Znaczenie spacerów i wycieczek dla rozwoju przedszkolaków.
Wiek przedszkolny ( 3-6 lat) jest okresem szybkiego rozwoju dziecka.
Następuje rozwój fizyczny - zmieniają się proporcje ciała, wielkość narządów wewnętrznych, dziecko przybywa na wadze. Doskonalą się także procesy psychiczne - pamięć, myślenie, uwaga spostrzeżenia.
Dziecko w tym okresie jest ciekawe świata. Interesuje się wszystkim , co go otacza. Ciągle zadaje pytania - po co?, dlaczego? co to jest ?
Warto wykorzystać ten okres w życiu dziecka na zaspokojenie jego ciekawości otaczającym światem. Bardzo pomocne w tym względzie mogą być spacery i wycieczki .
SPACERY - to wyjście z budynku i piesze pokonywanie krótkich odcinków np. spacer do parku, na pocztę..
WYCIECZKI- to wyjście z budynku i pokonywanie dłuższych odcinków ,zwykle przy pomocy środków lokomocji( samochodu, autobusu ,tramwaju). Wycieczka może być
po mieście, do teatru ,do lasu (jeśli jest oddalony daleko od domu) , poza miasto.
spacer na Pocztę i wysyłanie listów Grupa III - przejażdżka bryczką
dla Babci i Dziadka z okazji ich święta po Puszczy Bolimowskiej
Jednakże nie dostrzega się wartości spacerów i wycieczek dla rozwoju dziecka.
Nauczyciele przedszkoli sporadycznie organizują wyjścia poza teren przedszkola obawiając się o bezpieczeństwo dzieci. Do tego dochodzą jeszcze sprawy finansowe przy organizacji wycieczek, za które w większości płacą rodzice.
Natomiast rodzice są zapracowani, nie mają czasu na wspólne z dziećmi wycieczki ,spacery.
Zwykle ograniczają się one do pobytu wokół bloku na placu zabaw.
Spacery i wycieczki mają dla dziecka znaczenie :
Poznawcze -zapoznają dzieci z najbliższą okolicą -osiedlem, dzielnicą ,miastem w
którym mieszka dziecko.
Podczas spacerów ,wycieczek można poznać różne obiekty ,instytucje- np. Poczta , Policja, Straż . Warto zabrać dziecko do różnych punktów usługowych - np. do fryzjera , szewca, zegarmistrza… Dzięki tym wizytom dziecko pozna różne zawody-sposób wykonania danej pracy ,narzędzia oraz przydatność danego zawodu dla ludzi.
Celem dalszego zwiedzania mogą być zabytki np. kościół, muzeum ,zabytkowe kamienice, zamek. W Warszawie można zwiedzać Stare Miasto, Zamek Królewski, Łazienki, ,ZOO, Lotnisko,
Patriotyczne- poznając swoje miasto - jego zabytki, historię dziecko czuje się z nim
związane .Jest to jego miejsce na ziemi -„ Mała ojczyzna.” U. Niemcewicz pisał:
„ Nic bardziej nie przywiązuje do kraju, jak znajomość historii jego.”
Uważa się ,że jeśli ktoś pokocha „ małą ojczyznę” jest szansa że, pokocha „dużą ojczyznę” - kraj w którym mieszka. Dlatego warto pokazywać dziecku wszystko to , co cenne w najbliższej okolicy , mieście (kulturę ,tradycję, piękno środowiska przyrodniczego, cechy charakterystyczne danego regionu.)
Emocjonalne -Każdy spacer ,wycieczka wyzwala pozytywne emocje - radość, zadowolenie ,ciekawość. Dziecko cieszy się z kontaktu z kolegami ,mamą ,tatą czy starszym rodzeństwem. Wreszcie ktoś ma dla niego czas. Można go spędzić razem spacerując i zwiedzając .Dziecko czuje się kochane, potrzebne. W ten sposób dzieci integrują się w grupie przedszkolnej ,wzmacnia się więź emocjonalna z rodziną .
Społeczne - dziecko poznaje właściwe wzorce zachowań . Uczy się jak należy zachować się np. w środkach lokomocji ( autobusie, tramwaju..) , w muzeum ( jesteśmy cicho ,nie dotykamy eksponatów ) ; w parku ( nie niszczymy przyrody- nie depczemy trawników, nie zrywamy kwiatów bawimy się zgodnie ,pożyczamy sobie zabawki, ustępujemy miejsca na zjeżdżalni czy huśtawce.).
Estetyczne - kształcą wrażliwość młodego człowieka na piękno i sztukę.
Będzie to : oglądanie wystaw ,wizyty w muzeum ,słuchanie koncertów muzycznych , oglądanie przedstawień w teatrze ( np. Baj, Guliwer, Lalka).
Wizyta w teatrze jest dla dziecka czymś niepowtarzalnym .Sama wyprawa ,odpowiedni strój (odświętny) , nastrój w teatrze sprawiają że wycieczka staje się wyjątkowa.
Zdrowotne - zwłaszcza dzięki ćwiczeniom fizycznym.
Spacery ,wycieczki do parku , do lasu są wspaniałą okazją do uprawiania ćwiczeń fizycznych.
Dzieci bardzo lubią : biegi ,skoki, wspinanie się, przeskakiwanie przez przeszkody.
W Poradniku dla rodziny „ Jak żyć zdrowo.” Można przeczytać o znaczeniu ćwiczeń fizycznych dla zdrowia dziecka.
Uważa się ,że ćwiczenia fizyczne :
* wzmacniają mięśnie , co jest ważne dla utrzymania prawidłowej postawy i stabilnych
stawów
* wyrabiają lepsze poczucie równowagi ,
* doskonalą koordynację ruchów
* rozwijają giętkość ciała
* wzmacniają kości (są twardsze) ,i dlatego rzadziej zdarzają się złamania
* rozwijają poczucie własnej wartości
* znoszą nerwowość i depresję
* prawdopodobnie zmniejszają ryzyko choroby nowotworowej
Na podstawie przeprowadzonych badań stwierdzono ,iż ćwiczenia fizyczne mogą przedłużać życie.
Brak ruchu powoduje :
* nadwagę, *pojawienie się wysokiego poziomu cholesterolu we krwi * nadciśnienie tętnicze.
„Pierwsze zmiany mogą występować już u nastolatka ,a rozwijając się mogą doprowadzić do choroby serca .”-czytamy w książce „ Jak zdrowo żyć.
Ponadto: wycieczki i spacery
* są receptą „na nudę”. Dostarczają pomysłów na sposoby spędzania czasu wolnego.
* Przyczyniają się do rozwoju: mowy ,myślenia, spostrzeżeń,
* przyczyniają się rozładowania emocji, agresji, napięć fizycznych dzieci
* organizowane w różnych porach roku hartują organizm
* wyrabiają nawyki (organizowanie, planowanie ,rożnych wyjść z domu w celu poznania
najbliższej okolicy ,miasta, )
* zachęcają do ćwiczeń fizycznych ,które będą kontynuowane w życiu
dorosłym. Dziecko widzące rodziców ciągle przed telewizorem, nie ruszających się z
domu na pewno nie będzie człowiekiem aktywnie spędzającym czas wolny.
Organizując wycieczki ,spacery należy:
dobrze je zaplanować ( ustalamy : gdzie idziemy?, po co? co chcemy zobaczyć ? jaką trasą będziemy szli, jechali ?, kiedy wyruszamy ?, kiedy wracamy ?)
mieć na to czas . Wycieczki i spacery powinny odbywać się w atmosferze spokoju radości Nie może być pośpiechu ,zdenerwowania.
zabrać ze sobą -jedzenie ,picie, parasolkę-jeśli pogoda jest niepewna .
Wycieczki i spacery są źródłem radości , zadowolenia dziecka . Kształtują jego procesy psychiczne -myślenie ,pamięć ,spostrzeżenia . Dzięki nim w sposób bezpośredni dziecko poznaje otaczający je świat.
Zachęcam rodziców i nauczycieli do organizowania dzieciom spacerów ,wycieczek ze względu na duże ich znaczenie w rozwoju osobowości dziecka.
mgr Bogusława Węclewska
Nauczycielka Przedszkola Nr 18 w Warszawie
Literatura:
Poradnik dla rodziny. „ Jak zdrowo żyć.” Dr Stephen Carroll , Dr Tony Smith
Muza S.A Warszawa 1993