Polit.środow. - w jaki sposób została zaprezentowana pracownikom, jakie jednost. są objęte polit środow., czy polit.środ. zawiera wymagane przez normę zobowiązania
Aspek.środow.- jaki jest sposób upewnienia się że żaden aspekt nie został pominięty, jakie są źródła inf. wykorzystywane do uaktualnienia danych, czy jest procedura identyf. i oceny aspek. środ. i rejestr znaczących as.środ
Wymagania prawne - rejestr wym.prawnych,kompletność rejestru, sposób dostępu pracowników do wym.praw., sposób identyfikacji aktualnych wym.praw. i innych,procedura
Cele,zadania,progr.środ - czy osiąganie ich faktycz. zmniejsza oddział.na środow., czy można postawić sobie ambitniejsze cele, czy ustalono sposoby mierzenia celów
Strukt.i odpowiedz - czy zakres obowiązków, uprawnien są dokumentowane i znane pracownikom, czy są środki na utrzymanie systemu,czy zakresy obejmują cały obszar syst.
Swiad,szkolenie,kompeten -czy jest procedura identyf.potrzebe szkolenia, czy istnieją zapisy z przeprowadz. szkoleń, czy zakres szkoleń był adekwatny do potrzeb.
Komunikowanie się -czy ustalono wszystkie procedury ustalające tryb komunikow. się, kto jest odpowiedz. za odp na pyt. stron, czy posiada procedury określające sposób wymiany inf
Dokument,nadzór - czy opracowano wszystkie wymagane normą procedury, czy są dnośniki do innych istotnych dokum., czy są stosowane w rzeczywist,czy spełnia wym. normy, sprawdzanie statusu procedury, sprawdzanie dostępności dokumentu
Sterowanie operacyjne - czy opracowano procedury związane z wyrobami lub usługami, czy przygotowano procedury nietypowe związane z nietypowymi sytuacjami
Gotowość na wypadek awarii - czy jest tryb postępowania w przypadku awarii, czy procedury przewidują rutynowy przegląd na wypadek awarii, czy zapewniono dostęp odpowiedniego sprzętu
Monitorowanie i pomiary - czy są zapisy z pomiarów, czy procedura jest realizowana, czy istnieje procedura kontroli zgodności z przepisami
Niezgodności, działania korygujące - czy metodyka uwzględnia potrzebę ciągłego doskonalenia się, czy działania korygujące i zapobiegawcze są prowadzone, na bieżąco weryfikowane pod względem skuteczności, zgodnie z przyjętą metodyką.
Zapis -czy są zapisy bezwzględnie wymagane przez normę, czy dokonywane na formularzach są czytelne, czy są oznaczane, gromadzone
Audit systemu - jak ustalono częstotliwość auditu w poszczególnych obszarach systemu, jaki jest sposób dokonywania auditów, jakie są zasady realizacji działań korygujących i zapobiegawczych
Przegląd systemu - czy istnieją zapisy z przeglądu, kto wykonuje przegląd
Przeglądarka:
PROSZĘ PRZEPISANE I DO WYRDUKOWANIA
1. Polityka ekologiczna - narzędzia i instrumenty:
narzędzia: prawne i administracyjne/ ekonomiczne (opłaty, subwencje, kary),/ systemy kontroli i monitoringu/ edukacja ekologiczna i badania naukowe/
instrumenty: regulacje bezpośrednie (normy prawne),/ opłaty/ kary/ subwencje i fundusze ekologiczne
polit. Ekolo. - świadoma i celowa działalność państwa polegająca na racjonalnym korzystaniu z zasobów środowiska, jego ochronie i kształtowaniu
2. Zasadnicze elementy systemu zarządzania organizacją:
- misja - uwzględnia konieczności ograniczenia oddziaływania na środowisko,
- strategia - zagadnienia środowiskowe uwzględnione w biznesplanach całej organizacji,
- struktura - istnienie struktury organizacji określającej precyzyjne zakresy odpowiedzialności i kompetencji pracowników zaangażowanych w działania na rzecz ochrony środowiska,
- systemy - praktyki i procedury, związane ze wszystkimi procesami, dotyczące ochrony środowiska, min integracja z istniejącymi systemami zarządzania jakością, bhp, finansami, itp.
- personel - kompetentny do wykonywania kluczowych zadań w ramach systemu,
- styl zarządzania - działania kierownictwa pozytywnie motywujące pracowników.
3. ORGANIZACJA:
- poddostawcy,
- władze lokalne,
- władze państwowe,
- władze ekologiczne,
- władze organizacji,
- klienci,
- organizacje (ruchy ekologiczne),
- pracownicy organizacji,
- społeczność lokalna,
- środki masowego przekazu.
Otoczenie firmy (organizacji) - zainteresowane strony.
4. Oddziaływanie organizacji na środowisko:
- negatywne - negatywne skutki środowiskowe działalności, czyli niekorzystne dla środowiska,
- neutralne - obojętne lub minimalne dla środowiska,
- pozytywne - przewaga korzyści środowiskowych, czyli korzystnych dla środowiska,
5. Sytuacje, w których należy określać realny lub potencjalny wpływ działania organizacji na środowisko:
- normalne warunki działań,
- zatrzymanie produkcji (np.: oczyszczalni ścieków),
- sytuacje przewidywane,
- awarie.
6. Normy serii ISO 14 00O: min wymagania i wytyczne stosowania i ocena środ. miejsc i org., zasady ogólne, zasady i struktura, ocena wpływu cyklu życia, format dokumentowania danych, terminologia, przykłady stosowania, wytyczne
7. Rodzaje norm (ze wzg na treść i obszar stosowania): terminologiczna, podstawowa, badań, wyrobu, procesu, usługi, interfejsu, danych
Międzynarodowe org. Normalizacyjne: CEN, CENELEC, ETSI, ISO
8. Podstawowe fazy koncepcji systemu zarządzania środowiskowego:
- planowanie - ustalenie wszystkich celów i zadań organizacji, opracowanie metod ich zrealizowania oraz sposobów postępowania,
- wprowadzanie - wprowadzanie działań wg przyjętego planu i realizacja ustalonych prac zmierzających do osiągnięcia celów organizacji i do utrzymania ich zgodności z założonymi sposobami postępowania,
- sprawdzanie - kontrola skuteczności podjętych działań oraz porównanie rezultatów z założonym planem,
- doskonalenie (poprawianie) - usuwanie wszystkich wad i niedoskonałości, ewentualna rewizja i adaptacja planu do wymienionych okoliczności oraz dostosowanie do tego celu istniejących procedur,
9. Korzyści wdrażania zarządzania środowiskiem:
- spełnienie wymagań odbiorców,
- światowe tendencje wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju,
- warunek nawiązania współpracy pomiędzy firmami
- pozycja na rynku
- dostęp do zamówień publicznych
Cechy polityki środowiskowej
1.Wynikające z postulatów normy.
- powinna być stabilna, aktualna w dużym zakresie
- powinna wyznaczać ramy dla ogólnych celów środowiskowych w przyjętym okresie czasu, ale jej realizacja powinna podlegać weryfikacji.
-musi być odpowiednia do charakteru organizacji i jej oddziaływania odzwierciedlając strategię środowiskową organizacji.
- musi być udokumentowana i przekazana pracownikom, zrozumiana przez nich i zaakceptowana.
- musi być dostępna (w postaci deklaracji środowiskowej) dla wszystkich zainteresowanych stron.
2. Wynikające z praktyki przedsiębiorstwa
-polityka przejrzysta, jasna, deklaracja polityki - krótka
-deklaracja polityki wyrażona precyzyjnym językiem
-deklaracja polityki powinna podkreślać wagę zobowiązań i zawierać jedynie zobowiązania możliwe do spełnienia.
Formułowanie polityki środowiskowej
1. Rozwazyc mozliwosc zmniejszenia oddzialywania na srodowisko na etapie planowania i projektowania produktow oraz procesow produkcyjnych
2. rozwazyc mozliwosc zobowiazania sie w polityce srodowiskowej do badania oddzialywania produktow na srodowisko poprzez wykorzystanie analizy cyklu życia (LCA) dla istniejacych i planowanych wyrobow
3. odwolywac sie jesli to tylko mozliwe do zasad zrownowazonego rozwoju
4. zachecac dostawcow i podwykonawcow
5. precyzyjnie formulowac polityke srodowiskowa w odniesieniu do malych organizacji
6. wykorzystac sugestie zawarte w normach
7. wykorzystac istniejace systemy zarzadzania jakoscia ktore stoja w sprzecznosci z systemami zarzadzania srodowiskowego i zmierzac do opracowania ... ( ten ostatni 7 punkt nie wiem czy jest dobrze i czy jest pelny).
1. Polityka ekologiczna - narzędzia i instrumenty:
narzędzia: prawne i administracyjne/ ekonomiczne (opłaty, subwencje, kary),/ systemy kontroli i monitoringu/ edukacja ekologiczna i badania naukowe/
instrumenty: regulacje bezpośrednie (normy prawne),/ opłaty/ kary/ subwencje i fundusze ekologiczne
polit. Ekolo. - świadoma i celowa działalność państwa polegająca na racjonalnym korzystaniu z zasobów środowiska, jego ochronie i kształtowaniu
2. Zasadnicze elementy systemu zarządzania organizacją:
- misja - uwzględnia konieczności ograniczenia oddziaływania na środowisko,
- strategia - zagadnienia środowiskowe uwzględnione w biznesplanach całej organizacji,
- struktura - istnienie struktury organizacji określającej precyzyjne zakresy odpowiedzialności i kompetencji pracowników zaangażowanych w działania na rzecz ochrony środowiska,
- systemy - praktyki i procedury, związane ze wszystkimi procesami, dotyczące ochrony środowiska, min integracja z istniejącymi systemami zarządzania jakością, bhp, finansami, itp.
- personel - kompetentny do wykonywania kluczowych zadań w ramach systemu,
- styl zarządzania - działania kierownictwa pozytywnie motywujące pracowników.
3. ORGANIZACJA:
- poddostawcy,
- władze lokalne,
- władze państwowe,
- władze ekologiczne,
- władze organizacji,
- klienci,
- organizacje (ruchy ekologiczne),
- pracownicy organizacji,
- społeczność lokalna,
- środki masowego przekazu.
Otoczenie firmy (organizacji) - zainteresowane strony.
4. Oddziaływanie organizacji na środowisko:
- negatywne - negatywne skutki środowiskowe działalności, czyli niekorzystne dla środowiska,
- neutralne - obojętne lub minimalne dla środowiska,
- pozytywne - przewaga korzyści środowiskowych, czyli korzystnych dla środowiska,
5. Sytuacje, w których należy określać realny lub potencjalny wpływ działania organizacji na środowisko:
- normalne warunki działań,
- zatrzymanie produkcji (np.: oczyszczalni ścieków),
- sytuacje przewidywane,
- awarie.
6. Normy serii ISO 14 00O: min wymagania i wytyczne stosowania i ocena środ. miejsc i org., zasady ogólne, zasady i struktura, ocena wpływu cyklu życia, format dokumentowania danych, terminologia, przykłady stosowania, wytyczne
7. Rodzaje norm (ze wzg na treść i obszar stosowania): terminologiczna, podstawowa, badań, wyrobu, procesu, usługi, interfejsu, danych
Międzynarodowe org. Normalizacyjne: CEN, CENELEC, ETSI, ISO
8. Podstawowe fazy koncepcji systemu zarządzania środowiskowego:
- planowanie - ustalenie wszystkich celów i zadań organizacji, opracowanie metod ich zrealizowania oraz sposobów postępowania,
- wprowadzanie - wprowadzanie działań wg przyjętego planu i realizacja ustalonych prac zmierzających do osiągnięcia celów organizacji i do utrzymania ich zgodności z założonymi sposobami postępowania,
- sprawdzanie - kontrola skuteczności podjętych działań oraz porównanie rezultatów z założonym planem,
- doskonalenie (poprawianie) - usuwanie wszystkich wad i niedoskonałości, ewentualna rewizja i adaptacja planu do wymienionych okoliczności oraz dostosowanie do tego celu istniejących procedur,
9. Korzyści wdrażania zarządzania środowiskiem:
- spełnienie wymagań odbiorców,
- światowe tendencje wprowadzania zasad zrównoważonego rozwoju,
- warunek nawiązania współpracy pomiędzy firmami
- pozycja na rynku
- dostęp do zamówień publicznych
10. Cechy polityki środowiskowej
1.Wynikające z postulatów normy.
- powinna być stabilna, aktualna w dużym zakresie
- powinna wyznaczać ramy dla ogólnych celów środowiskowych w przyjętym okresie czasu, ale jej realizacja powinna podlegać weryfikacji.
-musi być odpowiednia do charakteru organizacji i jej oddziaływania odzwierciedlając strategię środowiskową organizacji.
- musi być udokumentowana i przekazana pracownikom, zrozumiana przez nich i zaakceptowana.
- musi być dostępna (w postaci deklaracji środowiskowej) dla wszystkich zainteresowanych stron.
2. Wynikające z praktyki przedsiębiorstwa
-polityka przejrzysta, jasna, deklaracja polityki - krótka
-deklaracja polityki wyrażona precyzyjnym językiem
-deklaracja polityki powinna podkreślać wagę zobowiązań i zawierać jedynie zobowiązania możliwe do spełnienia.
11. Formułowanie polityki środowiskowej
1. Rozwazyc mozliwosc zmniejszenia oddzialywania na srodowisko na etapie planowania i projektowania produktow oraz procesow produkcyjnych
2. rozwazyc mozliwosc zobowiazania sie w polityce srodowiskowej do badania oddzialywania produktow na srodowisko poprzez wykorzystanie analizy cyklu życia (LCA) dla istniejacych i planowanych wyrobow
3. odwolywac sie jesli to tylko mozliwe do zasad zrownowazonego rozwoju
4. zachecac dostawcow i podwykonawcow
5. precyzyjnie formulowac polityke srodowiskowa w odniesieniu do malych organizacji
6. wykorzystac sugestie zawarte w normach
7. wykorzystac istniejace systemy zarzadzania jakoscia ktore stoja w sprzecznosci z systemami zarzadzania srodowiskowego i zmierzac do opracowania ... ( ten ostatni 7 punkt nie wiem czy jest dobrze i czy jest pelny).
12. Polityka środowiskowa - zobowiązania wymagane przez normę PN EN ISO 14001
Najwyższe kierownictwo powinno określić politykę środowiskową organizacji i zapewnić, że w określonym zakresie systemu zarządzania środowiskowego:
a) jest odpowiednia do charakteru, skali oraz wpływów na środowisko jej działań, wyrobów i usług;
b) zawiera zobowiązanie do ciągłego doskonalenia oraz zapobiegania zanieczyszczeniom;
c) zawiera zobowiązanie do spełniania mających zastosowanie wymagań prawnych i innych wymagań, do których spełnienia organizacja się zobowiązuje i które dotyczą jej aspektów środowiskowych;
d) stanowi ramy do ustalenia i przeglądu celów oraz zadań środowiskowych;
e) jest udokumentowana, wdrożona i utrzymywana;
f) jest zakomunikowana wszystkim osobom pracującym dla lub w imieniu organizacji oraz
g) jest publicznie dostępna.
13. Polityka środowiskowa - zasady formułowania polityki
Poprawna polityka środowiskowa powinna ukazywać klarowny kierunek działań organizacji oraz powinna być:
• napisana zwięźle i przejrzyście,
• wiarygodna i odpowiadać rzeczywistości,
• motywująca pracowników do działania.
Polityka środowiskowa organizacji powinna być publicznie dostępna i przekazana wszystkim pracującym w organizacji lub osobom działającym w imieniu organizacji (tj. kontrahentom, podwykonawcom, pracownikom czasowym, itp.). Dobrym sposobem jej publicznego udostępnienia jest opublikowanie jej na stronie internetowej organizacji.
14. Aspekty środowiskowe - znaczace aspekty
Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę(-y):
a) identyfikowania aspektów środowiskowych - związanych z jej działaniami, wyrobami i usługami w ramach określonego zakresu systemu zarządzania środowiskowego - które może nadzorować i na które może wpływać, biorąc pod uwagę planowane lub nowe przedsięwzięcia albo nowe lub modyfikowane działania, wyroby i usługi oraz
b) określenia tych aspektów środowiskowych, które mają lub mogą mieć znaczący(-e) wpływ(-y) na środowisko (tzn. znaczących aspektów środowiskowych).
Organizacja powinna dokumentować i stale aktualizować te informacje.
Organizacja powinna zapewnić, aby znaczące aspekty środowiskowe były uwzględniane przy ustanawianiu, wdrażaniu i utrzymywaniu jej systemu zarządzania środowiskowego
15. Źródła wymagań prawnych w Polsce
Krajowe:
-ratyfikowane umowy międzynarodowe
-ustawy
-rozporzadzenia
-zarzadzenia
Lokalne:
-Rozporządzenia wojewody
-miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
-uchwaly gminy
Decyzje administracyjne:
-decyzja o dopuszczalnej emisji
-pozwolenia wodnoprawne
-zezwolenia
Umowy cywilno-prawne
Umowy produktowe
Dobrowolne zoobowiazania firmy
16. podstawowe akty prawne w RP
akty prawa pierwotnego
-traktaty założycielskie wraz z towarzyszącymi im protokolami i aneksami
-traktaty nowelizujące traktaty zalozycielksie
-traktaty akcesyjne
Akty prawa wtórnego
-dyrektywy
-rozporzadzenia
-decyzje
16. polityka srodowiskowa - zobowiązania przez norme PN en ISO 14001
Podstawowym zadaniem normy ISO 14001 jest wspomaganie działań związanych z ochroną środowiska oraz ograniczeniem i zapobieganiem zanieczyszczeniom, a kreowany w niej model systemu oscyluje w kierunku ciągłego doskonalenia. Norma ISO 14001 przyjmuje zasady systemu zarządzania wspólne z systemami jakości wg normy ISO 9001.
17.akty prawne uni europejskiej
-zielone ksiegi
-biale ksiegi
-programy
-uchwaly
-zalecenia
-raporty
18. wskaźnik efektow działalności środowiskowej
-zuzycie surowcow i energii
-wielkosc emisji do powietrza określonych zanieczyszczen
-ilosc odpadow w stosunku do wielkości produkcji
-efektywnosc wykorzystania energii i surowcow
-udzial wykorzystanych materiałów wtornych
-efektywnosc wykorzystania srodkow transportu
19. szkolenia swidomosc i kompetencje wg PN en ISO 14001
I. przedstawienie motywacji do wdrozenia systemu i potencjalnych korzyści wynikających z jego wdrozenia i funkcjonowania
II. zapoznianie pracownikow ze skutkami środowiskowymi wynikajactmi z czynności przez nich wykonanych
III. zaoznanie pracownikow z treścią opracowanych procedur oraz jeśli zachodzi potrzeba dla wybranych pracownikow w zakresie wymagan normy PN en ISO 14001, przepisow prawa ochrony środowiska, specjalistycznych umiejętności.
Rodzaje szkolen: wewnętrzne - polecenia dla pracownikow
Zewnętrzne - polecenia szczegolenie dla kierownikow i pracodawcow
20. Dokumentacja polityki środowiskowej
Dokumentacja systemu zarządzania środowiskowego powinna zawierać:
a) politykę, cele i zadania środowiskowe,
b) opis zakresu systemu zarządzania środowiskowego,
c) opis głównych elementów systemu zarządzania środowiskowego i ich wzajemnego oddziaływania a także odniesienia do dokumentów związanych,
d) dokumenty, w tym zapisy wymagane postanowieniami niniejszej normy międzynarodowej oraz
e) dokumenty, w tym zapisy określone przez organizację jako niezbędne do zapewnienia skutecznego planowania, przebiegu i nadzorowania procesów, które są związane z jej znaczącymi aspektami środowiskowymi.
21. Podstawowe elementy procedury, nadzor
Dokumenty wymagane przez system zarządzania środowiskowego i niniejszą normę międzynarodową powinny być nadzorowane. Zapisy są szczególnym rodzajem dokumentu i należy je nadzorować zgodnie w wymaganiami podanymi w I-A.4.5.
Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę(-y):
a) zatwierdzania dokumentów pod kątem ich adekwatności, zanim zostaną wydane,
b) przeglądu dokumentów i ich aktualizowania w razie potrzeby oraz ponownego zatwierdzania,
c) zapewnienia, że zmiany i status aktualnych wydań dokumentów są dostępne w miejscach ich użytkowania,
d) zapewnienia, że dokumenty są zawsze czytelne i łatwe do zidentyfikowania,
f) zapewnienia, że dokumenty pochodzące z zewnątrz, określone przez organizację jako niezbędne do planowania i działania systemu zarządzania środowiskowego, są zidentyfikowane i ich rozpowszechnianie jest nadzorowane oraz
g) zapobiegania niezamierzonemu stosowaniu nieaktualnych dokumentów i odpowiedniego ich oznaczenia, jeżeli z jakichkolwiek powodów są zachowane.
22. gotowość na wypadek awarii - wymagania normy
Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę(-y) identyfikowania możliwych sytuacji niebezpiecznych i awarii, które mogą mieć wpływ(-y) na środowisko, oraz reagowania na nie. Organizacja powinna reagować na występujące sytuacje niebezpieczne i awarie oraz zapobiegać lub ograniczać związane z nimi niekorzystne wpływy na środowisko. Organizacja powinna okresowo przeglądać i jeżeli to niezbędne, aktualizować swoje procedury gotowości i reagowania na awarie, w szczególności po zaistnieniu awarii lub sytuacji niebezpiecznych. Organizacja powinna również okresowo sprawdzać takie procedury, jeżeli jest to wykonalne.
23. s Sprawdzanie i działania korygujące - wymagania normy PN EN ISO 14001
Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę(-y) w celu regularnego monitorowania i wykonywania pomiarów kluczowych charakterystyk swoich operacji, które mogą mieć znaczący wpływ na środowisko. Procedura(-y) ta (te) powinna(-y) obejmować dokumentowanie informacji w celu monitorowania efektów, stosowanych środków sterowania operacyjnego oraz zgodności z celami i zadaniami środowiskowymi organizacji.
Organizacja powinna zapewnić, że stosowane i utrzymywane wyposażenie do
monitorowania i pomiarów jest wzorcowane lub sprawdzane oraz, że są zachowywane zapisy z tym związane.
W celu zapewnienia spełniania tego wymagania organizacja powinna przeprowadzić następujące działania:
• opracować procedury monitorowania i przeprowadzania pomiarów, które obejmą wszystkie kluczowe charakterystyki (patrz lekcja 5.14.) specyficzne dla działań, usług i wyrobów organizacji,
• zapewnić (przykładowo poprzez opracowanie procedury) aby wyniki monitorowania i pomiarów były dokumentowane, ewidencjonowane i przechowywane,
• zapewnić, że zapisy dotyczące wyników monitorowania i pomiarów są analizowane pod kątem śledzenia poprawy efektywności działań środowiskowych, osiągania celów środowiskowych oraz nadzorowania znaczących aspektów środowiskowych,
• wykonać przegląd urządzeń wykorzystywanych do monitorowania i pomiarów oraz zapewnić, że są nadzorowane w sposób wymagany przez odrębne przepisy lub w sposób zapewniający wiarygodność wyników,
• opracować procedurę zapewniającą wiarygodność zapisów dotyczących nadzoru nad urządzeniami do monitorowania i pomiarów,
• zdefiniować i określić wskaźniki lub parametry efektów działalności środowiskowej.
24. Ocena cyklu życia - zastosowanie w systemie zarządzania środowiskowego
-wspomaganie projektowania wyboru np. ograniczenie udzialu danego materialu dla lepszego recyklingu
-wspomaganie w procesie decyzyjnym np. preferencje odnośnie stosowanych opakowan
-dobor odpowiednich wskaźników charakteryzujących cechy produktu np. energochłonność
-wspieranie decyzji konsumenckich np. ekoetykiety, deklaracje producenta
Metody LCA
1.określenie celu i zakresu analizy
-wyznaczenie granic systemu
-okreslenie dokładności danych
-okreslenie jednostki funkcjonalnej
2.zbieranie danych
3.ocena wpływu na środowisko , klasyfikacja, charakterystyka, wartościowanie
4. interpretacja wynikow
25. Poziomy i metody integracji systemów zarządzania
-integracja na poziomie srodkow
-integracja na poziomie dokumentacji
-calkowita integracja systemow
-polityka i planowanie działań
-przeplyw informacji
-doskonalenie
-nadzorowanie działań
-ocena
-pracoenicy i organizacja
Metody integracji
-wprowadzenie zintegrowanego systemu od początku
-wprowadzenie nowego systemu zarzadzania na bazie doświadczeń z innym systemem
-rozwijanie oddzielnie roznych systemow a nastepnie po udanym ich wdrozeniu integrowanie ich w jeden system
26. Zalecane i wymagane normą PN EN ISO 14001 zapisy w systemie zarządzania środowiskowego
Organizacja powinna ustanowić i utrzymywać zapisy niezbędne do wykazania zgodności z wymaganiami systemu zarządzania środowiskowego i niniejszej normy międzynarodowej, oraz zapisy osiągniętych wyników.
Organizacja powinna ustanowić, wdrożyć i utrzymywać procedurę(-y) identyfikowania, przechowywania, zabezpieczania, wyszukiwania i zachowywania zapisów przez określony czas i ich likwidacji.
Zapisy powinny być czytelne, możliwe do zidentyfikowania i prześledzenia.
27. przegląd systemu zarzadzania
przegląd zarządzania powinien być wykonywany regularnie (zwykle jest to okres roczny). Przegląd zarządzania musi być wykonany przez najwyższe kierownictwo, które posiada moc decyzyjną oraz odpowiedni dystans do zagadnień operacyjnych.
Dane wejściowe do przeglądu zarządzania powinny obejmować:
a) wyniki audytów wewnętrznych i ocen zgodności z wymaganiami prawnymi i innymi wymaganiami, do których spełnienia organizacja się zobowiązała,
b) komunikację z zewnętrznymi stronami zainteresowanymi, w tym skargi,
c) efekty działalności środowiskowej organizacji,
d) stopień osiągnięcia celów i zadań,
e) status działań korygujących i zapobiegawczych,
f) działania podjęte w następstwie wcześniejszych przeglądów zarządzania,
g) zmieniające się okoliczności, w tym zmiany wymagań prawnych i innych, związanych jej aspektami środowiskowymi oraz
h) zalecanie dotyczące doskonalenia.
Dane wyjściowe z przeglądu zarządzania powinny obejmować wszelkie decyzje i działania związane z możliwymi zmianami polityki środowiskowej, celów i zadań oraz innych elementów systemu zarządzania środowiskowego, zgodnie ze zobowiązaniem do ciągłego doskonalenia.
28. Korzyści ekonomiczne z wdrożenia systemu zarządzania środowiskowego
-zmneijszenie kosztow działalności
-zwiekszenie efektywności
-zagospoarowanie odpadkow
-optymalizacja doboru surowcow, materiałów, produktow
-zwiekszenie efektywności infrastruktury, transportu, pakowania, magazynowania itp.
29. rodzaje i cele auditu
Rodzaje: -pierwszej strony (wewnętrzny)
-drugiej strony (zewnętrzny)
-trzeciej strony (niezależny lub certyfikujący jest zewnętrzny)
Cel auditu: -czy prowadzone SA właściwe dzialania (zgodność dokumentacji z wymogami norm)
-czy dzialania te SA zgodne ustaleniami (zgodność praktyki z dokumentacja systemowa)
-czy prowadzone dzialania SA skuteczne
30. Fazy auditu
I. inicjowanie auditu
-audit wewnętrzny (audit planowy w oparciu o plan auditow, audit specjalny)
-audit zewnętrzny (klienci, banki)
-audit certyfikujący (trzecia strona na wniosek kierownictwa)
II. przygotowanie auditu
Plan auditu:
-cel i zakres auditu
-data i miejsce auditu
-program auditu
-stosowane dokumenty odniesienia
-lista członków zespolu auditujacego
-wymagania dotyczące poufności
Spotkanie otwierajace -> badanie -> spotkanie zamykające
Spotkanie otwierające
-prezentacja ekipy auditujacej
-omowienie celow i zakres auditu
-przedstawienie badan systemu
-omowienie spraw organizacyjnych (srodki, psrzet)
-ustalenie terminu spotkania zamykającego
-okreslenie formy sprawozdania z badan
Badania (zbieranie dowodow, ocena , wnioski)
-zbieranie dowodow poprzez wywiad
-przeglad dokumentacji
-obserwacja działań warunkow w obszarze auditu
-ocena dowodow i wnioskow
Spotkanie zamykające
-przedtsawienie spostrzeżeń
-ustalenie niezgodności/potwierdzenie przez auditujacego
-przedstawienie propozycji wyniku auditu
-wskazanie terminu dostarczenia raportu z auditu
III. Wykonanie
IV. sporządzenie i przekazanie raportu
31. definicje
Zrównoważony rozwoj - doktryna ekonomii politycznej, zakładająca jakość życia na poziomie na jaki pozwala obecny rozwój cywilizacyjny