1SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
Gwarancja swobodnego przepływu towarów to pierwszy z czterech filarów jednolitego rynku. Zgodnie z art. 23-30 TWE swobodny przepływ towarów ma zostac osiagniety przez utworzenie unii celnej oraz zniesienie wszytkich oraniczen ilosciowych. Wspolnota opiera się na unii celnej. Unia celna zgodnie z Traktatem obejmuje całą wymianę towarową oraz zakaz nakładania między państwami członkowskimi ceł przywozowych i wywozowych, jak również wszelkich opłat wywierających podobny skutek, a także wprowadzenie wspólnej taryfy celnej w stosunkach z krajami trzecimi. 1 lipca 1968 r. ustalono wspólną taryfę celną wobec krajów nie należących do Wspólnoty. Utworzenie wspólnego rynku wymagało zniesienia ceł pomiędzy krajami członkowskimi oraz barier technicznych (zróżnicowane normy, standardy, przepisy), fiskalnych (różne systemy podatkowe) i fizycznych (kontrole graniczne). Aby umożliwić swobodny przepływ towarów, zniesiono wszelkie ograniczenia ilościowe (zakazy importu i eksportu, kontyngenty) oraz środki równoważne ograniczeniom ilościowym np. regulacje dotyczące norm technicznych, składu produktu, rodzaju opakowania itp. Wszystkie towary na rynku Unii podlegają tym samym normom i wymogom certyfikacyjnym i powinny być obłożone takimi samymi podatkami. Zasada wolnego przepływu towarów dotyczy zarówno wyrobów przemysłowych, jak i produktów rolnych oraz spożywczych. Wszystkie towary, które są produkowane i sprzedawane w jednym z krajów członkowskich zgodnie z tamtejszymi przepisami, mogą być oferowane także w innych krajach Wspólnoty. Ograniczenia przywozu, wywozu lub tranzytu mogą zostać wprowadzone jedynie pod warunkiem, że wymagają tego: względy moralności publicznej, porządku i bezpieczeństwa publicznego, ochrona zdrowia i życia ludzi, ochrona zwierząt i roślin, ochrona majątku narodowego posiadającego wartość artystyczną, historyczną lub archeologiczną oraz ochrona własności przemysłowej i handlowej. Wymienione zakazy i ograniczenia nie powinny jednak stanowić środka samowolnej dyskryminacji, ani utajonego ograniczania handlu między członkami Wspólnoty.warunkiem Unii celnej jest jednolity obszar celny który obejmuje całosc terytorium panstw czlonkowskich z kilkoma wyjatkami.pojecie „opłat wywierajacych podobny skutek”nie jest w TWE zdefiniowane.decydujace jest czy dane obiazenie finansowe jest nakłądane lub zarzadzene przez panstwo z powodu przekraczania granicy, nazwa opłaty jej wysokosc przeznaczenie i skutek sa nieistotne.TS mowi ze zakaz nakladania ceł opłat wywierajacych podobny skutek ma na celu uzupełnienie oraz skuteczne uksztaltowanie zakazu ograniczen handlu które wynikaja z faktu pobierania cel.problemem natomiast jest rozgraniczenie w stosunku do oplat pobieranych :przy okazji” przekraczania granicy przez produkty z innych panstw czlon które z pozoru wydaja się cłami lub opłatami wywierajacymi podobny skutek i które sa dopuszczalne na podstawie TWE.
2.SWOBODNY PRZEPŁYW PRACOWNIKÓW oznacza zniesienie wszelkiej dyskryminacji wobec pracowników panstw czlonkowskich stosowanej ze względu na obywatelstwo w dziedzinie zatrudnienia płac oraz innych warunków pracy. Państwo w którym przebywa dana osoba zobowiązane jest wtedy do zapewnienia jej takich samych warunków jak własnym obywatelom tj.: dostępu do rynku pracy, praw wyborczych, uznawania dyplomów i kwalifikacji itd. Jest to jeden z czterech filarów jednolitego rynku. Do końca 2002r. zobowiązaliśmy się wdrożyć prawo wspólnotowe w tym zakresie. Postanowienia te nie odnoszą się jednak do zatrudnienia w administracji publicznej.
Prawo pobytu mają nie tylko osoby aktywne ekonomicznie (pracujący lub poszukujący pracy) i ich rodziny, ale także studenci, emeryci i pozostali obywatele państw członkowskich, pod warunkiem, że posiadają oni wystarczające środki na utrzymanie oraz ubezpieczenie zdrowotne. Obywatele z innego kraju członkowskiego mają prawo do takiego samego traktowania jak pracownicy krajowi, prawo do równego wynagrodzenia i do korzystania z instytucji kształcenia. Unijne regulacje gwarantują także prawo do udziału we wszystkich świadczeniach socjalnych, także w dziedzinie edukacji i ochrony zdrowia (ulgi, zasiłki, stypendia itp.) oraz wzajemne uznawanie dyplomów. Oznacza to zniesienie wszelkiej dyskryminacji wobec pracowników państw członkowskich Wspólnoty, stosowanej ze względu na obywatelstwo w dziedzinie zatrudnienia, płac oraz innych warunków pracy.prawp pobytu przyznawane jest na okres co najmniej 3 miesiecy okres ten może zostac skrocony jeżeli osoba szukajaca pracy skorzysta z pomocy socjalnej. Według postanowień Układu Europejskiego, kraje członkowskie Wspólnot przyznają polskim firmom i obywatelom prawo zakładania przedsiębiorstw i prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach samozatrudnienia. Samozatrudnienie oznacza prowadzenie zarejestrowanej działalności (np. specjalistycznego warsztatu, pracowni wzornictwa), lecz nie daje prawa ani możliwości poszukiwania zatrudnienia na miejscowym rynku pracy. Kraje członkowskie zobowiązują się jednocześnie do traktowania takich przedsiębiorstw nie gorzej od własnych przedsiębiorstw i obywateli. Z tej zasady wyłączono jedynie lotnicze usługi transportowe, usługi żeglugi śródlądowej i przybrzeżnej.
3.SWOBODA ZAKŁADANIA I PROWADZENIA PRZEDSIEBIORSTW
umozliwia osobom fizycznym i prawnym podjecie i prowadzenie samodzielnej dzialalnosci zarówno w innym panstwie czlon jak i we własnym na tych samych warunkach które obowiazuja podmioty zamieszkujace lub majace siedzibe wdanym panstwie czlon(zakaz dyskryminacji)podjecie takiej dzialalnosci gosp wymaga aby prawo obowiazujace w panstwie pochodzenia nie utrudniało danej osobie jego opuszczenia i osiedlenia się w panstwie przyjmujacym.swoboda prowadz dzial gosp obejmuje swobode wyboru miejsca jej prowadzenia która jest chroniona przez zakaz ograniczen, zgodnie z teoria siedziby w celu przeniesienia głownej siedziby spolki posiadajacej osobowosc pr do inneo panstwa konieczne jest rozwiazanie w panstwie dotychczasowej siedziby i ponowne jej utworzenie w nowym panstwie.reguluja to odpowiednie dyrektywy. Według postanowień Układu Europejskiego, kraje członkowskie Wspólnot przyznają polskim firmom i obywatelom prawo zakładania przedsiębiorstw i prowadzenia działalności gospodarczej na zasadach samozatrudnienia. Prawo zakładania przedsiębiorstw dotyczy wszelkiej stałej działalności prowadzonej przez podmioty zagraniczne, a nie tylko sektora usług. Strona polska, jako słabsza, nie mogła przyjąć tak daleko idących zobowiązań w tak krótkim terminie. Dlatego nasz kraj zobowiązał się stopniowo wdrażać w stosunku do firm i obywateli państw Wspólnot podobne rozwiązania, tzn:nie wprowadzać nowych utrudnień w okresie przejściowym,stopniowo (według uzgodnionego harmonogramu) ułatwiać podejmowanie działalności gospodarczej na naszym terenie firmom i obywatelom państw Wspólnot Europejskich.
4.SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG
usługami w sensie art. 49 TWE sa wszytskie swiadczenia które z reguły sa wykonywane odpłatnie, decydujacym kryterium nie jest ekonomiczne pojecie uslugi., swoboda swiadczenia uslug uzupełnia raczej swobode przepływu pracownikow oraz swobode prowadzenia dzialalnosci gosp.umozliwia ona bowiem wykonywanie dzialalnosci zarobkowej także bez zmiany miejsca zamieszkania a wiec dzialalnosci o charakterze ponadgranicznym wg zasady zakazu ograniczen oraz nakazu traktowania innych na rowni z własnymi obywatelami.należy rozroznic nastepujpujace rodzaje swobody swiadczenia usług:aktywna swoboda swiadczenia uslug która polega na tym ze dany podmiot udaje się w celu swiadczenia uslugi do innego panstwa czlon,”przekraczanie” granicy jedynie przez swiadczenie(uslugi pocztowe telekomunikacyjne, radiowe) oraz tzw.bierna lub negatywna swoboda swiad usł w przypadku ktorej to odbiorca usługi udaje się do innego panstwa czlon,decydujaca jest przesłanka przekraczania granicy ponieważ istota swobody swiadczenia us jest otwarcie poszczegolnych rynków krajowych dla swiadczenia z innych panstw czlon.swoboda swiad usł nakłada okreslone obowiazki nie tylko na panstwo odbiorcy swiadczenie lecz także panstwo podmiotu swiadczacego(tzw.zagraniczne swiadczenie us) Swoboda przepływu usług obejmuje trzy przypadki: usługodawca udaje się na pewien czas do kraju usługobiorcy, aby wykonać usługę w innym kraju członkowskim,usługobiorca udaje się do kraju usługodawcy i tam przyjmuje świadczenie (np. turyści),usługodawca i usługobiorca pozostają w swoich krajach, a tylko usługa przekracza granicę (np. program telewizyjny). Komisja Europejska podzieliła stanowiska dotyczące swobodnego przepływu usług na następujące grupy tematyczne:artykuły 52 i 59 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską bankowość ubezpieczenia rynek papierów wartościowych i usługi inwestycyjne ochrona danych osobowych prawo do zakładania przedsiębiorstw i swoboda świadczenia usług przez rzemieślników oraz w handlu i rolnictwie agenci handlowi usługi społeczeństwa informacyjnego(dotyczy Polski)