Służebności
Ustawa wylicza pewne przykłady; umowa może ustanowić w zasadzie dowolną służebność. Ich celem jest podniesienie wartości ekonomicznej nieruchomości.
Dzielą się na:
gruntowe - przysługuje każdorazowemu właścicielowi nieruchomości władnącej na nieruchomości
osobiste - ściśle i dożywotnio związane z konkretną osobą fizyczną. służebnej
Ciążą zawsze na gruntach. Wg. orzeczenia SN mogą wyjątkowo ciążyć na lokalu, jeśli nie umniejszają jego samodzielności. Są to prawa związane z osobą fizyczną (osobiste) bądź z prawem własności gruntu (gruntowe). Uprawniony może korzystać osobiście, jak rówież za pośrednictwem innych osób (rodzina, znajomi, dzierżawca etc.)
Typy służebności:
czynne - uprawniony może korzystać z gruntu służebnego w oznaczonym zakresie
umożliwiające używanie nieruchomości służebnej (eg. służebność ścieżki, służebność przejazdu, służebność budynkowa)
umożliwiające pobieranie pożytków (eg. służebność wypasu)
bierne - obciążony musi zaniechać (;p) od określonych działań
zobowiązujące do zaniechania wobec własnej nieruchomości (eg. zakaz wznoszenia budynków, służebność światła)
zobowiązujące do zaniechania wykonywania uprawnień dot. nieruchomości władnącej (eg. zakaz emisji gazów, dźwięku etc.)
Ustanowienie:
umowa - na zasadach ogólnych
może ją ustanowić także użytkownik wieczysty - ciąży wtedy tylko na jego użytkowaniu.
usucapio - przez wykonywanie bez upranienia przez określony czas
można zasiedzieć tylko służebność czynną (z przyczyn oczywistych xD) i tylko taką, która polega na korzystaniu z trwałego i widocznego urządzenia (eg. droga, studnia)
przepisy o zasiedzeniu własności stosują się odpowiednio - przesłanki:
posiadanie (wykonywanie)
nieprzerwalność posiadania
termin (20 / 30 lat zależnie od bona fides począwszy od momentu rozpoczęcia korzystania)
następuje ex lege, ale może być potwierdzone sądownie w celach dowodowych.
orzeczenie sądu - eg. art. 145 KC pozwala ustanowić sądownie służebność drogi koniecznej. W odróżnieniu od poprzedniego przypadku - orzeczenie ma charakter konstytutywny
decyzją administracyjną (rodzaj wywłaszczenia)
Wygaśnięcie:
zrzeczenie się
confusio
ziszczenie się warunku rozwiązującego (eg. terminu), jeżeli taki zastrzeżono.
10 lat niewykonywania - ale do wykreślenia służebności z księgi wieczystej wymaga potwierdzenia sądowego.
podział nieruchomości - służebność przechodzi na wszystkie działki, dla których służebność ma rację bytu. Podobnie z podziałem nieruchomości służebnej. Niepotrzebne służebności znikają bez odszkodowania
roszczenie o zniesienie:
gdy służebność stała się szczególnie uciążliwa, a nie jest konieczna (za wynagrodzeniem)
gdy służebność traci swój cel społeczno-gospodarczy
<przerobić zmianę treści, służebności osobiste i art. 145 KC !!>
Ustanawiana na gruncie na który sąsiad omyłkowo wlazł z budową ;p
Zakaz budowy nad określono wysokość, albo w określonej odległości od granicy działki (vide rzymskie iura luminum xD)
Przede wszystkim wymóg formy aktu notarialnego ustanawiającego.
Ale nie polan droga zaznaczona koleinami, ani tym bardziej - wydeptana ścieżka. Musi to być droga utwardzona (albo przynajmniej wysypana żwirem).