Rok 2006/2007 Program zajęć z PSYCHOLOGII
dla studentów kierunku TURYSTYKA l REKREACJA zawodowe studia stacjonarne i zaoczne (3-letnie - l stopień)
1. Założę n i a p róg ra m owe
1.1. Cel i zadania nauczania psychologii
Celem nauczania psychologii jest przekazanie studentom podstawowego zasobu wiedzy psychologicznej przydatnej w ich przyszłej pracy zawodowej, związanej z rekreacją i obsługą ruchu turystycznego. Wiedza psychologiczna o przebiegu procesów, właściwościach osobowości oraz sposobach zachowania się człowieka jest nieodzowna zarówno dla programowania, jak i realizacji zadań związanych z rekreacją i turystyką szkolną oraz ludzi dorosłych. Wyboru tematów dokonano kierując się ich przydatnością w pracy z ludźmi, dominuje problematyka z psychologii ogólnej. Program nie zawiera wszystkich treści psychologicznych realizowanych na studiach nauczycielskich czy też trenerskich i powinien być znacznie uzupełniany na studiach magisterskich II stopnia. Dotyczy to głównie problematyki psychologii rozwojowej i klinicznej.
1.2. Liczba godzin
Studia stacjonarne - 52 godzin: 26 wykładów i 26 ćwiczeń Studia wieczorowe - 40 godzin: 20 wykładów i 20 ćwiczeń Studia zaoczne - 30 godziny: 16 wykładów i 14 ćwiczeń.
2. Treści nauczania
2.1 Wykłady
Psychologia jako nauka - przedmiot badań. Schemat regulacji zachowania i
zachowania celowego. Kierunki i źródła w psychologii. Koncepcje psychologiczne
człowieka.
Pamięć i uczenie. Istota pamięci i uczenia się. Podstawowe mechanizmy pamięci
i uczenia się. Model pamięci Atkinsona. Model reprezentacji wiedzy Andersena.
Efekty uczenia się - krzywe uczenia się i zapominania.
Procesy poznawcze i uwaga. Istota i funkcje uwagi. Procesy sensoryczne.
Schemat procesów poznawczych. Wyobraźnia - rodzaje i funkcje. Wyobrażenia a
inne procesy poznawcze.
4 Myślenie i rozwiązywanie problemów. Istota i rodzaje myślenia. Struktura myślenia - informacje, operacje, reguły. Rodzaje sytuacji problemowych. Fazy rozwiązywania problemów. Myślenie twórcze.
5. Motywacja i potrzeby człowieka. Właściwości motywacji. Równanie
motywacyjne. Klasyfikacja potrzeb i motywacji. Funkcje motywacji.
Emocje i uczucia człowieka. Równanie emocjonalności. Klasyfikacja emocji.
Cechy emocji i ich ekspresja. Rozwój reprezentacji emocji. Funkcje emocji.
Zdolności, inteligencja i twórczość. Istota i teorie. Rodzaje zdolności. Inteligencja
a zdolności poznawcze. Próba syntezy. Inteligencja emocjonalna. Kryteria
twórczości i struktura procesu twórczego. Twórczość a cechy indywidualne człowieka.
Temperament. Istota i teorie. Regulacyjna teoria temperamentu. Wybrane
elementy zachowania się osób wysoko i nisko reaktywnych. Właściwości
temperamentu nawiązujące do teorii aktywacji.
Trudności życia codziennego. Frustracja i stres - źródła i objawy. Fazowość
stresu. Aktywowalność a stan stresu. Model salutogenetyczny radzenia sobie ze
stresem.
Osobowość człowieka i jej patologia. Struktura i funkcje osobowości. Rozwój
osobowości w cyklu życia wg Eriksona. Tworzenie obrazu siebie, własnego “ja".
Patologia i zaburzenia osobowości.
Struktura postaw i wartości. Klasyfikacja postaw i wartości. Wymiary postaw.
Schemat tworzenia postaw. Mechanizmy kształtowania postaw i wartości.
Interakcje międzyludzkie. Analiza interakcji z punktu widzenia wybranych
koncepcji. Teoria atrybucji. Człowiek jako przedmiot spostrzeżeń.
Grupa społeczna. Struktura i funkcje grupy. Cele i normy grupowe. Pozytywne
i negatywne oddziaływanie grupy. Kierownictwo i przywództwo w grupie.
2.2. Ćwiczenia
1. 2. 3. 4. - anulowano!
Prawa motywacji. Wpływ motywacji na procesy poznawcze i działanie człowieka.
Potrzeby rekreacji i wypoczynku. Konflikty motywacyjne. Diagnozowanie potrzeb i
motywacji. Wykorzystanie wiedzy o motywacji w praktyce.
Wpływ emocji na procesy poznawcze i działanie. Strach i lęk, ich następstwa oraz
sposoby regulacji. Turystyka i rekreacja jako czynniki kształtowania dobrego
samopoczucia i aktywności życiowej człowieka. Wykorzystanie wiedzy o emocjach
i uczuciach w praktyce społecznej. Diagnozowanie stanów emocjonalnych.
Zdolności i inteligencja. Czynniki genetyczne i środowiskowe w rozwoju inteligencji.
Wybitne zdolności a talent. Zdolności specjalne. Pomiar i bieguny inteligencji.
Wykorzystanie wiedzy o zdolnościach i inteligencji w praktyce.
8. Temperament a styl zachowania się. Funkcjonalne znaczenie cech temperamentu.
Związek cech temperamentu ze stresem. Pomiar temperamentu. Wykorzystanie
wiedzy o temperamencie w praktyce.
9. Sposoby i style radzenia sobie ze stresem. Kształtowanie odporności psychicznej
człowieka. Rola turystyki i rekreacji w obniżaniu negatywnych następstw frustracji
i stresów. Wykorzystanie wiedzy o stresie w praktyce społecznej. Diagnozowanie
frustracji i stresów.
Osobowość niedojrzała i osobowość dojrzała - źródła i przejawy. Cechy człowieka
samorealizującego się. Przyczyny, mechanizmy i sposoby wyrażania psychopatii.
Techniki psychoterapeutyczne. Wykorzystanie wiedzy o osobowości i patologii
w praktyce. Diagnozowanie osobowości i jej zaburzeń.
Cechy nadawczy, odbiorcy i przekazu a kształtowanie postaw. Zmiany w postawach
i wartościach. Wpływ postaw i wartości na przetwarzanie informacji. Diagnozowanie
postaw i wartości.
Ocenianie osób. Karanie i nagradzanie. Wiedza o interakcjach w praktyce
społecznej. Diagnoza interakcji.
3. Wymagania
Podstawą dla zaliczenia ćwiczeń jest obecność i aktywność na zajęciach. Przewiduje się zlecenie samodzielnego przygotowania tematów na podstawie literatury oraz sprawdziany kontrolne. Egzamin obejmuje treści przekazane studentom podczas wykładów i ćwiczeń oraz w literaturze podstawowej.
4. Literatura podstawowa
1. Gracz J., Sankowski T. (2001), Psychologia w rekreacji i turystyce. AWF Poznań.
Siek St.(1985), Autopsychoterapia. Warszawa, ATK.
Strelau J. (2000) (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. Gdańsk, GWP.
Tom 1 Podstawy Psychologii. Rozdz. 1, 2, 9, 12.
Tom 2 Psychologia ogólna. Rozdz. 14, 15, 16, 17, 18, 20, 22, 25, 26, 30, 31,
35.5, 35.6, 37, 38, 39, 41.
Tom 3. Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej. Rozdz. 56.
4. Wojciszke B .(2002), Człowiek wśród ludzi. Zarys psychologii społecznej.
Warszawa, Wydawnictwo Naukowe “Scholar".
5. Zdebski J., Winiarski R., Psychologia turystyki w Polsce. Stan obecny i perspektywy rozwoju. Kraków 1990, Folia Turistica 1.
Pozycje literatury uzupełniającej podają osoby prowadzące ćwiczenia.