy jest sporządzany codziennie.

12.Metody amortyzacji

Ustawa określa wiele metod amortyzacji, wśród których może wybierać podatnik.

Mogą to być następujące metody amortyzacji środków trwałych:

Metoda liniowa amortyzacji to najprostsza, podstawowa metoda jej dokonywania. Występuje jednak w kilku wariantach w zależności od stawek stosowanych przez podatnika.

Metoda liniowa amortyzacji polega na naliczaniu odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, począwszy od pierwszego miesiąca następującego po miesiącu, w którym ten środek lub wartość wprowadzono do ewidencji (wykazu), do końca tego miesiąca, w którym następuje zrównanie sumy odpisów amortyzacyjnych z ich wartością początkową lub w którym postawiono je w stan likwidacji, zbyto lub stwierdzono ich niedobór. Innymi słowy co miesiąc naliczamy równe raty amortyzacji od miesiąca następującego po miesiącu wprowadzenia do ewidencji, do całkowitego zamortyzowania, albo sprzedaży, likwidacji itp. Można też stosować raty kwartalne i roczne

Metoda degresywna amortyzacji pozwala na przyspieszenie amortyzacji niektórych środków trwałych w początkowych okresie.

W amortyzacji metodą degresywną występują dwa etapy:

• etap pierwszy, w którym następuje amortyzacja metodą degresywną;

• etap drugi, w którym następuje amortyzacja metodą liniową.

Przejście do etapu drugiego, na metodę liniową, następuje w roku podatkowym, w którym kwota amortyzacji ustalona metodą degresywną miałaby być niższa, od kwoty amortyzacji ustalonej metodą liniową. Już w tym roku stosować należy metodę liniową, korzystniejszą dla podatnika.

	Okres metody degresywnej	Okres metody liniowej
Podstawa naliczania odpisów amortyzacyjnych	W pierwszym roku amortyzacji - wartość początkowa. W latach następnych wartość początkowa pomniejszona o dokonane odpisy amortyzacyjne, ustalona na dany rok na początku tego roku.	Wartość początkowa
Stosowane stawki amortyzacyjne	Stawki podane w wykazie rocznych stawek amortyzacji pomnożone przez współczynniki 2,0 albo 3,0 - w zależności od sytuacji	Stawki podane w wykazie rocznych stawek

Metoda podwyższonych współczynników

Metoda podwyższonych współczynników polega na tym, że przy amortyzacji liczonej metodą liniową podwyższa się stawkę podstawową. Stawkę tę podwyższyć można jedynie w przypadku amortyzacji tych środków trwałych, które enumeratywnie wymienił ustawodawca w ustawach podatkowych, tj.:

13.Zasady ewidencjonowania amortyzacji w jednostkach budżetowych.

Ewidencja amortyzacji w jednostce budżetowej przebiega następująco:

1.srodkow trwalych umarzanych stopniowo:
Wn konto 401 „Amortyzacja",
Ma konto 071 „Umorzenie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych",

2.pozostałych srodków trwałych:
Wn konto 400 „Koszty według rodzajów",
Ma konto 072 „Umorzenie pozostałych środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych".

Równowartość naliczonej amortyzacji w jednostkach budżetowych i ich gospodarstwach pomocniczych oraz zakładach budżetowych (pod datą ujęcia na koncie 401):
Wn konto 800 „Fundusz jednostki",
Ma konto 761 „Pokrycie amortyzacji".

Przeniesienie na koniec roku na wynik finansowy salda:

1.konta 401 „Amortyzacja" lub 400 „Koszty według rodzajów":
Wn konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy",
Ma konto 401 „Amortyzacja" lub 400 „Koszty według rodzajów",

2.konta 761 „Pokrycie amortyzacji":
Wn konto 761 „Pokrycie amortyzacji",
Ma konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy".

Podstawa prawna:

1.Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz.U. z 2002 r. nr 76, poz. 694 z późn. zm.).

2.Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.).

3.Rozporządzenie Ministra Finansów z 28 lipca 2006 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych jednostek sektora finansów publicznych (Dz.U. nr 142, poz. 1020 z późn. zm.).

14. Zasady ewidencjonowania wyniku finansowego w jednostkach sektora finansów publicznych.

W jednostkach budżetowych wynik finansowy jest różnicą pomiędzy przychodami a kosztami za rok obrotowy z uwzględnieniem innych zjawisk towarzyszących, związanych ze stratami i zyskami nadzwyczajnymi.

Działalność jednostek budżetowych jest finansowana przez budżet. Wszelkie wpływy tych jednostek z tytułu zrealizowanych dochodów budżetowych są przekazywane do budżetu lub jednostki samorządu terytorialnego.

Sposób ustalania i rozliczania wyniku finansowego w jednostkach budżetowych wynika z zasady budżetowania brutto tych jednostek. Polega ona na włączeniu do budżetu całości osiągniętych przez jednostkę dochodów (przychodów) i całości poniesionych przez jednostkę wydatków. Oznacza to, że jednostka budżetowa odprowadza na rachunek odpowiednio dochodów budżetu państwa albo budżetu jednostki samorządowej wszystkie zrealizowane wpływy (z wyłączeniem dochodów własnych), natomiast na pokrycie wydatków otrzymuje środki z budżetu.

Ewidencja księgowa

Do księgowego ustalenia wyniku finansowego w jednostce budżetowej służy konto 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy”.

W ciągu roku księgowaniu na koncie 860 podlegać będą wyłącznie operacje powstające na skutek zdarzeń trudnych do przewidzenia, poza działalnością jednostki i niezwiązane z ogólnym ryzykiem jej prowadzenia, np. sprzedaż zorganizowanej części jednostki czy zdarzenia związane z postępowaniem układowym lub naprawczym, natomiast inne operacje związane z ryzykiem utraty lub zniszczenia należy księgować odpowiednio po stronie Wn lub Ma na koncie 760 „Pozostałe przychody i koszty”.

W ciągu roku budżetowego po stronie Wn na koncie 860 księguje się poniesione straty nadzwyczajne działalności operacyjnej, zaś po stronie Ma zrealizowane (wpłacone) zyski nadzwyczajne. W ewidencji szczegółowej, straty i zyski nadzwyczajne należy ująć według poszczególnych tytułów ich powstania. Na koncie 860 nie ujmuje się strat i zysków nadzwyczajnych, dotyczących działalności finansowej z funduszy społecznych oraz działalności inwestycyjnej.

Fundusz w jednostkach

Suma zrealizowanych wydatków budżetowych tworzy co miesiąc fundusz jednostki budżetowej. Jednocześnie wysokość poniesionych kosztów powoduje powstanie ujemnego wyniku finansowego na koncie 860. Suma zrealizowanych dochodów budżetowych pomniejsza co miesiąc fundusz jednostki budżetowej. Równocześnie wysokość osiągniętych przychodów powoduje powstanie dodatniego wyniku finansowego na koncie 860.

Na koniec roku salda kont: 800 „Fundusz jednostki” i 860 „Straty i zyski nadzwyczajne oraz wynik finansowy” wykazywane są w bilansie po stronie pasywów. Saldo konta 860 podlega przeksięgowaniu pod datą przyjęcia sprawozdania finansowego na konto 800 w księgach nowego roku.

Rozliczenie wyniku finansowego w jednostkach budżetowych przedstawia się następująco:

1. Środki budżetowe otrzymane od dysponenta wyższego stopnia na realizację wydatków budżetowych:

Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków)

Ma konto 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”;

2. Poniesione koszty opłacone z rachunku bieżącego jednostki:

Wn konto 400 „Koszty według rodzajów”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków);

3. Wpływ dochodów na rachunek bieżący jednostki:

Wn konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków)

Ma konto 750 „Przychody i koszty finansowe”;

4. Dochody budżetowe przelane do budżetu:

Wn konto 222 „Rozliczenie dochodów budżetowych”

Ma konto 130 „Rachunki bieżące jednostek budżetowych” (subkonto wydatków);

5. Miesięczne przeksięgowanie zrealizowanych wydatków budżetowych:

Wn konto 223 „Rozliczenie wydatków budżetowych”

Ma konto 800 „Fundusz jednostki”;

15. Wymień i omów podstawowe zasady budżetowe.

Zasady budżetowe to pewne postulaty które mają zapewnić najbardziej prawidłowe tworzenie budżetu oraz działanie gospodarki budżetowej.

Najistotniejsze zasady dotyczące konstruowania budżetu:

1.Zasada jedności budżetu (zasada jedności formalnej i materialnej)

Jest to postulat obejmowania całości dochodów i wydatków budżetowych w jednym akcie prawnym. Naruszeniem tej zasady jest występowanie budżetów nadzwyczajnych oraz funduszów pozabudżetowych. Zasada ta jest ciągle naruszana.

2. Zasada zupełności (powszechności) W klasycznym ujęciu, jest to postulat aby wszystkie jednostki powiązane z budżetem wchodziły do niego całością swoich dochodów i wydatków; współcześnie występuje często budżetowanie netto.

3. Zasada równowagi budżetowej

Postuluje wyrównanie dochodów z wydatkami budżetowymi. Zdecydowana większość ustalanych budżetów - to z założenia budżety deficytowe.

4. Zasada roczności budżetu

Postuluje uchwalenie przez Sejm budżetu przed rozpoczęciem roku w jakim ma on być wykonywany. Budżet powinien być ustalony w połowie listopada/na początku grudnia. Później można wprowadzać ew. zmiany do tego budżetu, po ustaleniach komisji sejmowych.

5. Zasada jawności i przejrzystości

Budżet powinien być przedstawiony Parlamentowi i społeczeństwu w możliwie przejrzystym układzie, spopularyzowany w środowisku masowego przekazu, ułatwiając przez to ocenę jego wykonania.

16. Wymień 3 podstawowe funkcje finansów publicznych

• redystrybucyjna - budżet jest narzędziem redystrybucji dochodu narodowego. Działalność redystrybucyjna budżetu polega na regulowaniu dochodów podstawowych kategorii podmiotów występujących w gospodarce narodowej. Zewnętrzny wyraz działalności redystrybucyjnej budżetu, to gromadzenie dochodów (głównie w formie podatków), od podmiotów gospodarczych i przeznaczanie ich na rzecz podmiotów z tzw. „sfery budżetowej”. Budżet państwa jest też podstawowym narzędziem redystrybucji wewnątrz systemu finansów publicznych np.: transfery budżetu państwa na rzecz budżetów samorządowych, funduszy ubezpieczeń społecznych.

• stabilizacyjna - pojawia się w latach trzydziestych XX wieku wraz z koncepcją interwencjonizmu państwowego. Narzędzie państwa w celu łagodzenia wahań cyklu koniunkturalnego oraz zapewnienia zrównoważonego wzrostu gospodarki.

• alokacyjna - Związana jest z wytwarzaniem przez sektor publiczny dóbr publicznych i dóbr społecznych.

17. Zdefiniuj pojęcie państwowego długu publicznego i deficytu budżetowego. Omów metody ograniczania długu i deficytu budżetowego.

W literaturze przedmiotu deficyt budżetowy definiuje się najczęściej jako nadwyżkę wydatków nad dochodami danego budżetu, albo jako tę część wydatków budżetu, która nie znajduje pokrycia w dochodach.

Deficyt budżetowy dotyczy jednego roku fiskalnego (najczęściej kalendarzowego ), na koniec którego powiększa on dług publiczny.

Rodzaje deficytu budżetowego

deficyt rzeczywisty - jest faktyczną różnicą miedzy dochodami i wydatkami w danym roku budżetowym,

deficyt strukturalny - jest wielkością hipotetyczną, założeniem ujemnego salda gdy dochody i wydatki są realizowane przy pełnym wykorzystaniu zdolności wytwórczych gospodarki,

deficyt cykliczny - jest rezultatem wpływu cyklicznego przebiegu procesów gospodarczych na dochody i wydatki w warunkach niepełnego wykorzystania zdolności wytwórczych. Jest większy w okresie recesji gospodarczej, gdy dochód narodowy spada, mniejszy w okresie ożywienia i wysokiej koniunktury. Deficyt cykliczny zawsze różni się od rzeczywistego i strukturalnego.

Źródła powstania deficytów :

• Nadmiernych wydatków budżetowych spowodowanych na przykład militaryzacją gospodarki, rozbudową administracji czy też wysokimi transferami socjalnymi.

Także konieczność obsługi istniejącego zadłużenia, zaciągania w związku z tym pożyczek i wzrost kosztów obsługi długu, pogłębia nierównowagę budżetową.

• Zbyt niskich dochodów z powodu np. mało efektywnego systemu podatkowego. Obniżenie wpływów do budżetu państwa z tytułu podatków może być też wynikiem złej koniunktury czy wydarzeń losowych (np. klęsk żywiołowych).

• Istnienia grup roszczeniowych wywierających wpływ na sposób uchwalania budżetu przez postulowanie minimalizacji podatków i zwiększania wydatków na cele socjalne.

Przyczyny powstania długu

Świadome utrzymywanie deficytu budżetowego i długu publicznego jako narzędzi interwencjonizmu państwowego w ramach realizowanej doktryny ekonomicznej, osiąganie celów politycznych elity rządzącej, która przyjmuje tezę o neutralności
długu dla gospodarki i społeczeństwa wpadnięcie władz publicznych w pułapkę zadłużenia.

Ustawa o finansach publicznych rozróżnia dwa rodzaje długu publicznego:

• dług Skarbu Państwa, obejmujący nominalne zadłużenie Skarbu Państwa ( bez sektora samorządowego )

• państwowy dług publiczny, obejmujący nominalne zadłużenie podmiotów sektora publicznego z tytułów : wyemitowanych papierów wartościowych, zaciągniętych kredytów lub pożyczek, przyjętych depozytów, wymagalnych zobowiązań jednostek budżetowych, zobowiązań wynikających z udzielonych poręczeń i gwarancji oraz z ustaw i orzeczeń sądu.

Sposoby finansowania deficytu

• Obniżenie wydatków państwa,

• Podwyższenie podatków,

• Zaciągnięcie kredytu bankowego,

• Zaciągnięcie długu publicznego.

Formy finansowania długu
(art 64 ust.2 ustawy o finansach publicznych)

• sprzedaż SPW (skarbowych papierów wartościowych)

• kredyt bankowy

• pożyczki

• prywatyzacja majątku Skarbu Państwa

• nadwyżka z poprzednich lat

---