POZNAWANIE UCZNIÓW I MOTYWOWANIE ICH DO NAUKI
Literatura:
Brophy J.: Motywowanie uczniów do nauk. Warszawa 2002.
Covington M. V., Manheim Teel K.: Motywacja do nauki. Gdańsk 2004.
Janowski A.: Poznawanie uczniów. Zdobywanie informacji w pracy wychowawczej. Warszawa 1975.
Kruszewski K.(red): Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa 2007.
Zaczyński W.: Praca badawcza nauczyciela. Warszawa 1995.
Plan prezentacji:
1. Na czym polega poznawanie uczniów
2. Cele poznania uczniów
3. Działanie rozpoznawcze
4. Warunki i główne sposoby poznania uczniów
5. Co to motywacja
6. Podział motywacji
7. Bariery w motywowaniu
8. Motywatory
9. Teoria motywacji
10. Zasady dotyczące motywacji
11. Pobudzenie motywacji do nauki
Poznanie uczniów jako podstawowa indywidualizacja kształcenia:
Nauczyciel, który chce skutecznie organizować wychowanie i nauczanie, musi znać swoich uczniów. Musi mieć informacje dotyczące nie tylko ich cech psychicznych, ale także warunków ich życia, sytuacji rodzinnej i środowiska, które na nich wpływa. Niezbędna jest nauczycielowi również wiedza o właściwościach zespołu uczniowskiego, który oddano mu pod opiekę.
Cele poznania uczniów:
- diagnoza zjawiska budzącego zaniepokojenie nauczyciela
-zdobywanie informacji o warunkach w jakich ma się odbywać działalność wychowawcza
-sprawdzanie rezultatów działań pedagogicznych
-określenie zainteresowań uczniów
Działanie rozpoznawcze:
Zdobywanie przez nauczyciela informacji o swych wychowankach w znacznym stopniu ułatwia organizację i prowadzenie przez niego pracy wychowawczej. Zdobywanie informacji, służące sprawie poznawania uczniów często określa się w literaturze pedagogicznej mianem działania rozpoznawczego.
- wiedza o uczniu
-wiedza o stosunku uczniów do szkoły i jej wymagań
- wiedza o zespole wychowanków
-działalność wychowawczo-dydaktyczna nauczyciela
-wiedza o aktywności pozaszkolnej ucznia
Warunki poznania uczniów:
Chcąc skutecznie poznawać uczniów wychowawca powinien pamiętać o kilku podstawowych zasadach usprawniających, czy wręcz umożliwiających gromadzenie informacji. Są to:
Szczerość
Zdawanie sobie sprawy ze „szkolnego” dystansu
Umożliwienie przepływu informacji
Zorientowanie się, co kto widzi
Rozumienie kontaktów niewerbalnych
Zaufanie ze strony uczniów
Empatia
Zjawiska utrudniające poznanie uczniów:
-Sytuacje ograniczenia możliwości obserwowania
- Nauczycielskie widzenie świata
- Nadmierna władza nad porozumiewaniem się w klasie
Główne sposoby poznania uczniów:
Upraszczając, można powiedzieć, że poznajemy drugiego człowieka obserwując go lub uzyskując od niego informacje wywołane przez pytania. Niekiedy mówi się też o metodach projekcyjnych wykorzystujących fakt, że niektóre z ukrytych myśli człowieka manifestowane są pośrednio w jego zachowaniu lub wytworach.
podsumowanie
Gromadzenie danych nie może wywoływać wśród uczniów wrażenia, że są osaczani, że w kartotekach gromadzi się notatki o ich wykroczeniach, aby żadne z nich nie zostało zapomniane, lecz musi stać się czymś,
co w oczach uczniów będzie procesem niezbędnym w nawiązywaniu prawidłowych partnerskich kontaktów interpersonalnych z kadra pedagogiczną. Będzie czymś, co uczniowie zaakceptują i uznają za potrzebne, a wręcz niezbędne w nawiązywaniu jak najlepszych stosunków ze swymi wychowawcami czy opiekunami.
Motywacja uczniów
Motywacja
Jest to stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania, to wzbudzony potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określający podłoże zachowań i ich zmian.
Zdaniem psychologów motywacja w dużym stopniu nabywania jest wraz z rozwojem człowieka. Jeśli mamy motywację do jakiegoś działania, to ona pociąga nas do jego realizacji, jeśli zaś jej nie mamy to owe działanie, które nie przynosi nam satysfakcji, jest nieefektywne i go nie podejmujemy.
NALEŻY DĄŻYĆ DO WZBUDZENIA W UCZNIACH MOTYWACJI WEWNĘTRZNEJ LUB PRZEKSZTAŁCENIA MOTYWACJI ZEWNĘTRZNEJ (niezależnej od nas)W WEWNĘTRZNĄ(zależnej od nas)
Motywacja szkolna
To ogół bodźców (wewnętrznych - cech człowieka i zewnętrznych- otoczenia, wpływ środowisk, rodziny) powodujących gotowość do uczenia się. W motywacji szkolnej bodźce wewnętrzne i zewnętrzne mogą u ucznia wywołać 2 typy zachowań.
Bariery w uczeniu się
Nie chęć do uczenia się
Trudne tematy
Znudzenie
Trudny język
Stres
Brak motywacji prowadzi do:
niepodejmowania działania
działania nieefektywnego
działania nie przynoszącego satysfakcji.
motywatory
Są to określenia bodźców, ludzi, którzy ukierunkowują dzieci do działania.
Motywatorem dla dziecka może być rodzic, nauczyciel, lider, przewodnik, koordynator, inspirator czyli osoba, która określa cel(zachęca , jest przyjazna, kreatywna, ciekawa), oraz obiekt i sposób dotarcia do niego, stwarza warunki i sytuacje poprzez, które dziecko podejmuje działania.
Wskazówki dla nauczyciela który chce zmotywować ucznia do nauki
Nauczyciel:
-dąży do zainteresowania swoim przedmiotem
-stara się zaskoczyć uczniów,
-pobudza uczniów do samodzielnego uczenia
-nie podaje gotowych formuł wyjaśnień
-wzbudza w uczniu poczucie, że ma on wpływ na bieg wydarzeń
Uczeń nie jest igraszką w ręku nauczycieli, nie jest bezwolnym i nie znaczącym obiektem toku zdarzeń, ale że to co go spotka w szkole zależy głównie od niego.
Teoria motywacji
Teoria hierarchii potrzeb Maslowa
Motywacja to dążenie do realizacji potrzeby
(zaspokaja stan braku); potrzeby mają charakter hierarchiczny.
Teoria wzmocnień B. Skinnera i W. Hamnera
4 rodzaje wzmocnień
Wzmocnienia pozytywne -nagroda/pozytywny wynik
Unikanie niemiłych konsekwencji,
Kara - osłabienie niepożądanych zachowań przez niemiłe następstwa,
Eliminacja - osłabienie niepożądanych zachowań przez ich niedostrzeganie.
Przy stosowaniu kar bardziej liczy się konsekwencja niż siła.
Od surowości kary ważniejsza jest jej nieuchronność.
Kara jednak służy tylko eliminacji niepożądanych zachowań.
Nagroda jest lepsza od kary, bo służy utrwaleniu pożądanego zachowania.
Wartościowa nagroda / pochwała:
zawiera konkretne i precyzyjne informacje, które dokładnie wskazują, co dziecko osiągnęło, w czym się poprawiło
docenianie nie tylko końcowego efektu, ale również wysiłku, wytrwałości jaką dziecko wykazało podczas wykonywania zadania
nagrody podkreślające kompetencje dziecka - certyfikaty, oznaki
nagrody sprzyjające wzbudzaniu zainteresowania nauką
Czynności, które pobudzają pozytywną motywację do uczenia się.
Równy dostęp do nagród.
Nagrody za osiągnięcia i ciekawostki.
Docenianie różnorakich zdolności.
Alternatywne motywacje.
Zadania, które angażują uczniów.
Czynniki wzmacniające motywację do uczenia się.
Chęć bycia lepszym,
Zainteresowania,
Miły, życzliwy, kreatywny, ciekawy nauczyciel,
Zachęty, pochwały nauczycieli,
Zachęty i pochwały rodziców,
ciekawie prowadzone lekcje, różnorodność metod pracy,
Chęć zdobycia wiedzy,
Możliwość zdobycia dobrej oceny
podsumowanie
Motywacja dziecka do nauki odgrywa podstawową rolę w procesie uczenia się. Uczeń, który ma motywację do nauki osiąga znacznie większe sukcesy w zdobywaniu wiedzy. Wówczas uczy się, bo tego chce, ponieważ przyswajanie wiadomości sprawia mu przyjemność, widzi cel i sens swojej pracy. Najważniejszą rolę odgrywa tutaj przyjemność płynąca z nauki, a nie chęć zdobycia dobrych ocen.