Wirusy(virales)

-brak zdolności rozmnażania poza żywą kom

-1 typ kw nukleinowego DNA lub RNA obecnego w wirionie (inne ogr mają 2)

-reprodukcja tylko z ich kw nukleinowego

-brak wzrostu poprzez powiększenie wielkości wiriona

-brak rozmnażania przez podział

-brak inf genetycznej dla syntezy enzymatycznego ukł

-wykorzystywanie rybosomów kom gospodarza (bezwzg pasożytnictwo)

Zoofagi- atakują zw i czł

Fitofagi atakują rośliny

Podział ze wzg na powinowactwo

-neurutropowe zakażenie centralnego i obwodowego ukł nerwowego

-dermatotropowe pryszczyca, nabłonek, skóra

-neumotropowe infruenza koni i świń

-pantropowe zakażenie org uogólnione, pomór świn, nosówka psów, niedokrwistośc zakaźna koni

-onkogenne białaczka zwierząt

Wirionkompletna pod wzg bud i funkcji, pojedyncza cz zakaźna, w org cz infekcyjna

Cząstka wirusowa składa się z kw nukleinowego i płaszcza białkowego

Kapsyd składa sie z podjednostek kapsometrów zbud symetrycznie, wyróżnia się zymetrię helikalną i kubikalną

Ściana komórkowa grzybów zbudowana z hityny z domieszką glutanu. Pod ścianą kom. Jest błona cytoplazmatyczna (oddziela cytoplazmę) zbudowane z białek i kontroluje pobieranie i wydalanie z kom subst rozpuszczonych. W błonie wystęoują enzymy i przenośniki elektr czynne w ostatnich etapach oddychania i magazynowania energii mezosomy uwypuklenia

Cytoplazma-

-wodny roztwór zw wielkocząst oraz soli cukrów aminokwasów witami i koenzymów

-w cytoplazmie znajdują się nukleoid plazmidy rybosomy wtręty cytoplazmatyczne

Nukleoid odpowiednik jadra chromosom kom bakteryjnej pojedyncze ale z 2 nici zwinięta cząstka DNA(nici identyczne) nici rozprostowują sie oddzielają się, matryce do syntezy nowych

Plazmidy pozachromosomalne struktury genetyczne, nie są niezbędne niosą geny które mogą być przydatne geny warunkujące odporność na antybiotyki

Różnice w budowie komórki prokariotycznej i eukariotycznej

eukariotyczne (grzyby)

-chromosomy otoczone dwuwarstwową błoną jądrową

-struktura chromosomu jest złożona DNA jest zwykle związane z białkami tzw histonami

-podział wymaga mejozy i mitozy

- ściana komórkowa zawiera składniki strukturalne (celuloza, hityna, nie ma pektydoglikanu)

prokariotyczna (bakterie)

-brak bł. jądrowej(chromosomy bezposrednio kontaktują się z cytoplazmą)

-struktura chromosomu prosta

-nie ma mit i mej

-ściana kom zawiera peptydoglikon

Formy przetrwalne

bakterie-endospory(wewnątrz kom macierzystej) Bacillus-laseczki tlenowe, Clostridium- beztlenowe

cysty powst z całej kom macierzystej mniej odporne na temperature od endosporów ale bardziej niz kom wegetatywne u bakt właściwych

mikrospory bakt śluzowe grzyby mogą wytwarzać zarodniki workowe (u drożdży formy przetrw)

-askospory

-chlamydospory u grzybów nitkowatych rozszerzone nitki grzybni otoczone grubą błoną (odporność na susze)

-skleroty masa nitek grzybni otoczona grubymi ściankami tworzą się okrągłe ciałka materiały zapasowe

grzyby

-makroskopowe

kapeluszowe(podstawczaki) -mikroskope

drożdże (jednokomórkowe nie tworzą grzybni, pseudogrzybnia)

strzępkowe (pleśnie)

Saprofity martwa materia orgaaniczna

Symbioty wzajemne korzyści

Pasożyty

-heterotroficzne org eukarot o nitkowatej rurkowatej strukturze

strzępka

grzybnia sieć

strzępki otoczone sztywną ścianą z hitytny i zawierają większośc eukariot organelli kom

Rozmnażanie płciowe

-gametangiogamia-kopulacja całych gamentangiów

-somatogamia- kopulacja kom strzępek

Bezpłciowe

-zarodniki sporangialne (zygomycota)

-konidiospory(Ascomycota, Deuteromycota)

-podiozał kom (pączkowanie, fragmentacja, Ascomycota, Deuteromycota)

Mineralizatory w środ roślinnym, przemiana substratów w CO2, H2O oraz biomasę, uwzględniając inne substr odżywcze

Symbioza wchodzą we wzajemne korzystne zw z roślinami(wyspecjalizowane i ścisłe), drobnoustr i zw

oczyszczanie bilog, biorenediacja

degradacyjne zdolności grzybów mogą byc wykorzyst przez czł

-chleb i alkohol

produkty ferment prowadzonej przez drożdże są wykorzyst w piekarnictwie i do wytw alkoholu; procesy zwiększają wartości substr, niewielki stopień wartości odżywczych

-naturalne produkty

antybiotyki, środki immunosupresyjne, kw, enzymy, produkcja dużych ilości białka, pasza

-kontrola biolog kontrola chorób roślin

-degradacja biolog niekorzystne dla czł procesy przeprowadzane przez grzyby powodują znaczne straty gosp , materiały zawierające duże ilości ceclulozy, skóra, węglowodory mogą byc wykorzyst przez grzyby jako substraty(z dużą ilości wody)

Zagrożenia zdrowia czł

-zatrucia produkt przemiany materii grzybów

-nadwrażliwośc-alergie

-choroby infekcyjne- grzybice oportunistyczne

Mikotoksyny wytw przez grzyby pleśniowe

Grzyby toksykotwórcze Aspergillus, Penicillum, Fusarium

Aflatoksyny aspergillus flavus i parasiticus, wątroba, rak

Ochratokksyny nafropatia, nerki

Trichotecyny i zearolenon syndrom krwotoczny, wymioty(zw), zaburzenie równowagi(czł); syndrom estrogeniczny, bezpłodnośc, femizacja samców

W Polsce

Ochratokksyny surowce zbożowe i mieszanki paszowe, mięso wieprzowe, wędliny

Aflatoksyny importowane zboża, pasze i ich komponenty(zwł struktury niektórych roślin oleistych)

Choroby ludzi i zw atakują naskórek ludzi i zw(powierzchnia uszkodzenia, liszaje, grzybice stóp, afty)

-głębokie uszkodzenia, układowe inf płuc ośrodkowego ukł nerwowego, limfatycznrgo; schorzenia: aspergilloza, drożdżyca, koksyliomykoza, grzybicze zapalenie płuc

Alergia nadwrażliwośc, nadmierna reakcja org przy wtórnym kontakcie z antygenem

Antygenty obce białka po wniknięciu do ustroju drogą pozajelitową wywołują wytw przeciwciał(białek odpornościowych)

Alergie grzybicze powstają na skutek wdychania masowych ilości zarodników grzybów

Schorzenia immunotoksyczne

działanie alergizujące ukł oddechowy może byc sprężone z działaniem toksycznym wywołanym wpływem mikotoksyn i glukanów zawartych w sporach oraz lotnych zw toksycznych grzybów

alergizująco- toksyczne oddziaływanie grzybów to syndrom chorego domu

Choroby alergiczne wywołane przez grzyby

katar sienny, astma oskrzelowa, alergiczne zapalenie pęcherzyków płucnych

Kryptopatogeny grzyby oportunistyczne

Grzybice oportunistyczne mogą byc pochodzenia endogennego, egzogennego

W polsce

-kandydoza- wywoływana przez candida alibeanus- naturalny składnik mikroflory czł

-aspergilloza- wyst w środowisku naturalnym

Metabolizm całokształt przemian zachodzących w kom

Typy przemian cząśt procesy składające się na metabolizm

-pobieranie pokarmu i odżywianie

-zdobywanie energii potrzebnej do przeprowadzenia licznych reakcji endogernicznych

-budowa(synteza) drobnocząsteczkowych składników kom i ich polimeryzacja w makrocząst na podstawie inf genetycznej

Auksotrofy wykorzystują C jako energię, samożywne, nie są chorobotwórcze dla ludzi i zw

Heterotrofy korzystają z przynajmniej 1 zw org, grzyby, większośc bakterii

Fototrofy energia słoneczna przekształcana na energię wiązan chem(rośliny, bakterie fototroficzne, zielone i purpurowe, bakterie siarkowe, glony, cyjanobakterie)

Hemotrofy energia chem

-hemolitotrofy (bakterie) energia z utleniania zw mineralnych

-hemoorganotrofy energia ze zw org (zw, grzyby, bakt)

Pobieranie pokarmu grzyby i bakterie pobierają pokarm całą powierzchnią ciała (eukarioty przez fago- i pinocytozę)

-pobieranie zw wielkocząst (rozbicie na proste składniki przez enzymy pozakomórkowe)

-pobieranie zw drobnocząst jest ściśle kontrolowane przez kom

Główną rolę w pobieraniu pokarmu pełni blona cytoplazmatyczna

-możliwośc wniknięcia substancji

-wprowadzenie do cytoplazmy

-zdolnośc przetwarzania, aby były włączone do metabolizmu

Mechanizmy transportowe
dyfuzja bierna tą drogą wchodzą i wychodzą kom (gazy, h2o) proces napędzany różnicą stężenia od wyższego do niższego

białka transportowe bł cytopl jest skuteczną barierą dla większości cząstek (cukry), ruch cząsteczek wymaga uczestnictwa białek transportowych

uniportery białka przenoszące 1 rodzaj zw

symportery 2 zw w tym samym kierunku

antyportery 2 zw w przeciwnym kierunku

dyfuzja ułatwiona duże cząst, obdarzona ładunkiem, przez bł cytopl, napędzana gradientem stężeń

transport aktywny pobieranie przez kom cząst wbrew gradientowi stężenia(najważniejsza metoda pobierania subst odżywczych), wymaga nakładu energii +białka transportowe

Podział enzymów

-oksydoreduktazy przenoszą elektr i protony z substratu na akceptor

-transferazy z 1 zw na 2 określoną gr chem

-hydrolazy rozkł subst przy udziale wody

-liazy odszczepiają pewne gr bez udziału hydrolizy

-izomerazyenzymy przebudowujące strukturę cząst bez jej rozkładu

-ligazy katalizują łączenie się 2 cząst

Celuloza błonnik,zw zbud z polimeryziwanych cząst połączone wiązaniami(β1,4), nierozp w h2o. Cząst celulozy są zagregowane w mikrofibile i tworzą kryst fibrile, rozkł następuje przez interakcję kompl enzymów

I etap obejmuje rozbicie struktur kryst celulozy, następnie endoglukanazy rozbijają wiązanie wewn (β1,4) , egzoglukanazy uwalniają jednostki disacharydów z końca łańcucha β-glukozydazy hydrolizują dwucukry do glukozy

Enzymy konstytutywne stale obecne w kom u bakterii śluzowych

Enzymy indukowane działają kiedy w środowisku brakuje prostych związków

warunki tl i pH obojętne

celuloza rozkł przez bakt Cytofaga

war tl pH kwaśne

przez grzyby fusarium

war beztl pH powyżej 4,2

bakterie beztl Clostridium

Skrobia materiał zapasowy, polimer, wiązania α1,4 z 2 glukanów, amylozy (rozp w gorącej h2o). Drobnoustr rozkł skrobię- drobnoust amylolityczne, tlenowce, beztlenowce, promieniowce grzyby

Lignina w tk drzewnej, złożony zw aromatycznyskłada się z różńej wielkości pierścieni aromat z gr metaksylowej OCH3, rozkł przez grzyby wyższe i mikroskopowe i nieliczne bakterie, które posiadają komp endo- i egzoenzymów które działają na fenole

Oddychanie org żywe wykorzyst energię chem, którą czerpią ze zw org a proces, w którym tanenergia się wyzwala to utlenianie biolog

3 mechanizmy w procesie oddychania

-oddychanie tlenowe, biorcą elektr jest tlen cząsteczkowy

-oddychanie beztlenowe, biorcą są zw nieorg

-fermentacja, częśc utleniana i redukowana

Pierwsze etapy oddychania tlenowego przebiegają tak samo jak pierwsze etapy procesu fermentacyjnego

I etep Glikoliza prowadzi do powst kw pirogronowego, ferm typu glikolitycznego

Fermentacja alkoholowa

-typ homofermentacja

-substraty: cukry proste, heksozy, maltoza, sacharoza

-bakterie i grzyby-wyst: rośliny, owoce, nektar kwiatów, drożdże denne-ważenie piwa

Fermentacja mlekowa

-laktoza musi ulec hydrolizie przed wejściem w szlak kataboliczny heksoz

-typ homofermentacja

-nie powstajw CO2

-substr: glukoza, laktoza, maltoza

-bakterie ferm mlekowj, G+, pałeczki dł i krótkie

--heterofermentacja:

poza kw mlekowym jest kw octowy i Co2., kw mlekowy jest lekkostrawny, działa sterylizująco i konserwująco. Drobnoust wyst w bł śluzowych i przewodzie pokarm czł i zw, na powierzchni zdrowych roślin, w miejscu produkcji przetworów mlecznych i w tych przetworach

--typ rzekomy- bakterie coli, samorzutne zakiszenie mleka

znaczenie i wykorzystanie bakterii ferm mlekowej

-przemysł mleczarski: szczepionki mleczarskie, czyste kultury bakterii mlekowych, wytw zw aromatów(aldehyd octowy)

-przemysł mięsny: produkcja kiełbas surowych dojrzewających(salami, kiełbasa polska biała)

drobnoust dodane do farszu wzbogacają smak i zapach

-przemysł piekarniczy: drożdże, bakt mlekowe dodaje się jako startowe, poprawienie smaku

negatywny wpływ: śluzowacenie lub kwaśnienie mięsa, zielenienie

-kiszonki paszowe i spożywcze

Produkcja kiszonek

1 faza wstępna- rozdrobnienie, ubicie i wydzielenie soku +2-3% NaCl stworzenie warunków dla bakterii mlekowych

-warunki beztl- eliminacja bakt tlenowych

-min cukrowe-taka ilośc cukru, która pozwoli bakt mlekowym na wytw takiej ilośc kw, która szybko pozwoli obniżyc pH do 4,2

2 faza rozwoju właściwej mikroflory

ok 2 tyg, 0,7-1%kw

3 faza końcowa, ost etap, zawartośc kw zwrasta 1,6-1,8% w tym kw mlek 1-1,3%, odczyn kiszonkispada so 3,5-3,8

Drobnoust szkodliwe w kiszonkach

gnilne tlenowy i beztl rozkład białka; zakwaszenie przez zabezpieczenie min cukrowego, warunki beztlen

Clostridium ferm masłowa, szybkie obniżanie pH poniżej 4,2

drobnous celulolityczny i pektynolityczne rozkł celulozy i pektyn, zabezp min cukrowego

bakt rzekomej ferm mlekowej wskaźniki złego stanu sanitarnego, ochrona kiszonki przed zanieczyszczeniem glebą i nawozem

pleśnie rozkł kw i mineralizacja masy roślinnej do h2o i CO2, wytw subst toksycznych, zachowanie warunków beztl

Ferm masłowa

-typ heterofermentacja

-substraty: cukry proste, złożone, niektóre alkohole

-drobnoust Clostridium

-produkty: kw masłowy, metan, propan, H2, CH4; kwasy, gazy, acetony

praktyczne znaczenie

-szkodliwe; przy produkcji kiszonek. Dojrzewaniu sera(psucie i pękanie), gorzknienie kiszonek

-pożyteczne; obieg węgla w przyrodzie, bezwzg beztl , gat wykorzystwane przemysłowo, aceton, alkohol butylowy, izopropyl

szczepy chorobotwórcze C botulinum wydziela neurotoksynę( b silna trucizna)-zaburzenia widzenie

-zmęczenie, ból głowy

-zaburzenia przy połykaniu

-niestrawnośc

Fermentacja propionowa

-heterofermentacja

-bakterie propioniboctorium G+

-jelita zw przeżuwających, w żwaczu(wtórnie w sercach)

-substraty:cukry proste, laktoza, sacharoza

-produkty: kw jablkowy, propionowy, octowy,bursztynowy, dużo CO2

proces dojrzewania zw aromatów

wywoływanie trądziku, niszczy mieszki włosów

„Fermentacja octowa”

-częściowe utl cukrów lub alkoholi, powst kw octowy

-bakt acetobacter

-śluzowacenie

-naturalne miejsce wyst: powierzchnia roślin, fermentujące owoce, kwaśniejące wina i piwa

Fermentacja metanowa

ważna dla ochrony środowiska, odpady trudnodegradowalne-produkcja biogazu

-substraty:polisacharydy, białka lipid

-Ietap; hydroliza przez beztl Clostridium-

Iietap powst alkohole(z powst zw drobnocząst)acetony, kw org

III przygotowanie do metogenezy; acetogeneza- w niej powst octan

IV metageneza- przemiana octanu, powstają CO2, CH4, N2, H2S,H2

beztlenowce-hemolitotrofy

zaleta: unieszkodliwianie odpadów trudnodegradowalnych

Wpływ czynników fizycznych na drobnoustr

-temperatura

psychrofilne zimmnolubne(w g)ebie, zimnych jeziorach i wodach, w chłodniach produktów mlecznych, mięsach, chorobotwórcze)

mezofilne średnia temp 20-50(najliczniejsze, chorobotwórcze dle ludzi i zw, optimum 36,6)

termofilne ciepłolubne(gorące źródła, obornik, kompost, jelita zw, wytrzymałośc na wysokie temp, ciepłoodporne enzymy)

-promienie UV

mechanizm W nici DNA kom bakterii cytozyna ulega hydratacji, pows dymery i tyminy. Zmiany w DNA uniemożliwiają replikację DNA , mogą doprowadzic do śmierci kom lub mutacji

fotoreaktywacja po naświetleniu promieniami UV poddaje się na działanie światła widzialnego, proces jest odwrócony. Więcej kom przeżywa, kom wegetatywne-najbardziej wrażliwe, przetrwalniki i wirusy-większa odpornośc ; wykorzystanie: sterylizacja powietrza

Czynniki chemiczne

-odczyn środowiska

acidofile środowisko kwaśne

neutrofile obojętne

alklalofile zasadowe

pH czynnik selekcjonujący naturalne zespoły drobnoustr; grzyby w kwaśnym

wilgotnośc potencjał wodny

wysuszenie- zahamowanie wzrostu i rozwoju drobnoustr ≤30% całkowitej pojemności wodnej

aktywnośc wodna aw stosunek pary wodnej nad roztworem do spręzystości wody

kserofile- rozwój przy małej aw

obniżenie aw można otrzymac susząc dodając NaCl, cukru

I etap susza fizjologiczna- podnoszenie ciśnienia kom , woda jest, ale nie można z niej korzystac

II odciąganie wody- plazmoliza kom, śmierc; Są org, które mogą rozwijac się przy dużym stężeniu: gronkowiec biały, bakterie ferm mlekowej, paciorkowce kałowe, drożdże

halofile NaCL 10%, najlepsze 0,85%

osmofile wysokie stężenie cukru

środki chem, ozon, woda utl- bakteriobójcze, uszkadzają bł cytopl - niekontrolowana wymiana między wnętrzem kom a środowiskiem

dezynfekcja wody- chlor,ozon

Metale ciężkie i ich sole wiążą się białkami, zmieniają wł bł cytopl, inaktywują różne enzymy

detergenty

anionowe mało toksyczne, w przemyśle i gospodarstwie domowym, proszki i płyny

kationowe silnie bakteriobójcze, w służbie zdrowia i weterynarii(sterinol)

niezdysocjonowane nie bakteriobójcze, do zmniejszania

-działanie: atakowanie otoczki bł kom, wrażliwe G- i +- tylko wegetatywne-najbardziej-

-fenol silnie bakteriobójczy, w medycynie i weterynarii (lizol do odkażania)

Dezynfekcja odkażanie, sposób niszczenia mikroorg za pomocą środ chem, niszczy tylko formy wegetatywne, odkażanie ścieków, urządzeń sanitarnych do publicznego użytku, pomieszczeń przemysłu spożywczego, farmakologicznego; ran, narzędzi lekarskich, pomieszczeń szpitalnych, wody do picia

Antybiotyki subst swoiste(zw naturalne lub syntetyczne) które w niskich stężeniach działają wybiórczo przez hamowanie wzrostu lub zabijają kom drobnoustr wrażliwych

Grupy produkujące antybiotyki

strptomyces najliczniejsze

grzyby strzępkowe 18% Aspergillus

bakterie bacillus

streptomecyna pierwszy antybiotyk na gruźlicę

metabolity wtórne nie są niezbędne kom, ale dają jej przewagę

machanizm działania

cel: ściana kom, synteza białek i kw nukleinowych

mechanizm odporności

-inaktywacja antybiotyku

-zmniejszenie przepuszczalności

-zmiana miejsca docelowego

antybiotykoodpornośc niepodatnośc na bakteriobójcze lyub statyczne działanie antybiotyków

-dziedziczna, pierwotna odpornośc- cecha naturalna charakterystyczna dla wszystkich szczepów gat bakterii

nabywanie odporności w wyniku:

-mutacji

-wcześniej wrażliwe drobnoustr na drodze selekcji lub adaptacji

metody hamowania wzrostu drobnoustrojów

-suszenie brak wilgoci,owoce, jagody, mięso, mleko, jaja

-wędzenie wysuzenie lub nasycenie krezolami, mięso, wędliny, ryby, sery

-chłodzenie obniżenie temp poniżej min, mleko , ryby, mięso, jaja, prod mleczne

-zamrażanie prod mięsne, rybne, owoce, jarzyny

-kiszenie obniżenie pH, kapusta ogórki grzyby

-marynowanie owoce, jarzyny, grzyby, mięso, ryby

-peklowanie sól i azotyny, mięso, wędliny

-solenie podwyższenie ciś osmotycznego, mięso, ryby, grzyby, sery

-cukrzenie owoce, powidła

-dodanie substancji bakteriobójczej wszystkie produkty

-sterylizaja i jałowe przechowywanie konserwy

-pasteryzacja wysoka temp, mleko, śmietanka, soki, piwo, wino

funkcje azotu w procesach życiowych drobnoustr

-składnik aminokwasów

-niezbędny przy wykorzystaniu węglowodanów

-stymuluje wzrost i aktywnośc korzenie roślin

-warunkuje pobieranie innych składników pokarmowych

w naturze azot wyst w różnych formach

-w glebie- organiczny

-powietrze- cząsteczkowy

-skały NH4

Azot organiczny

-proteoliza wstępna mineralizacja azotu org , rozkład białek, drobnoustr proteolityczne, proteazy(synteza- enzymy proteolityczne)

CO-NH- rozkład wiązania,białko rozkładane do polipeptydów, krótkie peptydy, aminokwasy

Bakterie i grzyby rozkładają białko :

-środ kw, war tlen- grzyby nitkowatej

-war beztlen- bakterie Clostridium

-war i środ oboj- bakterie Bacillus

-amonifikacja od aminokw odrywa się NH2 i powst amoniak i różne prod, enzymy-deaminazy. W zależności od typu deaminacji(z dekarboksylacją, bez) powst różne prod: ketokw, hydroksykw, kw łuszczowe, i zawsze amoniak. Amonifikacja może byc hydrolityczna, utl lub redukcja amoniaku, może też ulegac mocznik- z odchodami do gleby i wody; wiele bakterii wykorzystuje mocznik jako źródło azotu, enzym-ureazy, bakt mocznikowe(tlenowe),

amonifikacja i proteoliza prowadzą do mineralizacji azotu białkowego

Azot amonowy

-do wzrosu mikroorganizmów

-zatrzymywany w kompleksie wymiennym

-ulega utlenianiu

-pobierany przez rośliny

-nitryfikacja etapowe utlenianie ionu amonowego do azotanu przez hemotroficzne bakt nitryfikacyjne(z procesu bakterie czerpią energię do asymilacji i redukcji CO2)

I etap- utl NH4 do NO2, powst więcej energii niż w II etapie, bakterie nitros,

II etap utl azotynów III do azotanów V , mniej energii, bakterie nitro, enzymy z gr oksydoreduktaz , nitryfikatoryheterotroficzne- bakterie i grzyby , które produkują NO3 z org i nieorg źródeł azotu. W wyniku amonifikacji: nadmierne ilości azotynu- formy silnie toksyczne, obecnośc sprzyja powst nitrozoamin (zw silnie toksyczne o działaniu korcinogennym- wywołują choroby nowotworowe)

źródła azotanów

-procesy mikrobiologiczne

-nawożenie mikroorganizmów

-czynnik antropogeniczny-suchy lub mokry opad

-denitryfikacja losy jonu azotowego w glebie

-mikrobiologiczna redukcja do produktów pośrednich i gazowych: NO, N2O, N2

-do syntezy aminokwasów, redukcja asymilacyjna przez mikroorganizmy i rośliny

-chemodenitryfikacja

-wymywanie z powierzchniowych do głębszych warstw gleby lub do wód gruntowych

denitryfikacja właściwa redukcja dysymilacyjna, czyli azotany są akceptorami elektr gdy brakuje tlenu, warunki bezwzg beztl, reduktazy, oddychanie azotanowe; mikroorg: organotrofy, termofile, hemolitotrofy, Archebakterie

denitryfikacja częściowa w war org przy dostępie tlenu, redukcja azotanu V do III i NH4

-zbiałczanie asymilacyjna redukcja azotanów,

ściśle zależne od stosunku C:N, zbiałczaniu może ulegac NO3 i NH4. Przy wąskim stosunku tylko częśc ulega zbiałczaniu, reszta zostaje w środowisku. Przy szerokim prawie wszystko jest wbudowane; niekorzystne na wiosnę-konkurencja mikroorg o azot

Azot atmosferyczny wiązany przez wolno żyjące i symbiotyczne auksotrofy

Siarka wchodzi w skład kom żywej, w glebie w formie organicznej, dostaje się przez kwaśne deszcze

wchodzi w skład: aminkokw, białek, alkaloidy, tioglikozydy

wyst jako: pirotyn, piryt, gips

przemiany zw siarki: mineralizacja, unieruchamianie, utlenianie, redukcja

Aminokw siarkowe- rozkł przez bakt i grzyby, które wytw enzymy desulfurylaz(odszczepiają gr S-H) i powst H2S. Mikroorg zużywają dla siebie, nadmiar zostawiają w środowisku jaok H2S(toksyczny inhibitor)- hamuje oddychanie każdej kom żywej. Mikroorg utleniające zredukowane zw siarki oczyszczają środowisko, dostarczają jonów siarczanowych roślinom i innym mikroorg

Utlenianie zredukowanych form siarki posiadają:

-hemotroficzne bakt siarkowe(war tlenowe, H2S do siarki pierwiastkowej, siarkę gromadzą na zewn kom lub wewn)

-fototroficzne bakt siarkowe(war beztl przy dostępie do światła słonecznego; siarkowodór do kw siarkowego, purpurowe i zielone bakt siarkowe)

-heterotrofy w glebie bakt i grzyby-wystdysymilacja redukcyjna nieliczne bakt bezwzg beztl, siarczany jako akceptory elektr wyst w środowisku (słone jeziora, sedymenty morskie, głębokie otwory roponośne)

H2S przyczynia się do

-korozji kamieni, betonu, pomp

-niedrożności syst kanalizacyjnych

-zatrzymywania naturalnych proc samoczyszczenia się ścieków

dodanie NO3 zmniejsza toksyny i powstawanie H2S

redukcja asymilacyjna siarczanów wbudowanie w ciała mikroorg

---